Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına 2018 yılında getirdiği ek vergilere karşı Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü’nde (DTÖ) açtığı davada kurulan panelin, Türkiye’nin tezlerini desteklediği ve ABD’nin yürürlüğe koyduğu ek vergilerin milletlerarası ticaret kurallarına muhalif olduğuna hükmettiği belirtildi.
Panelin ABD’nin ek vergileri kaldırmasını istediği söz edilen açıklamada, panel kararının 9 Aralık’ta tüm DTÖ üyeleriyle paylaşıldığı not düşüldü.
ABD tarafından çelik ve alüminyum ithalatında uygulanan ek vergiler aleyhine Çin Halk Cumhuriyeti, Norveç ve İsviçre tarafından açılan davalarda da anılan ülkelerin haklı bulunduğuna ait panel kararlarının Türkiye lehine alınan panel kararı ile tıpkı günde DTÖ üyelerine duyurulduğu hatırlatılan açıklamada, şunlar aktarıldı:
“Söz konusu davada, ABD ek vergi düzenlemesini ulusal güvenlik münasebeti altında savunmuştur. Türkiye işaret edilen Gümrük Vergileri ve Ticaret Genel Mutabakatı (GATT 1994) Husus 21’in savaş hali üzere harikulâde durumlarda uygulanan bir unsur olduğunu ortaya koymuş ve ABD’nin uygulamaya koyduğu ek vergilerin aslında yerli üretimi ithalat artışından müdafaaya yönelik bir uygulama olduğunu açıklamış ve Korunma Tedbirleri Mutabakatı ile ilişkilendirmiştir. Son Rapor ile Panel, ABD’nin çeşitli çelik ve alüminyum eserlerine getirdiği ek vergilerin ABD’nin tez ettiğinin bilakis, ulusal güvenlik istisnası altında savunulamayacağını net bir formda ortaya koymuştur. Karar, ABD’nin süreç içinde, Avustralya, Güney Kore, Brezilya ile Arjantin, Kanada ve Meksika’yı da bir halde uygulamadan muaf tutmasını GATT 1994’ün temel prensibi olan ve üye ülkeler ortasında ayrım yapılmasını engellemeye yönelik, En Çok Kayrılan Ülke (MFN) prensibine de karşıt bulmuştur.”
Açıklamada, son raporda panelin özetle Türkiye’nin asıllı argümanlarını kabul ettiği ve ABD’nin ek vergi uygulamasının hukuksuz bir uygulama olduğunun tescil edildiği belirtilerek, “Bu karar ile ileriye yönelik olarak ülkelerin ulusal güvenlik savını geniş yorumlayarak muhafazacı tedbirler almasının önüne geçilmesi sağlanmıştır. Bu davanın sonuçları, yalnızca ülkemiz değil halihazırda tedbire tabi tutulan tüm üyeler için de bir kazanım niteliğindedir. Bu karar sonrası Türkiye, müdafaacı ve milletlerarası kurallara alışılmamış uygulamaların arttığı bir devirde kurucu üyesi olduğu DTÖ’nün sistemleri içinde kalarak haklılığını ortaya koymuş ve bir içtihat oluşmasına katkıda bulunmuştur. Dava sonucu, ülkemiz açısından değerli bir başarıdır” denildi.
“Bu çerçevede, Panel Raporu’nun ABD tarafından DTÖ’nün temyiz sürecine götürüleceği ve ABD’nin kararın onaylanmasını engelleyeceği düşünülmektedir. Hatırlanacağı üzere Temyiz Organı üyelik seçimleri de ABD tarafından engellenmektedir. Gelinen basamakta ABD’nin bu yaklaşımıyla çok taraflı sisteme de ziyan verdiği düşünülmektedir. Bilhassa kazanılan davaların bir nevi boşluğa temyiz edilmesi öte yandan Temyiz Organı’nın süresiz işlevsizliğe mahkum edilmesi sistemin güvenilirliğini zedelemektedir. Bundan sonraki evrede, Panel kararının eksiksiz uygulanması tarafında DTÖ nezdinde ve ABD ile ikili bağlarımız çerçevesinde, mevzunun sistem açısından ehemmiyeti de vurgulanmak suretiyle gerekli takip yapılacaktır. Bu bahiste Hindistan, ÇHC, İsviçre ve Norveç üzere ülkelerin de misal tavır içinde olacakları düşünülmektedir.”