Dünya Meteoroloji Örgütü’ne (WMO) nazaran, geçtiğimiz 7 yıl şimdiye kadar kayıtlara geçen en sıcak periyot oldu. İklim değişikliği milyarlarca insanın hayatını etkilerken, sera gazı emisyonlarının azaltılması çok uzun müddettir bir tercih olmaktan çıktı ve bir zorunluluğa dönüştü. Sera gazı emisyonlarının dörtte üçünden sorumlu olan güç bölümünde büyük bir dönüşümün mecburi olduğuna dikkat çeken raporda, iklim değişikliğinin global güç kesimini de riske attığı kaydedildi. Paris Muahedesi kapsamında uzun vadeli global amaçları tutturabilmek ve güçte gerçek manada bir dönüşüm sağlayabilmek için yenilenebilir güç yatırımlarında radikal adımlar atılması ve 2 trilyon kıymetindeki global yatırımların 2030’a kadar 5 trilyon dolara çıkarılması gerektiği belirtiliyor. Güç siyasetlerinin, güç güvenliğini çok daha kapsamlı formda ele alması gerektiğinin de altı çiziliyor.
SANTRALLERDE KURAKLIK RİSKİ
2020’de termal, nükleer ve hidroelektrikten üretilen global elektriğin yüzde 87’si direkt su kaynaklarına dayalıydı. Soğutma için tatlı su kaynağına muhtaçlık duyan termik santrallerin yüzde 33’ü ise halihazırda yüksek su düşüncesi olan bölgelerde bulunuyor. Bu durum, mevcut nükleer santrallerin yüzde 15’i için de geçerli ve bu hissenin önümüzdeki 20 yıl içinde yüzde 25’e çıkması bekleniyor. Hidroelektrikte de durum çok farklı değil. Hidroelektrik kapasitesinin yüzde 11’i de yüksek oranda su ezası çeken bölgelerde bulunuyor. Mevcut hidroelektrik barajlarının yaklaşık yüzde 26’sı ve proje halindeki barajların yüzde 23’ü şu anda orta ila çok yüksek su kıtlığı riskine sahip ırmak havzalarında yer alıyor. Soğutma için suya muhtaçlık duymayan, deniz düzeyinin yükselmesine ve sel baskınlarına karşı savunmasız olan nükleer güç santralleri de bu manada risk altında.
ENERJİ GÜVENLİĞİ VURGUSU
Mevcut risklerin yakın geçmişteki örneklerle desteklendiği raporda, Ocak 2022’de Arjantin’de tarihi bir sıcak hava dalgasının neden olduğu büyük elektrik kesintilerinin yaklaşık 700 bin kişiyi etkilediği hatırlatıldı. Kasım 2020’de ise Rusya’daki yağmurlar nedeniyle, elektrik çizgilerinin etkilenmesi nedeniyle yüz binlerce konutun birkaç gün boyunca elektriksiz kaldığı belirtildi. güç güvenliğine verilen önceliğin son derece düşük düzeylerde olduğu belirtilirken, iklime ahenk odaklı yatırımların da 2019 ve 2020 yıllarında 300 milyon doların biraz üzerinde olduğu belirtiliyor. 2019-2020’de yenilenebilir güç yatırımlarının birçok Doğu Asya ve Pasifik bölgesinde (çoğunlukla Çin ve Japonya), akabinde Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da, bilhassa Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da yapıldı. Son yirmi yılda bu tıp yatırımların yalnızca yüzde 2’si Afrika’da gerçekleşti.