Dünya Bankası hesapladı! 11 ili vuran felaketin işte Türkiye’ye maliyeti…
Resmi datalara nazaran 44 bin 374 kişinin hayatını kaybettiği Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların, ülke iktisadı üzerinde yaratacağı tesire ait hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Bir televizyon kanalına konuşan Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin Türkiye’de yarattığı fizikî hasar ve bu hasarın iktisat üzerindeki tesirini kıymetlendirdi.
“HATAY’DA BİNALARIN YÜZDE 40’I YIKILMIŞ DURUMDA”
Küresel Süratli Afet Sonrası Hasar İddiası (GRADE) raporu hakkında ayrıntı veren Lopez, araştırmada zelzele sonrası altyapı, özel bölüm ve kamu binalarının gördüğü hasarın ölçüldüğünü, arka arda gerçekleşen iki sarsıntının Türkiye’nin 2021 yılı GSYH’sinin yüzde 4’üne karşılık gelen yaklaşık 34,2 milyar dolarlık fizikî hasara yol açtığını açıkladı. Kahramanmaraş ve Marmara sarsıntısını karşılaştırdıklarını tabir eden Lopez bu iki bölgedeki bina ve altyapıların farklılık gösterdiğini söyledi. “Şu an Hatay’da binaların yüzde 40’ı yıkılmış durumda” diyen Lopez, Kahramanmaraş ile Hatay’ın 34,2 milyar dolarlık toplam hasarın neredeyse yarısını oluşturduğunu belirtti.
“HÜKÜMETE NASIL TAKVİYE VERİLECEĞİNE DAİR MART’TA YENİ BİR RAPOR YAYIMLANACAK”
“Deprem bölgesini tekrar inşa etmenin maliyeti hakkında öteki bir rapor hazırlanacak mı?” sorusunu cevaplayan Lopez, Mart ayında Brüksel’de gerçekleşecek olan “European Solidarity Fund” toplantısına ait yaptığı açıklamada, “Tabii ki buradan sonra çalışmalarımız devam edecek. Avrupa Kurulu ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, milletlerarası bir konferansta yeni bir rapor açıklayacak. Bu yeni raporda hükümete nasıl dayanak sağlanabileceğine dair yeni bilgiler yer alacak” dedi.
ACİL DURUM DÜZGÜNLEŞTİRME PROJESİ
Dünya Bankası 9 Şubat tarihinde yardım ve güzelleştirme eforlarına yardımcı olmak için 1,78 milyar dolarlık bir başlangıç yardım paketi açıklamıştı. Kelam konusu paket, Türkiye’deki mevcut iki proje kapsamındaki Koşula Bağlı Acil Durum Müdahale Bileşenleri (CERC) yoluyla acil olarak sağlanan 780 milyon dolarlık bir yardımdan ve bu afetten etkilenen insanları desteklemeye yönelik hazırlanacak 1 milyar dolarlık yeni bir acil durum güzelleştirme projesinden oluşmaktaydı.
HASTANE, YOL VE KÖPRÜ İNŞASI İÇİN FON
Lopez, kentlerin tekrar inşasında belediyelerin bu yardım paketinden nasıl yararlanacağı hakkında yaptığı değerlendirmede, kelam konusu yardımın birinci fazında maliyetlerin belirlendiğini, ikinci fazında ise direkt olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı ile çalıştıklarını söyledi. “Depremden etkilenen bölgelere olan para akışının nasıl sağlanabileceğini görmeye çalışıyoruz” diyen Lopez, hastane, yol ve köprü üzere yapıların inşası için belediyelerin 1 milyar dolarlık fondan faydalanmasını umduklarını söyledi.
780 MİLYON DOLARLIK PAKET
Lopez, kelamlarına “Aynı vakitte 780 milyon dolarlık bir diğer paketimiz daha var. Bu paketi bölgenin yine inşası için kullanmak istiyoruz. Şayet mümkün olursa hakikat kaynakları kullanıp zelzeleden etkilenmiş bölgelere aktarılmasını amaçlıyoruz. Şu anda Dünya Bankası’nın 8,5 milyar dolar pahasında farklı çalışmaları var. Bunların 5,3 milyar doları sarsıntıdan etkilenen bölgelere aktarılabilir mi, bunlara bakacağız. Sıhhat ve eğitim bakanlıkları ile irtibat içerisindeyiz. Tıpkı vakitte sarsıntı bölgesindeki okullarla da çalışmalarımız var.” diyerek devam etti.
RAPORA NAZARAN HASAR VARSAYIMI DAHA DA ÜST ÇIKARABİLİR
Dünya Bankası Kümesi ve ortaklarının Türkiye’de gerçekleştirecekleri birinci müdahaleler için bilgi girdisi sağlamak ve hükümetin düzgünleştirme ve yine inşa planlamasını desteklemek için hazırlanan raporda, devam eden artçı şokların vakit içinde bu hasar iddiasını daha da üst çıkarabileceği belirtildi. Zelzele bölgesinin birebir vakitte Türkiye’de yoksulluk oranının en yüksek olduğu vilayetlerden kimilerini içerdiği vurgulanan raporda, bölgenin Türkiye’deki toplam Suriyeli mülteci nüfusunun neredeyse yüzde 50’sini oluşturduğu ve 1,7 milyondan fazla Suriyeli mülteciye mesken sahipliği yaptığı aktarıldı. Raporda ayrıyeten, binaların orta ila ağır derecede hasar görmesi yahut büsbütün çökmesi nedeniyle 1,25 milyon insanın süreksiz olarak evsiz kaldığının kestirim edildiği belirtildi.