Avrasya kökenli olan ve tabiatta kendi kendine yetişen dev tavşancıl otu ilkbahardan sonbahara kadar süratli bir halde yayılmasıyla biliniyor. Beyaz çiçekleriyle temiz görünen bu otun en büyük tehlikesi ise temas etmeniz halinde önemli sıhhat meselelerine yol açabilmesi.
AĞRI 48 SAATE KADAR SÜREBİLİR
Sıcak havaların bastırmasıyla birlikte birden fazla kişinin açık havada geçirdiği vaktin da arttığını belirten uzmanlar, çocuklara bu bitkinin tanıtılması gerektiği konusunda ikazlarda bulunuyor. Bitkiye tanıyan çocukların ona dokunmaktan çekineceklerini lisana getiren yetkililer, aileleri de dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Bu bitkinin özü ışıkla (doğal yahut yapay UV ışınları) aktive olan toksinler içeriyor. Yani bitkiye dokunduktan sonra ışığa maruz kalındığında aktive olan bitki özü, ciltte önemli yanıklara ve lezyonlara neden oluyor. O denli ki yaşanan ağrı 48 saate kadar sürebiliyor.
Geçtiğimiz günlerde İngiltere’de 4 yaşındaki bir kızın bitkiyle temas ettikten sonra yaşadıkları ise bilhassa çocuklu aileleri huzursuz etti. Olay sonrası hastaneye kaldırılan kızın ailesi, öbür ebeveynleri bitkinin manzarası ve tesirleri konusunda bilgilendirmek için seferber oldu. Küçük kızın okulundan yapılan açıklamada ise öğrencilerinden birçoklarının bu bitkiyle dokunduktan sonra ellerinde ikinci derece yanıklar olduğu aktarıldı.
Dev tavşancıl otunun Avrasya’nın Batı Kafkasya bölgesine mahsus olduğunu, birebir vakitte Türkiye’de ve Avrupa’nın başka bölgelerinde de yaygın olduğunun bilgisini veren Dermatoloji Uzmanı Dr. Nezih Karaca, “Dev Tavşancıl otunun öz suyu fototoksiktir yani güneş ışığı ile temas ettiğinde bedende tahriş başlatır. İnsanlarda da fitofotodermatit biçiminde isimlendirdiğimiz bitkisel öz ve güneş ışığının da tetiklemesiyle ortaya çıkan kabarcıklar ile yara izlerine neden olur” dedi.
‘GÖZE TEMAS EDERSE KÖRLÜĞE KADAR GİDEBİLİR’
Nemli toprağı seven tavşancıl otuna Türkiye’de de başta Karadeniz olmak üzere pek çok bölgede rastlanabiliyor. Bu önemli tepkilerin bitkinin yapraklarında, köklerinde, gövdelerinde, çiçeklerinde ve tohumlarında bulunan ‘furanokumarin’ denen hususun türevlerinden kaynaklandığını lisana getiren Uzm. Dr. Nezih Karaca, sonuç olarak ziyanlı bir ot olarak kabul edildiğini lisana getirdi. Karaca, bu bitkinin özütünü kişi eline bulaştırıp sonra da göze temas ettirirse burada da benzeri yangı tepkisini başlatarak en makûs senaryo olarak körlüğe kadar gidebilecek sonuçlar yaratabileceğine dikkat çekti.
Bitkiyi tanımanın ve özütündeki sıvının bedenimize temasından kaçınmanın değerine vurgu yapan Karaca, “Eğer özütü ile bir temas olduysa orası güneş ışığına maruz bırakılmadan çabucak bol su ile yıkanmalı ve bedenden arındırılmalı” dedi ve ekledi:
“Yanma ve kabarıklık başladıysa çabucak sıhhat profesyonellerinden dayanak için sıhhat merkezine başvurulmalı. Hastanın sorununu şiddetine nazaran kortizon içerikli kremler ve alerjik tepkisi baskılayan ilaçlarla denetim altına almak mümkün.”
TEDAVİ EDİCİ DE OLABİLİYOR ANCAK…
Tehlikelerine karşın bu bitkinin içerdiği ‘furanokumarin maddesi’ aşikâr prosedürler çerçevesinde profesyoneller tarafından bazen sedef hastalığı ve kimi cilt sorunlarının tedavisinde kullanılabiliyor. Tedavi ağız yoluyla ya da cilde direkt sürülerek uygulanıyor. Sonrasında ise denetimli formda problemli bölge ultraviyole ışınına maruz bırakılarak hastalığın yayılması engellenebiliyor.