Doktordan Temiz Ekonomi Bilgisi: Özgür Demirtaş’ı Kızdıran Rezerv ve Dolar Sorusunda Gerçek Ne?

Prof. Dr. Özgür Demirtaş, toplumsal medyada en çok dikkat çeken ekonomistlerden biri. Milyonlarca takipçisi Demirtaş, bilgilendirme ismine yazdığı tweetler, yayınladığı görüntüleriyle takviye topladığı kadar reaksiyon de topluyor. Ünlü ekonomist de hem yergiye hem yargıya hem de övgüye kayıtsız kalamıyor. Dün de Merkez Bankası, son iki aydır yaptığı faiz indirimlerinde tatlı kaşığından çorba kaşığına geçerek devam etti. Bu da haliyle finansal okuryazarlık ismine şimdi eco101 düzeyinde olanların meraklı sorularına mazhar oldu. Zira temel öğretilerde ya da daha tanınan telaffuzla ‘ortodoks’ siyasetlerde faiz, kur, enflasyon münasebetinde tabloda fırça vuruşlarını değiştirdi. Özgür Demirtaş’ın yanıtına biz de ekleme yapalım istedik.

Her şey bu soruyla başlamıştı.

twitter.com

Demirtaş’ın karşılığı öncesi, biz birtakım grafikler ekledik ki eco101 dersi başlasın! Bu grafik 2012 yani 10 yıldır dolar/TL’nin seyrini gösteriyor.

Bize pek sabit üzere gelmedi. Tekrar araştırmamızı önerebilirsiniz fakat manzaraya nazaran yüzde 936 oranında bir yükseliş konu bahis.

Burada da “aylardır” yani tam 12 aydır yani 21 Ekim 2021’den 21 Ekim 2022’ye ABD Doları’nın Türk Lirası karşısındaki seyri görünüyor.

Burada da yüzde 95,78 oranında  bir yükseliş var fakat biz bu teknolojinin yalancısıyız.

Yoksa aylardır sabit olan dolar/TL esasen 2022’ye de başladığında 13,37 düzeyindeydi bugün kaçmış bakalım: 18,59-60 civarında.

Belki de iktisattan çok uzay bilimleri öğrenmekle işe başlamalıyız. Roket nasıl ateşlenir öğrenirsek daha anlaşılır olur. Neyse bilmediğimiz yerlere girmeyelim.

Gelelim, ders anlatmayı bizden çok daha uygun bilen Demirtaş’ın bu soruya cevabına👇😎

twitter.com

Asrın hiçbir şeyi, dünyaca bilinmeyen, Türkiye’nin de öylesine bir… Ömer Bey’e cevap vereyim. Dolar/TL son 13 yılda %1150 arttı. Yalnızca bir yılda ikiye katladı. Ben birinci ikazlarımı yaptığımda Dolar/TL 2 düzeyindeydi, artık DOKUZ katı. Algınızı da alın haydi hadi

“Bal üzere biliyorsun lakin işte niyet algı olsun diye soru sormak.”

twitter.com

Bal üzere biliyor MERKEZ BANKASI swap hariç rezervlerinin (EKSİ bak Ömer anlamazsın bir daha yazayım EKSİ-EKSİ, Eksi Ömer Eksi) Eksi 59 Milyar Dolar olduğunu.

“Ben senin yerinde olsam son 13 yılda Dolar/TL’nin 12 kat artmasından utanırım da bu soruyu sormam lakin işte sen Utanmamışsın”

twitter.com

Kullanıcının sorusuna finansal piyasalar uzmanı İris Cibre de karşılık vermiş. 👇

twitter.com

TCMB’ye sattırılan 40% ihracat bedelleri, KKM için TCMB ye satılan dövizler rezerve girmiyor mu? E hala neden net rezerv artmıyor? Neden net döviz konumu hala EKSİ 62 MLR USD? Neden yanıtını bilmeniz gereken bir soruyu soruyorsunuz, yorum yaptığınıza nazaran bilmeniz gerekir?

Sona hakikat yaklaşırken, sorular yanıtsız kalmasın diye bir de Mahfi Eğilmez’den feyz alalım istedik.

blogger.googleusercontent.com

Eğilmez, diyor ki:

Rezervin iki manası var: 

  • İleride kullanılmak üzere artırılmış, biriktirilmiş, saklanmış şeyler.

  • Yatağında ya da havzasında bulunduğu hesaplanan maden, su, petrol üzere şeyler. 

Ekonomide bunların birincisini kullanıyoruz.

“Merkez bankası rezervleri dediğimiz vakit fiilen ya da hesaben merkez bankasında saklanan döviz ve altınları kastediyoruz.”

Dövizlerden dolar, euro üzere her ülke tarafından kolay kolay kullanılan paralara rezerv para deniyor ve merkez bankaları bunları bulundurmaya itina gösteriyor. Zira bu paraların ve altının varlığı, ileride çıkabilecek borç ödeme problemlerini aşmak için, borç verenler yahut yatırım yapanlar için bir çeşit garanti olarak görülüyor.

“Son yıllara gelinceye kadar TCMB’nin brüt rezervleri de net rezervleri ve fazlaca swap muahedesi olmadığı için swaplar hariç net rezervleri de müspet seviyedeydi.”

Son birkaç yıldır TCMB faizleri düşürmeye yönelince kurlar yükselişe geçti, bunu önlemek için bu sefer TCMB döviz satarak piyasaya müdahaleye girişti, böylelikle kur denetlenmeye çalışıldı. Bunların sonucu olarak swaplar hariç rezervler eksiye düştü.

Hangi rezerv ölçüsüne bakmak doğrudur?

İktidar partileri brüt rezervleri, muhalefet partileri swaplar hariç net rezervleri amaç alarak açıklama yaparlar. İkisi de doğrudur. Zira ikisi farklı şeyleri gösterir. Brüt rezervler elimizde ve banka hesabımızdaki para mevcudunu, swaplar hariç net rezervler ise bu meblağlardan borçlarımızı düştüğümüzde ne durumda olacağımızı anlatır. Kaynak: Kendime Yazılar

Siz bir de ödevimiz var: Dolar/TL neden aylardır sabit yazınız!(İkinci kağıt verilmeyecektir.) Yorumlara bekliyoruz.

Bugünlük bizden bu kadar… Sonraki derslerde görüşmek üzere!👋

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir