Omurga Sıhhati, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Alanay, dünyada her bin canlı doğumdan 1’inde görüldüğü varsayım edilen ve ergenlik periyodunda ortaya çıkan skolyozdan sonra en yaygın görülen skolyoz nedeni olan doğuştan skolyozda erken teşhisin, tedavinin usulünü de belirlediğini vurguladı. Prof. Dr. Ahmet Alanay, skolyoza karşı toplumsal farkındalık yaratmak emeliyle tüm dünyada aktifliklerin yapıldığı Haziran – Skolyoz Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, doğuştan skolyoz hakkında bilinmesi gereken 6 değerli noktayı anlattı:
1- Gebelik sırasında tespit edilebiliyor
Anne karnındaki bebeğin omurga gelişimi birinci üç ayda tamamlanır. Doğuştan skolyoz, anne karnında organların oluşumu sırasında omur yahut omurların tam gelişememesi yahut birbirine yapışık kalması nedeniyle oluşan deformitelerdir. Bunlar teşhis edildikten sonra gebelik boyunca izlenir ve doğumdan sonra da çocuk mevzunun uzmanı doktor tarafından takibe alınır. Doğuştan skolyoza genetik faktörlerin yanı sıra gebelikte oksijensiz kalma, sigara içimi, alkol ve birtakım ilaçların kullanımının yol açabildiği düşünülse de kesin nedeni bilinmemektedir.
2- Erken teşhis kritik değer taşıyor
Skolyozda erken teşhis ve tedavi çok kıymetlidir. Doğuştan skolyozlar çoklukla ilerleyicidir ve tedavileri gerekir. Erken teşhis, eğriliğin tedavisinin güç ve karışık bir hal almasını pürüzler, gerekli cerrahinin büyüklüğünü ve risklerini azaltır. Büyüme daha az etkilenir. Bu nedenle omurga eğriliği tespit edildiği andan itibaren çok vakit kaybetmeden uzman görüşü alınması ve ilerleyici skolyozun erken tedavisinin yapılması gerekir.
3- Erken teşhis tedavinin tekniğini de belirliyor
Prof. Dr. Ahmet Alanay, gebelik esnasında ya da doğumdan çabucak sonra teşhis konulduğunda, eğrilik şiddetli değilse bebeğin izleme alındığını belirtirken, şiddetli eğriliklerde ise tedavi sürecini şöyle özetledi
“Erken teşhis, tedavinin metodunu de belirler. Birinci tedavi olarak gövde alçısı uygulanır. Ekseriyetle alçı yahut korse tam bir düzgünleşme sağlamaz lakin çocuğun cerrahi müdahaleye uygun yaşa gelmesi için vakit kazanmaya fayda. Eğriliklerin ilerlemesi durumunda ise cerrahi tedavi uygulanır. Cerrahi tedavi için genelde çocuğun 3 yaşına kadar büyümesi ve cerrahinin 3 yaş ve sonrasında yapılması önerilse de, günümüz teknolojisi ile gerekli eğriliklerde 1 yaş civarında ameliyat uygulayabiliyoruz. Hangi yaşta cerrahi uygulanırsa uygulansın, doğuştan skolyozu olan çocuklar ergenlik çağının sonuna kadar yeni eğrilik oluşması açısından takip edilirler.”
4- Doğuştan skolyoza öteki sıkıntılar da eşlik edebiliyor
Doğuştan skolyoz anne karnında organların gelişimi sırasında ortaya çıkan ve omurga gelişimindeki bir kodlama yanılgısı ile oluşan bir durum olduğu için öteki organlar da etkilenebilir. Beraberinde kalp, böbrek rahatsızlıkları ve omuriliği ilgilendiren sıkıntılar olabilir. Doğuştan skolyoz, ergenlikte görülen skolyoza kıyasla daha agresif seyreder ve daha çok cerrahi teşebbüs gerektirir. Şimdi anne karnında iken başlayan ve ilerleyici olan bir skolyoz çeşidi olması nedeniyle, gövde ve akciğer gelişimini önemli tesirler ve tedavi edilmez ise akciğer problemleri nedeniyle hayat müddetini kısaltabilir.
5- Yanlışsız sanılan bu yanlışa dikkat!
Toplumda doğuştan skolyozla ilgili gerçek sanılan en değerli yanlışlardan birisi, ilerleyen eğriliklerde ‘çocuğun büyümesi durmasın’ diye ameliyatı ergen yaşlarına kadar geciktirmek. Günümüzde teknoloji ve tıptaki gelişmeler ve doktorların deneyimi ile bu bu ameliyatlar 1-1.5 yaş civarında yapılabiliyor. Ameliyat ne kadar erken yapılırsa, büyüme o kadar az etkilenir ve ameliyata bağlı komplikasyonlar o kadar az olur.
6- Günümüzde tedavi talihi daha yüksek, ama!
Günümüz imkanları ile tedavide muvaffakiyet mümkün fakat ergen skolyozuna nazaran daha sıkıntı bir süreç. Tedavinin zorluğu skolyoza neden olan bir yahut daha çok omurga anomalisinin bulunmasına bağlıdır. Çok fazla sayıda omurda gelişim geriliği yahut yapışıklık var ise tedavi daha güçtür. Korse ve idmanın rolü kısıtlıdır. Güzel planlanmış ve uygulanmış ameliyat ile muvaffakiyet sağlanır. Bir sefer daha vurgulamak isterim ki eğrilik çok büyük boyutlara ulaşmadan erken teşhis edilmesi, tedavinin başarısı için büyük değer taşıyor.