Dünyanın en kıymetli turizm bölgelerinden biri Toskana. Floransa, Siena, Pisa, Castiglione della Pescaia, Grosseto üzere bir gidenin asla unutamayacağı yerlere sahip. Leonardo da Vinci ve Michelangelo üzere isimleri çıkarmış. Avrupa’da sanatın, bilimin, mimarlığın ve ideolojinin yine yükselişe geçmesini sağlayan Rönesans’ın doğduğu topraklar burası. Artık de sahip olduğu bu zenginliği tüm sadeliği ile geleceğe taşıyor. Verimli topraklarında gerçekleştirdiği ziraî üretim ve turizm ile çok kıymetli bir katma pahası yükseltiyor. Ve bu topraklarda kullanılan elektriğin yüzde 33’ü jeotermal güçten sağlanıyor.
ÖRNEK BİR KONSORSİYUM
Peki jeotermal güç buradaki kültürel ve doğal mirasa ziyan veriyor mu? Çünkü jeotermal zenginliği ile ünlü Aydın bölgesinde üreticiler yıllardır tarım alanlarının ziyan gördüğü münasebeti ile bu faaliyetlere karşı çıkıyor ve haklı olarak aksiyon yapıyor. Ayrıyeten tıpkı Toskana üzere Aydın bölgesi de kıymetli bir ziraî üretime sahip. Biz de Yenilenebilir Güç Araştırmaları Derneği’nin (YENADER) daveti ile gittiğimiz Toskana’da tarım ve jeotermal faaliyetler nasıl yanlışsız yapılmalı sorusunun yanıtını aradık. 200 yıllık bir jeotermal faaliyete sahip Toskana’da bugün COSVIG (Jeotermal Alanların Geliştirilmesi Konsorsiyumu) isimli örnek bir konsorsiyum var.
HALK KATILMALI KAYNAK AYRILMALI
Bu konsorsiyum 16 belediyenin dahil olduğu 21 paydaştan oluşuyor. COSVIG Memleketler arası Projeler Sorumlusu Loredana Torsello, burada yaptığı sunumda gayelerinin ve önceliklerinin bölge iktisadını korumak ve güçlendirmek olduğunu vurguluyor. Bölgedeki jeotermal faaliyetlerin çok düzgün planlandığını anlatan Torsello, “Bu faaliyetler sırasında doğabilecek kuşkuları gidermek için paydaşlarla işbirliği çok değerli. Bu çalışmalara halkın iştiraki sağlamak, araştırmalar için kaynak ayırmak gerekiyor. Biz burada bunları yaptık. Araştırmalarla da jeotermal faaliyetlerin insan sıhhatine ve eserlere olumsuz bir tesirinin olmadığını gördük. Tersine üretilen güç ziraî iktisada katkı sunuyor ve bölge halkı bundan memnun” tabirlerini kullanıyor. Ayrıyeten devletin belirlediği kuralların dışına hiçbir şirketin çıkamayacağını da vurguluyor.
EKSİK VE YANLIŞ İŞLETİLİYOR
TMMOB daha evvel yayımladığı raporda birtakım jeotermal santralların yabanî deşarj formülüyle tarım yerlerine ziyan verdiğini belirtmişti. TMMOB raporunda, “Jeotermal güç yenilenebilir ve hakikat kullanıldığında etrafa en az ziyan veren güç kaynaklarından biri olmasına rağmen, yanlış kullanımlarda etrafa önemli ziyan vermektedir. Ege Bölgesi’nde yaptığımız incelemelerde bu süreçlerin eksik ve yanlış işletildiğini tespit ettik” sözlerine yer verilmişti.
Kerem Alkin
‘BU MODELİ BİZ DE EGE’DE UYGULAYALIM’
Aynı vakitte Türkiye Cumhuriyeti’nin OECD Daimi Temsilcisi de olan YENADER Lideri Prof. Dr. Kerem Alkin de “Burada jeotermal faaliyet bölge paydaşlarının işbirliği ile yapılıyor. Bu konsorsiyum bizim için de fikir verici ve öğretici bir örnek. Tüm paydaşlar değerli bir katma kıymet üretiyor. Aydın, Denizli ve İzmir’de mahallî idarelerin, valiliklerin, şirketlerin, STK’ların ve halkın iştiraki ile emsal bir model kurabilirsek çok başarılı olabiliriz” dedi. Alkin, “Jeotermal yanılgı kaldırmayan ve herkesin yapamayacağı bir iş. Yanlışsız yapıldığında da ne kadar yararlı olduğunun örneği Toskana bölgesinde” dedi.
Alessandro Lenzi
‘SUYU ASLA TARIM YERİNE YA DA IRMAĞA BIRAKAMAZSINIZ’
Bu bölgedeki güç şirketlerinden biri de ENEL. Şirketin yüzde 30’u devlete ilişkin. ENEL’den Alessandro Lenzi, “Jeotermal tesisler için çevresel tesir araştırmaları gerekiyor. Biz olumsuz tesire rastlamadık. Faaliyet sırasında kullanılan sularda kirletici hususlar var. Bu suyu tarım yerlerine, ırmaklara bırakamazsınız. Etrafa çok büyük ziyanı var. Tarıma ziyan verir, toprağı ve suyu kirletir. Ayrıyeten içerisinde yüzde 13’e varan ziyanlı gaz var. Gerçek kullanıldığında sonsuz ve pak bir güç. Devamlı çevresel denetimler gerekiyor” dedi.