Konutlarda kullanılan doğalgaz ve elektriğe artırım geldi. BOTAŞ ve EPDK tarafından akşam saatlerinde açıklanan artırım kararlarına toplumsal medyada sert reaksiyon geldi. Kış yaklaşırken arkası arkasına gelen artırımlar yurttaşı huzursuz etti.
Elektrikte eylül tarifesi muhakkak oldu. Endüstride kullanılan elektriğe yüzde 50, konutlarda kullanılan elektriğe yüzde 20 zam geldi. Böylelikle konutta 100 kWh elektrik 173 liraya yükseldi. Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) açıklamasında şöyle dendi: “Mesken ve ziraî faaliyetler abone kümeleri için yüzde 20, kamu ve özel hizmetler bölümü ile öteki aboneler kümesi için yüzde 30, sanayi abone kümesi için yüzde 50 oranında artış yapılmıştır. Bu artışla birlikte 100 kWh elektrik tüketimi olan bir mesken abonesi için ödenecek fiyat 173,46 TL olmuştur.”
Boru Sınırları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), internet sitesinde, eylül ayına ait doğalgaz tarife tablosu yayımlandı. Buna nazaran, doğalgaza yüzde 20 artırım geldi. Artırımlar küçük ve orta ölçekli işletmelerde kullanılan doğalgaz yüzde 47,6, endüstride yüzde 50,8, elektrik üretimi için yapılan kullanımlarda ise yüzde 49,5 olacak. BOTAŞ doğalgazın yüzde 99’unun ithal edildiğini hatırlattı.
ÜST ÜSTE 12 ZAM
Doğalgaza geçen eylül ayından bu yana gelen artırımlar şu halde:
2021 Eylül’de yüzde 15
2021 Ekim’de yüzde 15
2021 Kasım’da yüzde 46,8
2021 Aralık’ta yüzde 20
2022 Ocak’ta yüzde 15
2022 Şubat’ta yüzde 14
2022 Mart’ta yüzde 18,3
2022 Nisan’da yüzde 44,3
2022 Mayıs’ta yüzde 16
2022 Haziran’da yüzde 30
2022 Ağustos’ta yüzde 10
2022 Eylül’de yüzde 49,5
‘HER ŞEY 2023’E AYARLI’
Jeopolitik iktisat, güvenlik ve güç uzmanı Volkan Özdemir’in artırımlara ait değerlendirmesi ise şu biçimde: “Sonbahara yüklü elektrik ve gaz artırımıyla girdik. Böylelikle sübvansiyonlar sürse bile konutta gaz fiyatları geçen kışla kıyasla iki katına çıkmış oldu. Her ile ve ilçelerin birçoklarına ithal kaynak olan doğalgazı götürmek üzere yanlış bir güç siyasetinin sonuçları çok ağır olacak. Bu saatten sonra her şey 2023’e ayarlı. Doğal gaz dış alım maliyeti tartıyla üç ayda bir formlandığı için 1 Ocak tarihine dikkat: Dışarıda kredi, içeride indirim uygulaması mümkündür.”
‘RUSYA’DAN KREDİ ALINABİLİR’
Özdemir değerlendirmesine şöyle devam etti: “Bu artırım daha evvel gelebilirdi lakin iktidar güz seçimini yokladı. Sonuç olumsuz olunca artırım geldi, seçim bahara kaldı. İktidar gaza Rusya’dan vadeli kredi alabilir.
‘FATURA 100 MİLYAR DOLAR’
Son olarak, ülkenin 2022 güç ithalat faturasının 100 milyar dolara koştuğu iktisadi kriz ortamında kış sıkıntı geçer ancak seçime gerçek atılım gelebilir. İktidarın siyaseti, sonrası tufan olsa da, ağır yükü sonlu müddet halka hissettirmeyip ötelemek yani seçim sonrasına bırakmaktır.”
TEPKİLER GECİKMEDİ
Kış öncesi gelen artırımlara politikler ve yurttaşlar ser ttepki gösterdi. Toplumsal medyada yapılan paylaşımlardan kimileri şu biçimde:
Faik Öztrak: “Açın kombileri!” Gazla, masallarla milletin elinde avucunda ne varsa çarptılar.
“Açın kombileri!”
Gazla, masallarla milletin elinde avucunda ne varsa çarptılar.#ZamGeldi— Faik Öztrak (@faikoztrak) September 1, 2022
Engin Özkoç: Doğalgaz, akaryakıt fiyatlarının düşmesini istiyorsanız, birinci seçimde 6 oka basın!
Doğalgaza %20 zam!
Doğalgaz, akaryakıt fiyatlarının düşmesini istiyorsanız, ilk seçimde 6 oka basın!
— Engin Özkoç (@enginozkoc) August 31, 2022
Veysel Ulusoy: En kolay gelir fiyat esnekliği az olan (gerekli) eserlere artırım yapmakla elde edilir. Akaryakıt, şeker, ekmek, su, elektrik, doğal gaz, alkollü içecekler… Ne kolay devlet yönetmek.
En kolay gelir fiyat esnekliği az olan (gerekli) ürünlere zam yapmakla elde edilir…
Akaryakıt, şeker, ekmek, su, elektrik, doğal gaz, alkollü içecekler, …
Ne kolay devlet yönetmek.
— Prof. Veysel Ulusoy (@ekonomikanaliz) August 31, 2022