Avrupa kışa doğalgaz açısından hazırlıklı girdiğini düşünüyordu. Lakin birinci soğukların akabinde gelen bilgiler, kıtanın kışı atlatabilmesi için gaz tüketimini hâlâ çok fazla düşürmesi gerektiğini gösterdi.
Soğukların gelmeye başladığı Avrupa’da birinci doğalgaz tüketim datalarına nazaran Rus sevkiyatlarının yerini alacak güçlü sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatına karşın, Avrupa’nın kışı atlatabilmesi için gaz tüketimini azaltması gerekecek.
Kışı sağlıklı bir biçimde atlatmak için ülkeden ülkeye değişse de Avrupa Kurulu ortalama yüzde 10-15 oranında bir talep azalması öneriyor. Tedarikteki düşüş nedeniyle geçmişte değerli ölçüde Rus gazına bağımlı olan Almanya ve öteki birkaç ülkenin tüketimi yüzde 20’ye varan oranda daha fazla kısması gerekiyor.
Kışın sert geçmesi hâlinde doğalgaz tüketiminin artacağı beklense de yeniden de her durumda Avrupa’nın 2021’de ve son beş yıldaki ortalamasından daha az gaz tüketmesi gerekiyor.
ÖNGÖRÜLER TUTMADI
Öte yandan doğalgazdaki yüksek fiyatlar, sanayi firmalarını tüketimi azaltmaya teşvik etti. Kimya bölümü başta olmak üzere pek çok kesimde şirketler üretimi durdurdu. Bu nedenle Avrupa genelinde gaz talebi olağanın yüzde 20 kadar altında seyrediyor.
Ancak Almanya’da ülke tüketiminin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan hane halkı ve küçük işletmelerin gaz talebinin artacağı varsayılıyor. Bu kesitin gaz talebinin 15 Ekim-15 Mart ortasında artacağı düşünülüyor.
Avrupa hükümetleri, daha yüksek fiyat ortamında tasarruf gereksinimi hakkında verilen iletilerin tüketimi kısacağını hesap ediyordu. Fakat birinci soğuklarda bu öngörülerin gerçekle uyuşmadığı görüldü. Bloomberg’in aktardığına nazaran, sonbahar soğuklarının kıtayı vurduğu birinci günlerde Almanya’daki hane halkları ve küçük firmalar gaz talebini beş yıllık ortalamanın yüzde 14,5 üzerine çıkardı.
Gaz şebekesini izlemekten sorumlu Alman yetkili Klaus Muller, sayıları ‘uyarı verici’ olarak nitelendirdi. Twitter hesabında yaptığı paylaşımda “Havalar daha da soğusa bile gaz tasarrufu yapılmalı” sözlerini kullanan Muller, “Özel kesimde değerli tasarruflar olmadan kışın gaz badiresinden kaçınmak sıkıntı olacak” dedi.
RUSYA GAZI BÜSBÜTÜN KESERSE NE OLUR?
Uluslararası Güç Ajansının (IEA) 4. Çeyrek 2022 Gaz Piyasası Raporu’nda da, Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını büsbütün kesmesi halinde Avrupa Birliği (AB) gaz piyasasının nasıl etkileneceğine ait bir tahlile yer verildi.
Raporda, doğalgaz talebi azaltılmadan ve Rus gaz tedarikinin büsbütün kesilmesi durumunda, AB gaz depolarındaki doluluğun Şubat 2023’te yüzde 20’nin altına inebileceği öngörüldü. Bu oranın LNG ithalatının düşük seyretmesi halinde yüzde 5’e kadar gerileyebileceği belirtildi.
HAVA İDDİALARI ALARM VERDİ
Öte yandan Avrupa Orta Menzilli Hava Kestirimleri Merkezi (ECMWF) Genel Müdürü Florence Rabier de dün Financial Times’a verdiği demeçte, kasım ve aralık ayları için erken göstergelerin Batı Avrupa üzerinde daha soğuk havalar ile daha az yağış ve rüzgar getirmesinin mümkün olduğunu söyledi.
Rabier ayrıyeten bu yıl ağustos ayında ölçülen sıcaklıkların 1991-2020 ortalamasından 1,7C daha yüksek olduğunu ve Avrupa’nın hidro güç açısından da kırılgan bir durumda olduğunu söyledi. Avrupa’nın elektrik üretiminde rüzgar gücünün ve hidro gücün hissesi, bu yaz sıcak ve kuru hava nedeniyle düşmüştü.