Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Hasret Araz, yiyeceklerin buzdolabında saklama şartları ve tükettiğimiz besinlerin bozulmasına yol açabilecek yanılgılar hakkında açıklamalarda bulundu.
BUZDOLABINI ÇOK DOLDURMAK HAVA DEVERANINI ENGELLER
Buzdolabının azamî 4 derecede tutulması gerektiğini vurgulayan Araz, “Buzdolabını yiyeceklerle tıka basa doldurmaktan kaçının. Havanın içeride dolaşabilmesi ve buzdolabının düzgün çalışabilmesi için öğeler ortasında boşluk bırakın. Sıcak yemekler çabucak dolaba konulmamalı, oda sıcaklığına geldikten sonra uygun bir kaba alınıp buzdolabına yerleştirilmelidir. Pişmiş hiçbir yiyecek de buzdolabına ağzı açık konulmamalıdır” diye konuştu.
MİKROORGANİZMALAR BESİNLERİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR
Dünyada üretilen besinlerin bir kısmının mikroorganizmaların tesiri ile duyusal, fizikî, enzimatik ve kimyasal değişimlere uğrayarak bozulduğunu belirten Araz, “Gıdaların bozulmasına neden olan bu değişimler, denetim altına alınarak bozulma büsbütün yahut kısmen engellenebilir. Mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri nedeniyle bozulmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu besin zehirlenmesi ortaya çıkar” dedi.
Bazı tükettiğimiz besinlerin soğuk tutulması gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dyt Araz, “Dünyada üretilen besinlerin bir kısmının mikroorganizmaların tesiri ile duyusal, fizikî, enzimatik ve kimyasal değişimlere uğrayarak bozulmaktadır. Besinlerin bozulmasına neden olan bu değişimler, denetim altına alınarak bozulma büsbütün yahut kısmen engellenebilir. Enzimatik ve mikroorganizmalara bağlı olarak meydana gelen bu olumsuz değişmeleri yavaşlatmak yahut durdurmak için çeşitli yollar uygulanmaktadır. Bu sayede bozulma sebepleri ortadan kaldırılırken tıpkı vakitte besinin besin pahası, renk, aroma ve fizikî yapısına ilişkin duyusal nitelikleri yani kalitesi de korunmuş olur. Düşük sıcaklıklarda mikroorganizmaların gelişme suratı yavaşlar. Besinde meydana gelebilecek başka kimyasal ve enzimatik tepkilerin yavaşlaması, bu tepkiler sonucunda besinde meydana gelebilecek olumsuz değişikliklerin oluşumunu da yavaşlatır” diye konuştu.
BAZI BESİNLERİ UZUN MÜDDET KORUMA ETMEK HAKİKAT DEĞİL
Tükettiğimiz besinlerin buzdolabında en fazla ne kadar müddet durması gerektiğine değinen Uzm. Dyt. Araz, “Çapraz bulaşmayı önlemek emeliyle çiğ besinler ile pişmiş yiyecekler farklı raflarda koruma edilmeli, pişmiş yiyecekler üst raflara ve üzeri kapalı halde yerleştirilmelidir. Çiğ kümes hayvan etleri, balıklar yahut öbür etlerden damlayan suların muhakkak öbür yiyeceklerle teması engellenmeli ve bu cins yiyecekler mümkünse buzdolabının dondurucu kısmında depolanmalıdır. Pişmiş yemekler çabucak servis edilmeyecekse en fazla 2 saat içerisinde uygun şartlarda soğutularak buzdolabına kaldırılmalıdır. Örneğin, artmış et yemekleri buzdolabında 1-2 günden, etsiz yemekler ise 3-4 günden fazla bekletilmemelidir” sözlerini kullandı.
BESİNLERİN SAKLANMA MÜDDETLERİNİ BİLMEK ÖNEMLİ
Uzm. Dyt. Hasret Araz, mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri nedeniyle bozulmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu besin zehirlenmesinin ortaya çıkabileceğini vurguladı. Uzm. Dyt. Araz, buzdolabında saklanan besinlerin raf ömrünü bilmenin besin israfını önlemek için epeyce değerli olduğunun altını çizdi.
Uzm. Dyt. Hasret Araz, hangi besinin buzdolabında kaç gün saklanabileceğini şöyle sıraladı:
- Yumurta: 3 hafta.
- Süt: 4-5 gün.
- Yoğurt: 7 gün.
- Peynir çeşitleri: 3-4 hafta.
- Balık: 1-2 gün.
- Tavuk: 3-5 gün.
- Biftek: 3-5 gün.
- Yeşil yapraklı sebzeler: 3-5 gün.
- Turunçgiller: 2 hafta.
- Kayısı, şeftali, armut: 3-5 gün.
- Böğürtlen, çilek: 2-3 gün.
SÜT VE DENİZ ESERLERİ 5 DERECENİN ALTINDA TUTULMALI
Buzdolabında koruma ederken başka besinlere nazaran daha çabuk bozulabilecek besinlerden bahseden Uzm. Dyt. Hasret Araz, “Süt ve sütlü besinler, krema, deniz eserleri, soğuk etler, ordövrler, kanapeler, sosis, salam, yumurta ve yumurtalı besinler, kremalı pasta ve tatlılar, kıyma kullanılmış besinler, sandviçler çabuk bozulacağından devamlı olarak 5 derecenin altında tutulmalıdır” dedi.
DONDURULMUŞ ETLER ÇÖZDÜRÜLDÜKTEN ÇABUCAK SONRA TÜKETİLMELİ
Dondurulmuş besinler konusunda da dikkat edilmesi gereken durumların altını çizen Uzm. Dyt. Araz, şu bilgileri paylaştı:
“Donmuş besinler çözdürüldükten sonra oda ısısında bekletildiğinde çabuk bozulur. Bozulmanın nedeni, donma ve çözünme sırasında doku hücrelerinin ziyan görmesidir. Bu nedenle de dondurulmuş etler çözdürüldükten sonra hiç bekletilmeden kullanılmalıdır. Dondurulmuş zerzevat ve meyveler çözdürülmeden kullanılmalıdır. Küçük kesimler hâlinde dondurulmuş kimi besin hususları ise hiç çözdürülmeden pişirilmelidir. Gıdayı çözdürmek zaruriyse mikrobiyal gelişmeye ortam hazırlamayacak şartlarda buzdolabı yahut mikrodalgalarda yapılmalıdır.”