Diyanet İşleri Başkanlığı, “Ticarette kâr haddi var mı?” sorusuna verilen fetvaya yönelik tenkitlere ait olarak, “Bu hususta yazan, konuşan, yorum yapan herkesi ihtimamlı ve dikkatli olmaya davet ediyoruz” açıklamasını yaptı.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın dini bahislerdeki en yüksek karar ve müracaat organı olan Din İşleri Yüksek Heyeti’nin “Ticarette kâr haddi var mı?” sorusuna verdiği karşılıkta “Fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren Allah’tır” hadisine işaret edilmesi dikkat çekti.
TIKLAYIN – Diyanet’ten “ekonomi” fetvası: Fiyatları tayin eden Allah’tır
Diyanet, reaksiyonların ardından “Yüce dinimiz İslam’ın prensiplerinin bilgisizce alaya alınması, en hafif tabirle saygısızlıktır. Bu bahiste yazan, konuşan, yorum yapan herkesi son derece ihtimamlı ve dikkatli olmaya davet ediyoruz” sözlerini kullandı.
Din İşleri Yüksek Konseyi’nin açıklaması şöyle:
“Din İşleri Yüksek Heyetimiz tarafından 2017 yılında hazırlanmış bir heyet fetvasında geçen hadis-i şerifin kimi medya mecralarında bağlamından kopartılarak gündeme taşınması üzerine aşağıdaki konuların kamuoyuyla paylaşılmasında yarar mülahaza edilmiştir:
Usul olarak, hadis rivayetleri, öteki kanıtlar ile birlikte ve bağlamı dikkate alınarak anlaşılmalıdır. “Şüphe yok ki, fiyatları tayin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran fakat Allah’tır…” biçiminde nakledilen rivayette kastedilen, 2012 yılında Başkanlığımız tarafından yayımlanan “Hadislerle İslam” isimli yapıtta açıklandığı üzere şudur: Hz. Peygamber, ticârî süreçlerde spekülasyona, belirsizliğe ve taraflar ortasında uyuşmazlığa yol açacak her tıp muameleye mâni olduğu ve fiilî önlem aldığı hâlde, fiyat konusunda sınırlama getirmeyi uygun bulmamıştır. Çünkü fiyatların sonlandırılması, kent dışından Medine çarşısına mal getirerek satan tüccarların, kendilerine öbür pazarlar aramasına sebep olacak, hasebiyle Müslüman kent halkının kasvet yaşaması ve karaborsacılığa yenik düşmesi üzere bir sonuç oluşturabilecekti. Savaş kurallarının tesirini gösterdiği Medine çarşısını bir sefer daha altüst edebilecek bir uygulama olacağı gerekçesiyle Hz. Peygamber’in kaçındığı fiyat sınırlaması, sonraki yüzyıllarda İslâm toplumlarında ortaya çıkan yeni koşullar doğrultusunda tekrar gündeme getirilmiş ve fiyatların çok derecede yükseltilmesini engelleyecek formda önlemler alınmasına müsaade verilmiştir. İslâm alimleri, doğuracağı sonuçlar açısından bu uygulamanın, Hz. Peygamber’in dikkate aldığı amaçlara uygun olduğunu belirtmişlerdir. (Hadislerle İslam, V, 114. )
Ayrıca üzülerek belirtelim ki, ‘İslam dininin kesin bir kâr haddi koymadığının ve bunu piyasa koşullarına bıraktığının’ anlatıldığı karşılık, birtakım medya mecralarında dini bedellerin maksada konulduğu, metin içerisinde yer alan hadis-i şerifin alaya alındığı bir noktaya taşınmıştır. Aziz dinimiz İslam’ın unsurlarının bilgisizce alaya alınması, en hafif tabirle saygısızlıktır.
Bu bahiste yazan, konuşan, yorum yapan herkesi son derece ihtimamlı ve dikkatli olmaya davet ediyoruz. Kamuoyuna hürmetle duyurulur.”