Aynı anda herkes için uygulanabilecek bir beslenme tertibi ya da diyetin bulunmadığını, her diyetin bireye özel olması gerektiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Beslenme ve Diyet Uzmanı Buket Ertaş Sefer, “Kan şekerinin yükselmesi için yalnızca sıhhate ziyanlı yiyecekler yemeye gerek yok, siz ölçüsü ile tüketmiyorsanız dünyanın en sağlıklı yiyeceği de kan şekerinizi yükseltebilir” dedi.
‘Kepekli eserleri fazla tüketmek kan şekerini yükseltir’
Kepekli eserlerin olağan eserlere kıyasla daha fazla posa içerdiğini ve posanın da kan şekerini dengelemede kıymetli rol oynayan bir karbonhidrat (cho) çeşidi olduğunu belirten Ertaş, bu eserlerin fazla tüketimin hem kan şekerini yükselteceğini hem de kilo aldıracağını söyledi. Sefer, “Light olarak tanımlanan diyet eserler genelde yağı azaltılmış seçeneklerdir ve güç verir. Münasebetiyle bu eserler gereğinden fazla porsiyonlarda tüketildiğinde kilo aldırabildiği üzere kan şekerinin de yükselmesine neden olur” açıklamasında bulundu.
‘Doğal meyvenin fazlası karaciğer yağlanmasına sebep oluyor’
Fazla fruktoz yani meyve şekeri tüketiminin kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırabileceğini işaret eden Sefer, bahisle ilgili şu bilgileri verdi:
“Şüphesiz bedene en ziyanlı bileşenlerden biri eklenti şeker. Yalnızca diyabet hastaları için değil sağlıklı bireyler için de istemediğimiz bir besin çeşidi. Sağlıklı hayat ve sağlıklı beslenmenin tanınan olduğu bu günlerde şeker eksiz tatlılar çokça gündemde yer alıyor. Şekerli tatlılar yerine bu tanımları tüketmek epeyce mantıklı ve sağlıklı bir dönüşüm oldu. Lakin bu eserlerin de kalorisi olduğu ve doğal da olsa fruktoz içerdiği unutuldu. Fazla fruktoz, yani meyve şekeri tüketildiğinde kan şekerinde dengesizlikler, gestasyonel diyabete yatkınlık, karaciğerde yağlanma ve göbek bölgesi kalınlaşması riskini artırır. Münasebetiyle evet eklenti şeker tüketmemek çok sağlıklı fakat bu sınırsız doğal meyve şekeri tüketebileceğimiz manasına gelmez.”
Kaliteli karbonhidrat
Diyabetli olsun ya da olmasın her insanın kaliteli karbonhidrata muhtaçlığı olduğunu hatırlatan Sefer, “Genel olarak kan şekerini süratli yükseltmeyen, besleyiciliği ön planda olan komplex karbonhidratlar bizim sağlıklı dediğimiz karbonhidratın genel tarifidir. Kuru baklagil çeşitleri, tam buğday, çavdar, siyez, kara buğday üzere kaliteli unlardan yapılmış ekmek ve türevleri, bulgur üzere. Bunlar hayatımızda olması gereken karbonhidrat kaynaklarıdır” sözlerini kullandı.
Bunları biliyor muydunuz?
Beslenmede porsiyon denetimi yapılmazsa kan şekerine tesirinin olumsuz olabileceğine işaret eden Sefer kelamlarına şöyle devam etti:
‘Spor yapıyorsunuz diye diyeti boşverme gafletinde bulunmayın’
Spor yapmanın kan şekeri istikrarında epeyce kıymetli olduğunun altını çizen Sefer, “Beslenmeye dikkat etmeden ve hatta spor yapıldığı fikriyle daha fazla yemek yenebileceğine dair inanç yanlışsız değildir. Bilhassa tokluk kan şekeri yüksekliği yaşayanlar yemekten bir müddet sonra kısa bir yürüyüşün kan şekerine kıymetli tesiri olduğunu söz eder. Ama diyete dikkat edilmezse asla muvaffakiyet sağlamak mümkün değildir. Kesinlikle alınan cho ve kalori takip edilmelidir” diye konuştu.
‘Bel etrafı kalın olanlarda hafif açlık tedaviyi olumlu etkiliyor’
6 ana, 6 orta öğün nizamının birden fazla hastaya dezavantaj sağlayan eski bir telaffuz olduğunu belirten Sefer, “Hastanın klinik durumu çok öğün tüketmesini destekliyorsa elbette bu biçimde planlanmalıdır. Lakin, birden fazla diyabet hastası aslında fazla atıştırdığı ve gereksiz kalori aldığı için bu döngü içine girmiştir. Hasebiyle, hipoglisemi riskiniz yoksa diyetisyen ve tabip denetiminde öğün sayısını azaltmakta yarar var. Bilhassa insülin direnci ve bel etrafı kalın olan hastalarda hafif açlığın tedaviyi olumlu tarafta etkilediği bilinmektedir” dedi.
‘Ekşi meyveler fazla yenirse beklenmedik durumlar yaşabilir’
Şeker oranı az zannedilen ekşi meyvelerin gereğinden fazla yenirse kan şekeri için epeyce olumsuz durumlar ortaya çıkarabileceğine dikkat çeken Sefer, hususla ilgili şu bilgileri verdi:
“Meyvelerin kendi içinde kalori farkı olsa da aslında içerdikleri karbonhidrat ölçüleri ortalama eşit kabul edilir. Yani, kan şekerine tesirleri aslında birbirlerinden farklı değildir. Münasebetiyle mayhoş, ekşi meyvelerin de gereğinden fazla tüketilmesi durumunda kan şekeri olumsuz etkilenecektir. Burada porsiyon ölçüsü devreye girer. En güzeli, ölçüsünü ayarlayarak özgür olmak. Fakat kuru meyveler hacim başına daha fazla şeker içerdiği için kan şekerini süratli yükseltebileceği unutulmamalı ve porsiyon denetimi bu doğrultuda yapılmalı.”
‘Bal ve pekmezde de flukoz ve fruktoz var’
Balın sıhhatimiz için faydalı olmakla birlikte içeriğinde glukoz ve fruktoz bulunduğunu söyleyen Sefer, “En doğalını da bulsanız maalesef bal glukoz ve fruktoz içerir. Doğal olan besinler sıhhate yarar sağlasa da kan şekerinizi yükseltir. Yani yararlı olan şeyler kan şekerime ziyan vermez kanısı yanlıştır” sözlerini kullandı.