DİSPEPSİ (HAZIMSIZLIK ) NEDİR?
Dispepsi üst gastrointestinal (sindirim sistemi) sisteme ilişkin olduğu düşünülen bir aydan fazla süren karın ağrısı, huzursuzluk, erken doyma, şişkinlik, bulantı, kusma, geğirme ve gaz çıkartmayla seyreden yakınmaların belirli aralıklarla yahut daima olarak görülmesi durumudur.
Birtakım işlevsel bozukluklarının sindirim sisteminde rahatsızlığa sebep olması olarak tanımlanabilir.
DİSPEPSİ (HAZIMSIZLIK ) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dispepsi belirtileri genel olarak şu halde sıralanabilir;
-Mide yanması
-Karın ağrısı
-Şişkinlik
-Gaz
-Geğirme
-Bulantı ve kusma
-Ağızda acı tat dispepsi belirtileri ortasındadır.
Dispepsi, gerilim ve yemek alışkanlıkları berbat tarafta değiştiğinde artabilir.
Çok alkol alımı, aspirin ve ağrı kesici niteliğindeki ilaçların kullanımı, tasa ve depresyon üzere his durumundaki meseleler dispepsi riskini artırır.
DİSPEPSİ NEDEN OLUR?
Dispeptik semptomların hangi sebeplerle ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir. Bununla bir arada, bir hastada ortaya çıkan sindirim sistemi ile alakalı şikâyetlerin organik sebeplere yahut çeşitli hastalıklara bağlı olarak geliştiğine dair ispat bulunamadığında, ilgili organlarda işlevsel birtakım bozuklukların geliştiği kabul edilerek işlevsel dispepsi tanısı konulabilir.
Dispepsi, hastalıklarla direkt ilişkilendirilmese de çeşitli risk faktörleri ile alakalıdır. Bu manada, aşağıdaki özelliklere sahip şahıslarda dispeptik şikâyetlerin gelişme mümkünlüğü toplumun geri kalanına nazaran daha yüksektir:
Sigara kullanımı: Sigara ve alkol tüketimi üzere ziyanlı alışkanlıklar daima hale geldiğinde mide-bağırsak fonksiyonlarında aksamalara yol açabilir.
Cinsiyet: Araştırmalara nazaran, dispeptik yakınmalar bayanlarda daha sık görülmektedir. Bir öteki deyişle, bayanların sindirim sisteminde dispepsi geliştirme riski erkeklerinkine nazaran daha yüksektir.
Beslenme alışkanlığı: Yetersiz, istikrarsız ve sıhhatsiz beslenme alışkanlığı mide ve bağırsak çalışma nizamında değişimlere ve bozulmalara neden olur.
Stresli hayat yahut çeşitli ruhsal sıkıntılar: Günlük hayatta sıklıkla gerilime maruz kalınması, sindirim sisteminin fonksiyonlarında bozulmalara yol açabilir. Benzeri biçimde, depresyon yahut anksiyete üzere ruhsal meseleler yaşayan bireylerde sindirim meselelerine daha fazla rastlanılmaktadır.
Enfeksiyonlar yahut bağırsak florasındaki değişimler: Bilhassa midenin fonksiyonunun bozulmasında kıymetli etkenlerden biri olan H. pylori bakterisinin yol açtığı enfeksiyonlarda; mide asidinin artması yahut yanlış antibiyotik kullanımı üzere çeşitli etkenler sonucu bağırsaktaki yararlı bakterilerin değişmesi durumunda dispepsi gelişebilir.
İlaç kullanımı: Ateş düşürücü ve ağrı kesici özelliklerde olan non steroidal antienflamatuar ilaçları (NSAİİ) kullanan şahıslarda mide-bağırsak fonksiyonları ziyan görebilir.
Çölyak hastalığı: Tedavisi olmayan bu hastalıkta, dispepsinin ortaya çıkardığı rahatsızlıklar gözlemlenebilir.
DİSPEPSİ TEDAVİSİ
Dispepsi belirtileri varsa altta yatan öbür hastalıklar araştırılır. Hastalığın tanısı için kan testi ve görüntüleme tetkikleri istenebilir. Bu sorun, bir hastalıktan çok bir semptom olduğundan tedavisi ekseriyetle altta yatan nedene bağlıdır.
Birtakım işlevsel bozuklukların sindirim sisteminde rahatsızlığa sebep olması olarak tanımlanan dispepsi, günlük hayatta yapılan beslenme yanlışlarından ötürü da ortaya çıkabilir.