DİSK Genel-İş Araştırma Dairesi “Gelir Ömür ve Yoksulluk Araştırma Bülteni”ni yayımladı. Araştırmaya nazaran Türkiye’de enflasyon artışı AB ülkeleri ortalamasının 9, OECD ülkelerinin ortalamasının ise 8 katına ulaştı. Sendikadan yapılan açıklamada fakirlerin besine erişemediği söz edildi.
Tüm dünyada pandemi kaynaklı olarak enflasyonun arttığına dikkat çekilen araştırmada “Türkiye’de pandemi süreci ile birlikte iktisadın makûs yönetilmesi, enflasyonun durdurulamaz artışına yol açtı ve insanların alım gücünü ve hayat şartlarını mahvetti” denildi.
“Yoksullar besine erişemiyor”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi besin enflasyonunun yüzde 90’ı aştığı belirtilen çalışmada, fakirlerin besine erişemediği belirtildi.
Ayrıca besin enflasyonundan toplumun her bölümünün farklı oranda etkilendiği söz edilerek raporda “Emeklilerin besin enflasyonu yüzde 113,5; en fakir ikinci yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 114,9; en fakir yüzde 20’lik gelir kümesinin enflasyonu ise yüzde 131,6’dır” tabirlerine yer verildi.
“Sağlıklı besine ulaşamayanların sayısı pandemide 4,6 milyon kişi arttı”
Raporda, son iki yılda et ya da tavuk yiyemeyenlerin sayısında 1,2 milyon artış olduğu ortaya koyuldu. Sağlıklı besine ulaşamayanların sayısının pandemi periyodunda 4,6 milyon kişi arttığı açıklanan raporda şöyle denildi:
“TÜİK, Gelir ve Ömür Şartları Araştırması sonuçlarına nazaran 2019 yılında 27,1 milyon kişi (yüzde 33,6) iki günde bir et, tavuk vb. muhtaçlıklarını karşılayamadığını belirtti. Bu sayı 2021 yılına gelindiğinde 4,6 milyon kişi artarak 31,7 milyon kişi ile yüzde 38,3’e yükseldi”
“Asgari fiyat 315 dolara düştü”
Çalışan bölümün fiyatlarında yaşanan düşüşe de dikkat çekilen raporda, minimum fiyatın dolar bazında 315, euro bazında ise 278 euroya denk geldiği vurgulandı.
Çalışan bölümün ulusal gelirden aldığı hissenin azalırken, sermaye sahiplerinin aldığı hissenin yükseldiğine işaret edilen raporda “Veriler göstermektedir ki, pandemi devrinin kazananı sermaye, kaybedeni işçiler oldu. Bu durum yoksulluğu derinleştirdi, eşitsizliği artırdı” değerlendirmesi yapıldı.
Ayrıca yoksulluk oranlarına cinsiyet bazlı bakıldığında en fazla etkilenenler bayanlar oldu. Rapora nazaran Erkeklerde yoksulluk, 8,5 milyon kişi ile yüzde 20,8, bayanlarda yoksulluk ise 9 milyon kişi ile yüzde 21,8 olarak gerçekleşti.
3,7 milyon insan çalıştığı halde yoksul
Bir iş sahibi olup çalışmasına rağmen fakir olduğunu belirten çalışan sayısı yüzde 13,6 olurken, sayı olarak ise 3,7 milyon bireye yükseldi.
Cinsiyete nazaran çalışan yoksulluğuna baktığımızda erkek çalışanların, bayan çalışanlara nazaran daha fakir olduğu belirtilen raporda, ” Çalışan erkek fakir sayısı 2,8 milyon kişi ile yüzde 14,8 iken çalışan bayan fakir sayısı 882 bin kişi ile yüzde 10,6’dır. Genel yoksullukta bayanların sayısının erkeklerden fazla olmasına karşın, çalışan yoksulluğunda erkeklerin bayanlardan fazla olmasının sebebi erkeklerin
kadınlara nazaran daha fazla çalışma hayatında yer almasıdır” denildi.
Öneriler
DİSK Genel-İş kelam konusu durum karşısında yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
” –Tüm maaş ve fiyatlar en az taban fiyat artış oranı kadar artırılmalı, yılın daha başında enflasyon karşısında eriyen minimum fiyat tekrar belirlenmelidir. En düşük emekli aylığı en az minimum fiyat seviyesine çekilmelidir.
– Emekçi sınıfının yaşadığı gelir kaybını telafi etmesinin en değerli yolu, sendika ve grev hakkıdır. Bu hakların kullanımının önündeki tüm yasal ve fiili mahzurlar kaldırılmalıdır.
– Yoksullukla gayret için toplumsal müdafaa programları oluşturulmalı ve yoksulluktan en fazla etkilenen kesim olan bayanlar için toplumsal muhafaza artırılmalıdır.
– Güvencesizliğin yoksulluğu artırıcı tesiri göz önünde bulundurularak her kesim için süreksiz ve teminatsız işler yerine tam vakitli, insan onuruna yaraşır istihdam imkanları sağlanmalıdır.”