Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun bugün yayınladığı 2022 yılı Türkiye Raporu’na Dışişleri Bakanlığı’ndan sert reaksiyon geldi.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın da iştirakiyle 6 Ekim günü gerçekleştirilen Avrupa Siyasi Topluluğu’nun birinci toplantısında, ortak sınamalara karşı birlikte hareket etmenin ve işbirliğinin değeri ortaya konulmuşken, bu dayanışma ruhunun Türkiye Raporu’na yansıtılmamış olması esef vericidir. Bilhassa siyasi kriterler ile Yargı ve Temel Haklar faslındaki mesnetsiz argümanları ve haksız tenkitleri kabul etmiyoruz. Müzakere fasılları önündeki siyasi mahzurları kaldırmayan AB’nin, siyasal sistemimize, siyasetçi ve yöneticilerimize, ülkemizdeki temel hak ve özgürlükler ile birtakım yargı kararlarına ve terörle çabamıza yönelik haksız argümanlarını tümüyle reddediyoruz.
Raporun Doğu Akdeniz, Ege ve Kıbrıs mevzularındaki kısımlarının her zamanki üzere, Rum/Yunan ikilisinin hukuk dışı ve maksimalist görüşlerini yansıtması, raporda Kıbrıs Türklerinin yok sayılması ve ülkemiz ile KKTC’nin görüşlerine hiçbir halde yer verilmemesi ise raporun kimlerin çıkarlarını gözeterek kaleme alındığını açıkça ortaya koymaktadır. AB’nin deniz yetki alanlarının belirlenmesinde memleketler arası bir yargı organı olmadığını tekrar hatırlatıyoruz. AB’nin bu halde hareket etmesi hem kendi müktesebatına hem de milletlerarası hukuka alışılmamıştır.
Raporda ülkemizin, rastgele bir yükümlülüğü bulunmamasına karşın, Rusya-Ukrayna savaşı çerçevesinde AB’nin uyguladığı yaptırımlara katılmaması nedeniyle eleştirilmesi de farklı bir garabettir. Ukrayna’dan tahıl ihracatının ve savaşan taraflar ortasındaki esir takasının fakat Türkiye’nin prensipli yaklaşımı sayesinde gerçekleşebildiğini bir defa daha vurguluyoruz.
AB mevcut jeopolitik sınamaları dikkate alarak, Türkiye’yi muhtaçlığı olduğunda kapısını çalabileceği üçüncü bir ülke olarak değil, müzakere eden bir aday ülke olarak görmeli ve ahde vefa unsurunun gereklerini yerine getirmelidir. AB’nin raporları, lakin bu türlü bir yaklaşım benimsendiğinde, tarafımızca ciddiye alınacaktır.”
AB’nin raporu: Temel haklarda gerileme
AB Komitesi’nin genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi‘nin sunduğu raporda, Türkiye ile müzakerelerin durma noktasında olmaya devam ettiğini, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve temel haklar üzere alanlarda gerileme olduğunu belirtildi.
Varhelyi “bazı üye ülkelerle” gerginliklerin arttığını, AB’nin Türkiye’den “uluslararası hukuka tam olarak hürmet duymasını, Doğu Akdeniz’de bölgesel istikrar ismine tansiyonu azaltmasını, sürdürülebilir bir halde âlâ komşuluk bağlarını geliştirmesini” beklediğini aktardı.
AB Kurulu üyesi Varhelyi, Türkiye’nin dış siyasetinin, “özellikle bölgesel çatışmalara müdahaleleri, askeri aksiyonlara verdiği dayanak, Rusya’ya karşı AB’nin kısıtlayıcı önlemlerine uymaması, Rusya ile ekonomik ve ticari münasebetlerin güçlendirilmesi nedeniyle” AB’nin öncelikleriyle uyuşmadığını kaydetti.