Politika Enstitüsü Danışmanı, Erdek Meslek Yüksek Okulu Öğretim Vazifelisi Dr. Ceyhun Çiçekçi, “Bölgesel konjonktür İsrail ile çok da ortak hareket edebilecek bir yapıda değil. Türkiye açısından karşılıklı büyükelçi atanması ABD idaresiyle bir art kapı diplomasisi yapılabilmesi açısından kıymetli” dedi.
Dr. Ceyhun Çiçekçi, Türkiye ve İsrail’in karşılıklı olarak büyükelçi atamasını ve olağanlaşma sürecini kıymetlendirdi. Büyükelçilerin atanmasının başlı başına bir mana taşımadığının altını çizen Çiçekçi, “Büyükelçilerin atanması demek iki ülkenin diyalog yerini istikrarlaştırması manasına gelir. Bir diyalog kanalının tesis edilmesi manasına geliyor. Bu öteki bütün faktörlerden bağımsız bir faktör değil. Büyükelçilerin karşılıklı olarak atanması bağlantıların evvelki seviyesine göre bir güzelleşme göstergesi lakin olağan kaidelerde diplomatik teamüller gereği ülkeler şayet karşılıklı diplomatik tanıma kelam hususuysa birbirlerine büyükelçi atarlar” tabirlerini kullandı.
“Cumhurbaşkanı Herzog’un açıklamaları Yunan dostlarına bir mesaj”
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un “İsrail ile Türk halkları ortasındaki daha fazla ekonomik münasebetleri, karşılıklı turizmi ve dostluğu teşvik edecek değerli bir gelişme” açıklamasını pahalandıran Dr. Çiçekçi şöyle devam etti:
“Burada bence çok hassasiyetle seçilmiş birtakım sözler var. Ekonomik münasebetler, turizm ve dostluk üzere. Bu tip sözler kullandığınız vakit ilginin sonunu da belirlemiş oluyorsunuz. İlgilerinize bir üniforma biçmiş oluyorsunuz. ‘Biz Türkiye ile ilgilerimizi geliştirmek istiyoruz, şu sebeplerden dolayı’ demiş oluyorsunuz. Bence çok hassasiyetle seçilmiş kavramlar. 1990’lı yıllarda Türkiye ile İsrail askeri bir iş birliği içerisindeydi. Bu 2010 yılında Mavi Marmara olayına kadar devam etti. Ama artık 2010’lu yıllar prestijiyle hem Yunanistan hem Güney Kıbrıs Rum İdaresi ile İsrail’in bilhassa askeri alakaları gelişti. Bence bilhassa Yunan dostlarına bildiri vermeye çalışıyorlar. ‘Türkiye ile bağlarımızı normalleştiriyoruz. Fakat şu sebeplerle normalleştiriyoruz. Daha fazlasında gözümüz yok, maksadımız yok. Onun için sizler mutedil olunuz. Tasaya kapılmayınız’ üzere. Aslında Yunan dostlarına açıklama kelam konusu.”
“Türkiye ile İsrail bilhassa ticaret partnerliği noktasında siyasi krizlerden hiçbir vakit etkilenmedi”
Dr. Çiçekçi, ekonomik alakaların geliştirilmesi istikametinde yeni bir gelişmenin olmadığını vurgulayarak, “Türkiye ile İsrail bilhassa ticaret partnerliği noktasında siyasi krizlerden hiçbir vakit etkilenmedi. Bu son derece bariz bir gerçek. Bütün Türkiye-İsrail ticaretinin gidişatına bakarsanız bunu görebilirsiniz. Politik istikrarsızlıklarla eşleştirirseniz bunu görebilirsiniz. Rastgele bir politik kriz anında ekonomik münasebetlerde rastgele bir kesinti olmuş değil” sözlerini kullandı.
Türkiye ile İsrail münasebetlerinin normalleşmesinin sadece büyükelçi ataması biçiminde olması durumunda çok manalı olmayacağına dikkati çeken Çiçekçi, askeri yahut istihbari alanda birtakım gelişmeler yaşandığı durumda bunun manalı olacağını söyledi.
“ABD idaresiyle bir art kapı diplomasisi yapılabilmesi açısından kıymetli”
Türkiye açısından İsrail ile olağanlaşmanın bilhassa Amerika Birleşik Devletleri (ABD) idaresiyle bağlar bağlamında kıymetli olduğunun altını çizen Dr. Çiçek, “Çünkü bölgesel konjonktür İsrail ile çok da ortak hareket edebilecek bir yapıda değil. Türkiye açısından karşılıklı büyükelçi atanması ABD idaresiyle bir art kapı diplomasisi yapılabilmesi açısından değerli. İsrail açısından da (İsrail Başbakanı) Yair Lapid’in bir diplomatik barış öyküsüne muhtaçlığı olduğunu görüyoruz. İsrail’in tekrardan seçimlere gideceğini düşünürsek bunu Başbakan Lapid’in bir politik sermaye olarak kullanmak istediğini gözlemliyoruz” dedi. – ANKARA