ANKARA (İGFA) – TBMM Genel Şurasında kabul edilerek maddeleşen kanun teklifine nazaran; Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, vilayet özel yönetimleri, belediyeler, YİKOB ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı sunuluyor.
31 ARALIK 2022 TARİHİ TEMEL ALINACAK
Düzenleme kapsamındaki alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi temel alınacak.
Alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi temel alınırken, vergiler, vergi cezaları, idari ve isimli para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik takviye primi ile bu alacaklara ait her türlü faiz, artırım, gecikme artırımı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası üzere feri alacaklar kapsama dahil ediliyor.
Bu yönetimlerin Amme Alacaklarının Tahsil Yolu Hakkında Kanun kapsamında takip ve tahsil edilen öteki alacakları ile belediyelerin, su, atık su ve katı atık üzere alacakları da düzenleme kapsamında yer alıyor.
Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel tamamlandığı halde bu tarihte yahut bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir kurulu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve bildirim süreçleri yapılması ve belirlenen meblağın, belirtilen müddet içinde ödenmesi koşuluyla kanunun kararlarından yararlanılabilecek.
AZAMİ 48 EŞİT TAKSİT… BİRİNCİ TAKSİT ÖDEMESİ 31 MAYIS
İlgili hususlarda yer alan azami müddetler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye nazaran yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 yahut 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini müracaat sırasında tercih edecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve YİKOB’Iara bağlı tahsil dairelerine ödenecek yapılandırma tutarlarının birinci taksitini 31 Mayıs 2023’e kadar ve azami 48 eşit taksitte ödeyebilme kaidesi aranacak. Şoförlere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ve faal durumda olan ceza puanları silinecek, ceza puanı hesaplamasında dikkate alınmayacak.
Alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet vermek, bu düzenleme kapsamında değerlendirilmeyecek.
MATRAH ARTTIRIMI EN AZ YÜZDE 25
Kanunla birlikte, 2022 yılı için de matrah artırımı getirildi. 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahının yüzde 25 oranından az olmamak üzere matrah artırımı yapılacak. 2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı temeline nazaran defter tutanlar için 105 bin liradan; bilanço aslına nazaran defter tutanlar ile özgür meslek erbabı için 200 bin liradan, kurumlar vergisi mükellefleri için 500 bin liradan an az olamayacak.
Matrah ve vergi artırımı hasebiyle verilen beyannamelere ilişkin damga vergisi, matrah ve vergi artırımı sonucu tahakkuk eden vergilere ait birinci taksit ödeme mühleti içinde ödenecek. Matrah ve vergi artırımlarıyla ilgili beyannamelerden 1000 lira damga vergisi alınacak, bu vergi indirim hesaplanmasında dikkate alınmayacak.
2 BİN TL ALTINDAKİ ALACAKLARIN TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK
Düzenlemeyle Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklardan vadesi 31 Aralık 2022’den evvel olduğu halde 1 Ocak 2023 prestijiyle ödenmemiş ve tüm tahsil daireleri prestijiyle asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında bulunanların tahsilinden vazgeçilecek.
Bu kapsamda terkin süreçlerinde amme borçlusu ismine tahakkuk etmiş borçlar temel alınacak borçlunun müteselsil sorumluluk yahut ikincil sorumluluklar kapsamında ödemesi gereken fiyatlar dikkate alınmayacak. Ayrıyeten 2 bin liralık fiyatın tespitinde 1 Ocak 2023’te vergi dairesi kayıtlarında bulunan fiyat temel alınarak terkin süreçleri gerçekleştirilecek. Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel ödenmiş olan meblağlar iade edilmeyecek.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu kapsamından çıkarılan iş yerlerine ait olup ödeme mühleti 31 Aralık 2020 yahut evvelki bir tarih olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik dayanak primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 lirasını aşmayan alacaklar ile fiyatına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı feri alacaklardan meblağı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.
Araç muayenelerini müddetinde yaptıramamış olanlar, 30 Eylül 2023’e kadar bu muayenelerin yapılması koşuluyla muayenede gecikilen her ay ve kesri için alınan yüzde 5 fazla yerine Yİ-ÜFE oranları, düzenlemenin yayımı tarihinden sonra ise aylık yüzde 0,75 oranı kullanılarak bulunan meblağı ödeyecek.
Orman sayılan yerler, Hazinenin özel mülkiyetinde yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar hakkında yapılan kesin müsaade, kesin tahsis, kullandırma kararı, irtifak hakkı, kullanma müsaadesi ve kiralama süreçlerinden kaynaklanan ve vadesi 31 Aralık 2022 prestijiyle geldiği halde düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ödenmemiş olan bedeller de yapılandırılabilecek.
KANUN KAPSAMINDA YER ALAN BAŞKA YAPILANDIRMA BORÇLARI ŞÖYLE:
“TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunu kapsamında üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda hisseleri ve borsa tescil fiyatı ile oda ve borsaların TOBB’a aidat borçları; Hür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türkiye Özgür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğine olan birlik hissesi borçları; Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kararlarına nazaran esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonuna olan katılma hissesi, esnaf ve sanatkarların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borçları; Avukatlık Kanunu kararlarına nazaran avukatların ve stajyer avukatların ilgili barolara olan baro kesenekleri ile Türkiye Barolar Birliğine olan staj kredisi borçları; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları; Türk Tabipleri Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Merkez Kuruluna olan birlik hissesi borçları; Türk Diş Doktorları Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Diş Tabipleri Birliğine olan birlik hissesi borçları; Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Tabipleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Biçimine ve Göreceği İşlere Dair Kanun kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Veteriner Doktorları Birliğine olan birlik hissesi borçları.”
Genç girişimcilere sağlanan kar istisnası meblağı, 1 Ocak 2023’ten itibaren geçerli olmak üzere, gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan fiyat olarak belirlenecek.
Yüksek Tahsil Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle geri ödemesi başlamış yahut takip için vergi dairesine bildirilmiş tahsil ve katkı kredilerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş olanların asıllarına vade tarihleriyle 9 Kasım 2022 tarihleri ortasında gecikme artırımı, Yİ-ÜFE fiyatı, katsayı fiyatı üzere alacaklar hesaplanmayacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilen meblağlar iade edilmeyecek.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların oluşturduğu tesirler dikkate alınarak Vergi Adap Kanunu kapsamında yapılacak müracaatların ve ödenecek taksitlerin müddetleri birer ay uzatılacak. Zorlayan sebep hali ilan edilen vilayetlerdeki dairelere borçlu olanlar, zorlayan sebebin sona erdiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar başvuracak ve ödemelerini bu süreyi takip eden aydan başlamak üzere belirtilen müddet ve formda yapacak.
Depremden kendisi, eşi, çocuğu yahut anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, patronlar tarafından 6 Şubat-31 Temmuz 2023 tarihlerinde mevcut fiyat, prim, ikramiye üzere ödemelerine ek olarak yapılan tıpkı yardımlar ile 50 bin lirayı geçmeyen nakdi yardımlar prime temel kara dahil edilmeyecek. Bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak.
Depremden etkilenen vatandaşlara, sahibi oldukları konutları ikamet gayesiyle bedelsiz olarak tahsis eden konut sahipleri için emsal kira bedeli uygulanmayacak.
Depremde vefat edenlerin mirasçılarına, sigorta ve emeklilik şirketlerince ve Ferdi Emeklilik Sistemi’nden (BES) yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak.
Depremde ölenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına patronlarca yapılan yardımlar, veraset ve intikal vergisinden istisna tutulacak. Bu halde gerçekleşen intikaller nedeniyle veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmeyecek, ilişik kesme evrakı aranmayacak.
Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Yol Kanunu kararlarına nazaran tutulması, koruması ve ibrazı mecburi olan defter ve dokümanları sarsıntıda zayi olan mükelleflerin, zayi evrakı için yetkili mahkemeye müracaat müddeti 31 Temmuz 2023’e kadar uzatılacak. Bu evrakın vilayet yahut ilçe yönetim konseylerinden alınabilmesine imkan sağlanacak. Yeni defter açılışları kolaylaştırılacak ve yeni defterlerin tasdiki süreçlerinde noter harcı ve noterlik fiyatı alınmayacak.
Deprem nedeniyle zorlayıcı sebep hali ilan edilen yerlerde faaliyet gösteren bireylerle iktisadi ve ticari münasebeti bulunan mükelleflerin alacaklarının tahsilinde ortaya çıkan zorluklar nedeniyle kuşkulu alacak karşılığı ayrılması ile ilgili kaideler hafifletilecek.
Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki ticari işletme, ticaret şirketleri ve şubelerin sarsıntı nedeniyle ticaret sicili müdürlüklerinde gerçekleştirecekleri süreçlerde, 31 Temmuz 2023’e kadar harç ve bu süreçlere bağlı fiyat ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ilan fiyatı alınmayacak.
Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde sarsıntıdan ziyan gören esnaf ve sanatkarların ekonomik faaliyetlerine devam etmelerine katkıda bulunmak için 31 Temmuz 2023’e kadar, esnaf sicil müdürlüklerinde yapacakları tescil, terkin, tadil, sicil tasdikname süreçlerinden harç ile sicil gazetesi ilan fiyatı alınmayacak.
Depremde yıkılan yahut ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ait vergi ve katkı hisseleri ile varsa bu alacaklara ait feri alacakları terkin edilecek. Taşıtlar üzerindeki vergi dairelerince konulan hacizler kaldırılacak.
Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2022 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kurum çıkarından indirim konusu yapılan istisna ve indirim fiyatları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, periyot karı ile ilişkilendirilmeksizin yüzde 10 oranında; kurumlar vergisi istisnaları ile yurt dışından elde edilen ve en az yüzde 15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna karlar üzerinden ise yüzde 5 oranında tek seferlik ek vergi alınacak.
11 VİLAYET İLE SİVAS GÜRÜN İLÇESİNDE MÜKELLEFLER KAPSAM DIŞI TUTULACAK
Depremden etkilenen 11 vilayet ile Sivas’ın Gürün ilçesindeki kurumlar vergisi mükellefleri kapsam dışında tutulacak.
Hesaplanacak verginin birinci taksiti kurumlar vergisinin ödeme mühleti içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecek.
Hesaplanan kelam konusu vergi, masraf ve indirim olarak dikkate alınmayacak; kurumlar vergisi, süreksiz vergi ve tevkif suretiyle kesilen vergiler ile varsa yurt dışında ödenen vergiler dahil hiçbir vergiden mahsup edilmesine imkan tanınmayacak.
Söz konusu verginin, birinci taksiti kurumlar vergisi ödeme mühleti içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda olmak üzere iki taksitte ödenecek.
Tam mükellef kurumlardan elde edilen risturn istisnası, bağış ve yardımlar üzere kimi istisna ve indirimler kapsam dışında tutulacak ve ek vergi kapsamına girmeyen mükellefler belirlenecek.
Genel Heyette teklifin, daha evvel kabul edilen 10. unsuru, yine müzakere edilerek değiştirildi. Kabul edilen unsura nazaran, kurumlar vergisi mükelleflerinden tek seferlik alınacak ek vergiden mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile AR-GE ve tasarım merkezleri muaf olacak. Ayrıyeten yurt dışına gönderilen öğrencilerin kamuya olan borçları yapılandırma kapsamına alındı.
Deprem nedeniyle OHAL ilan edilen vilayetlerdeki tütün üreticileri kooperatiflerince üretilen “Tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulü” niteliğine sahip eserlerin tesliminde, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 31 Aralık 2024’e kadar yüzde 50 indirimli uygulanacak.
TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN KÖYLERDE….
Buna nazaran hükmî kişiliği kaldırılan köylerde, Emlak Vergisi Kanununa nazaran alınması gereken emlak vergisi ile Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve iştirak hisselerinin alınmamasına ait müddet, Gelir Vergisi Kanunu’ndaki kararlarının uygulama mühletinin ve bu yerlerde içme ve kullanma suları için fiyatın en düşük tarifesinin yüzde 25’ini geçmeyecek formda belirlenmesine ait kararın müddeti ile hukuksal kişiliği kaldırılarak tek mahalleye dönüşen beldelerde içme ve kullanma sularından alınacak fiyatın, mevcut en düşük tarifenin yüzde 50’sini geçmeyeceğine ait kararın mühleti 31 Aralık 2025’e kadar uzatılıyor.