Gelişmiş ülke merkez bankaları yükselen enflasyonla çaba etmek için agresif sıkılaşma döngüsüne devam ederken, ABD ve Euro Bölgesi’ne yönelik resesyon beklentileri daha da kuvvetlendi. Bu durumu inceleyen analistler, gelişen piyasa ekonomilerinin global büyümedeki yavaşlamadan negatif etkilenmesini bekliyor. Bir küme global piyasa oyuncusu ise, gelişen piyasa ülkelerinin güç krizinden fırsat sağlayabileceği görüşünde.
Bloomberg HT’ye konuşan Deutsche Bank Ortadoğu ve Doğu Avrupa Araştırma Müdürü Christian Wietoska, gelişen piyasaların oluşturduğu fırsat ve riskler hakkında değerlendirmelerde bulundu.
“GELİŞEN PİYASA EKONOMİLERİNE SAHİP BİRTAKIM ÜLKELERİN YUMUŞAK İNİŞ YAPMASI ÇOK ZOR”
Wietoska, global enflasyonun ve yüksek güç fiyatlarının gelişen piyasalarda oluşturduğu risklere ait olarak, gelişen piyasalar için bu devrin genel olarak güçlü geçeceğini söyledi. Özellikle da, dış finansman ihtiyacı yüksek olan ve Döviz rezervi nispeten düşük olan ülkeler için durumun daha da zorlayıcı olduğunu belirten Wietoska, geçmişe baktığımızda doların güçlü olduğu devirlerin gelişen piyasalar üzerinde olumsuz tesir yarattığını söyledi.
“Gelişen piyasa ülkeleri için en büyük risk, enflasyonun hedeflenen oranın çok üzerinde olması” diyen Wietoska, kelam konusu ülkelerin faizleri artırma ile büyüme tarafında bir seçim yapmak zorunda kalacağını belirtti. Wietoska, gelişen piyasa ülkelerinin sert inişin önüne geçmeye çalıştığını, lakin yumuşak bir iniş yapma olasılıklarının “gerçekten çok zor” olduğunu söyledi.
“BU PERİYOT GÜÇ İHRAÇ EDEN GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER İÇİN FIRSAT”
Gelişen piyasa ekonomilerine sahip kimi ülkelerde oluşabilecek fırsatlara değinen Wietoska, “Enerji fiyatlarının yüksek olması sebebiyle, bu devir güç ihraç eden gelişmekte olan ülkeler için bir fırsat sunuyor. Son periyotta doğalgazdan LNG’ye bir geçiş var. Bu durum da Katar, Malezya, Umman, Mısır, Nijerya ve Endonezya üzere ülkelere avantaj sağlıyor” dedi.
DOĞU AVRUPA, PARA ÜNİTELERİ AÇISINDAN EN HASSAS BÖLGE
Ukrayna Savaşı ile Doğu Avrupa, gelişmekte olan piyasalarda para üniteleri açısından en hassas bölge olarak kabul ediliyor. Macar forinti, Polonya zlotisi ve Çek korunasındaki düşüş beklentisinin ne vakit sona ereceği hakkında değerlendirmede bulunan Wietoska, bu durumun Ukrayna’daki savaşa ve güç krizine bağlı olduğunu söyledi.
Bu bölgedeki jeopolitik riskler sebebiyle, cari süreçler istikrarı dinamiklerinin olumsuz etkilendiğini açıklayan Wietoska, kurumsal kaynaklı direkt yatırımların son birkaç çeyrek boyunca daha sonlu kaldığını belirtti. Wietoska, pek çok şirketin meçhul şartlar sebebiyle “bekle ve gör” stratejisini sürdürdüğünü vurguladı.
Wietoska, Çek korunası hakkında yaptığı değerlendirmede, Çekya Merkez Bankası’nın siyaset faizini düşük tuttuğunu, enflasyon problemini çözmek için faiz artırmak yerine farklı enstrümanlar kullandığını belirtti.
Macaristan için durumun tam karşıtı olduğunu belirten Wietoska, ülkenin mahallî para ünitesi olan forintinin son birkaç aydır bedel kaybettiğini ve büyük ölçüde baskı altında olduğunu söyledi. Wietoska, “Macar forinti için olumlu olan şey, merkez bankasının para ünitesini istikrara kavuşturmak için faiz oranlarını yükseltmekte kararlı olması” dedi.
Polonya tarafında, merkez bankasının hala faiz oranlarını yükselttiğini belirten Wietoska, Polonya zlotisinin ülkede önümüzdeki yıl gerçekleşecek seçim nedeniyle kıymet kaybettiğinin altını çizdi. “Polonya’da önümüzdeki yılın başlarında büyümeyi desteklemek için daha yüksek kamu harcamaları görebiliriz” diyen Wietoska, bu durumun cari açıkta genişlemeye yol açabileceğini belirtti.
“KÜRESEL BÜYÜMEDEKİ YAVAŞLAMA TÜRKİYE’DEKİ İHRACATI OLUMSUZ ETKİLEYECEKTİR”
Wietoska, gelişmiş ülkelerdeki faiz artışlarının ve sakinlik beklentilerinin Türkiye’de fiyatlamaları nasıl etkileyeceği hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Gelişmiş ülkelerdeki daha sıkı para siyaseti, gelişen piyasalar için olumsuz bir ortam yaratıyor. Gelişen piyasa ekonomilerine sahip ülkelerin yüksek finansman ihtiyaçları var ve döviz rezervleri düşük. Bu durum Gana, Kenya ve Nijerya için de geçerli. Kelam konusu ülkelerin mali dayanak alabilmek için IMF’ye başvurduğunu görüyoruz”
İkinci olarak, ABD’de bir resesyon yaşanmasını ve Avrupa’da da büyümede suratında yavaşlama olmasını iddia ettiklerini belirten Wietoska, bu sebepten ötürü Avrupa’daki mahallî talebin düşeceğini ve Türkiye’deki ihracat piyasası için olumsuz bir ortam oluşturabileceğini söyledi. Wietoska, global büyüme suratındaki yavaşlama beklentisi nedeniyle Türkiye’de büyüme için önümüzdeki birkaç çeyrekte lokal dinamiklerin dengelenmesi gerektiğini belirtti.