İTÜ Ulusal Membran Teknolojileri Uygulama Araştırma Merkezi’nde (MEM-TEK UYG-AR) üretilen membran ve etkin karbonlu su arıtma sistemleri el gücüyle uygulanan basınçla çalışıyor. İTÜ Rektörü ve birebir vakitte MEM-TEK Müdürü Prof. Dr. İsmail Koyuncu, “MEM-TEK’de atık suyun geri kazanımı ve içme suyu arıtımı ile ilgili çok sayıda araştırma çalışmalası yürütülüyor. Çalışmaları yıllar öncesine dayanan ve patent başvurusu yapılan taşınabilir su arıtma pompalarımızı zelzele bölgelerindeki içme ve kullanma suyu muhtaçlığının karşılanması için afet bölgelerine ulaştırdık” dedi.
KİRLİ SU İÇİLEBİLİR HALE GELİYOR
İTÜ Etraf Mühendisliği Kısmından Dr. Mehmet Emin Paşaoğlu ve Dr. Türker Tipken üretilen su arıtma aygıtının el pompasıyla basınçlandırılan ultrafiltrasyon membranı sistemi olduğunu belirttiler.
KANALİZASYON ŞEBEKE SUYUNA KARIŞABİLİYOR
Dr. Paşaoğlu, zelzele anında içme suyu şebekesi ve kanalizasyonların kırılıp birbirine karışabildiğini söyleyerek, ürettikleri sistemin çalışma formunu şöyle anlattı:
ANINDA PAK SUYA DÖNÜŞÜYOR
“Deprem bölgeleri için hazırladığımız arıtma sistemimiz 2,5 ve 10 litrelik haznelere sahip. Bu haznelerden el pompasını çıkararak kullanacağımız suyu içine dolduruyoruz ve kapağını hava almayacak halde kapatıyoruz. Akabinde el gücüyle pompalıyoruz. Oluşan basınç suyu itiyor ve kullandığımız membranla akış dışardan içe gerçek geçiyor. Membranları küçük kablolar üzere düşünebilirsiniz. Bu basınçla su membranların içinden geçerek temizlenmiş olarak dışarı çıkıyor. Burada kullanılan su, kirli ya da temizliğinden emin olunamayan sular olabilir. Sistemin içine konulan kirli su el gücüyle pompalandıktan sonra anında pak suya dönüşüyor ve kullanılabiliyor. Rastgele bir bekleme mühleti gerekmiyor. Ayrıyeten pompa kullanımı büyük bir güç gerektirmiyor. 10 yaşının üstündeki herkes bu sistemi rahatlıkla kullanılabilir.
PET ŞİŞEDEKİ SULAR SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Malatya’ya su artırma sistemlerimizden şahsen götürdük. Oradaki çeşmelerde suyun kirli olduğunu çok net görebildik. Bölgede beşerler pet şişedeki hazır sularla su gereksinimlerini gideriyor fakat bu sürdürülebilir bir şey değil. Ayrıyeten orada tuvalet de büyük problemlerden bir tanesi. Bilhassa tuvalette de kullanılacak suyun inançlı ve pak olması çok kıymetli.
ÖNCELİK DEPREMZEDELERİN
Malatya’ya 2 litrelik haznelerden 60, 5 ve 10 litrelik haznelerdense 100’er adet götürdük., Kahramanmaraş’a ise 20’şer adet 5 ve 10 litrelik su arıtma sistemini teslim ettik. Hem mevcut binalarda hem çadırlarda hem de konteyner meskenlerde depremzedeler rahatlıkla bu sistemi kullanabilir. Taşınabilir bir sistem olduğu için çok rahat bir biçimde taşınılabiliyor.”