Can Bursalı – Ferhat Yaşar
HATAY – Maraş merkezli sarsıntıların üzerinden 15 gün geçti. Sarsıntılar, 11 kenti ve ilçelerinde binlerce binayı enkaz yığını haline çevirdi. Çok sayıda bina ayakta kalsa bile kullanılamaz halde.
Antep’in 50 bin nüfuslu Nurdağı ve 70 bin nüfuslu İslahiye ilçeleri de zelzelede büyük hasar gördü. İki ilçede de onlarca bina enkaz halinde. Çok sayıda hasarlı bina göze çarpıyor. Birbirine yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki iki ilçenin ortak özelliği ise, altında işyeri olan binaların neredeyse tamamının yıkılmış olması.
AĞIR HASARLI BİNADAN EŞYA TAHLİYESİ
İlk durağımız olan İslahiye’de, depremzedeler ayakta kalan binalardaki eşyalarını kurtarma telaşında.
Emekli TSK mensubu Mustafa Doğan, ağır hasarlı bir apartmanın önünde bekliyor. Kendisine neden orada beklediğini sorduğumuzda, üst katları gösteriyor. Büyük hasar görmüş apartmanın balkonunda bir kişi aşağıya sarkıttığı iple eşya indirmeye çalışıyor. Doğan’a “Bu riskli değil mi? Nasıl müsaade aldınız?” diye sorduğumuzda, “Ev gitti. Otomobil yan binanın enkazı altında kaldı. O binada 16 kişi öldü. Bir konutu baştan kurmak 300 – 400 bin lira. Hiçbir şeyimiz kalmadı. Ne yapayım?” karşılığını veriyor. Doğan, binanın yakınında bulunan polisleri göstererek, “Asansör getirmemize müsaade vermediler. Eşyaları kendi imkanlarımızla çıkartıyoruz. Sağ olsunlar gerilerini döndüler, görmezlikten geliyorlar” diyor.
YARIKLARIN OLDUĞU BİNAYA AZ HASARLI RAPORU
İslahiye’nin merkezinde konuştuğumuz bir başka depremzede Emre Kocabaş ise, ağır hasarlı konutundaki eşyaları tahliye ettiriyor. Galericilik yaptığını belirten Kocabaş’ın eşyalarını, yanında çalıştırdığını söylediği iki Suriyeli taşıyor. Sarsıntıda yaklaşık 90 akrabasını kaybeden Kocabaş, sarsıntı günü gebe olan eşini sırtına alarak askeri bölgeye götürdüğünü fakat içeri alınmadığını ileri sürüyor.
Kocabaş’ın meskeninin olduğu apartmanda büyük yarıklar göze çarpıyor. Lakin inceleme yapan takımların binaya az hasarlı raporu verdiğini tabir eden Kocabaş, “İnanılır üzere değil” diyor ve birkaç ay sonra herkesin İslahiye’yi terk edeceğini savunuyor.
Depremden sonra birinci iki gün hiçbir yardım görmediklerini ve aç kaldıklarını söyleyen Kocabaş, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun açıklamalarını da eleştiriyor ve “Sadece İstanbul sarsıntısına hazırlık yapıyorduk diye bir açıklama olamaz” tabirlerini kullanıyor.
‘KONYA’DAN GELENLER ELLERİNDE DEDEKTÖRLE ALTIN ARADI’
Evini tahliye eden Suriyeliye çok güvendiğini belirten Kocabaş, “Bu çocuk Suriyeli. 50 tane Türk’e değişmem. Meskendeki altınıma kadar bulup getirdi. Konya’dan gelen birileri vardı. Ellerinde dedektörle altın aradılar. Bir Suriyelinin kulağını kestiler gözümün önünde. Profesyonel hırsızlardı. İslahiye’de Türk yağmacılar daha fazlaydı” argümanlarını lisana getiriyor.
İlçe merkezindeki depremzede Suriyeliler de kendi imkanlarıyla kurdukları çadırlarda yaşama tutunmaya çalışıyor. Yan yana kurulmuş dört çadırın üçünde, 30 kişilik Suriyeli bir aile yaşıyor. Bu ailenin tek talebi, kendilerine daha korunaklı olan AFAD çadırlarından verilmesi. Çadırda yaşayanlardan biri de 80 yaşındaki kalp hastası Muhammed Hassoun. Hassoun, şunları söylüyor:
“Bizim kaldığımı yerler çadır değil. Modül kesim torbaları birleştirip yaptık. AFAD geldi, bizim çadırlara baktı, bize çadır vermedi. Geceleri çok soğuk oluyor, çok üşüyoruz. Gerçek düzgün giyecek bir şey yok. Hepsi konutta kaldı. AFAD buradaki herkese çadır verdi ancak bize vermedi.”
OTO GALERİLERİN OLDUĞU BİNALARDA BÜYÜK YIKIM
Bir sonraki durağımız olan Nurdağı ise, İslahiye’ye nazaran daha sessiz. Tamamının yıkılıp yine yapılmasına karar verilen ilçeye girişin sağlandığı caddedeki binaların tamamının altında oto galeriler var. Birçok bina, oto galerilerin üzerine çökmüş. Onlarca araç, bina enkazlarının altında.
Nurdağı’nda, seyrek geçen araçların dışında çok fazla beşere rastlayamıyoruz. İlçede gezerken, oto galerilerin bulunduğu caddede yer alan Ender Apartmanı’nın enkazı önündeki hareketliliğe dikkat kesiliyoruz.
‘ZEMİNLE BALKON BİREBİR SEVİYEDE’
Enkazın önünde duranlardan Semra Palta, göçüğün altında tam altı ailenin kaldığını söylüyor. Kendilerinin birinci katta oturduklarını söz eden Palta, sarsıntı sırasında dışarı çıkmak için balkona yöneldiklerini söz ediyor:
“Birinci kattaki konutumuzun balkonundan atlamak için koştuk. Sonra bir baktık balkon ile taban tıpkı düzeye gelmiş. Bizde balkondaki delikten çıktık. Hepimizin başında yara var. Dışarı çıktık baktık herkes bağırıyor. Enkaz da altı kişiyi çıkardık. Biri gebe bir bayandı. Artık Antep’teki kızımın meskeninde kalıyoruz.”
Depremden evvel hareketli bir ticari hayata sahip olan iki ilçenin sessizliğe büründüğünü ve hayalet kasabaya dönüştüğünü söylemek abartılı olmaz. İki ilçede de zelzeleden kurtulabilenler etraf kentlere göç etmiş durumda. İlçe merkezlerinde kalanların büyük çoğunluğu gidecek yeri ve imkanı olmayan fakirler ve Suriyeliler…