6 Şubat 2023 gece 04:17’de Kahramanmaraş Pazarlık merkezli 7,7 şiddetindeki sarsıntıyla etraf vilayetler de sarsıldı. Malatya, Hatay, Antep, Kilis, Elâzığ, Şanlıurfa, Adıyaman, Diyarbakır, Adana ve çere vilayetlerde de bu sarsıntıdan yara aldı. Hatta sarsıntının akabinde öğlen saatlerinde artçı sarsıntılardan bağımsız olarak 7,5 şiddetinde tekrar sarsıntı oldu. Sarsıntı ardışık ve tesir alanı çok geniş olduğundan hayli tansiyonlu ve korkutucu oldu, olmaya da devam ediyor.
Türkiye için 4. derecede memleketler arası alarm daveti yapıldı. Akabinde ulusal yas ilan edildi. Ne yaşadıysak bu çok ağır ve lakin daima birlikte atlatabiliriz. Amerika ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkeden takviyeler geliyor. Genel bir endişe hali ve tansiyonla herkes elinden geleni yapmaya çalışıyor. Kaybımız çok. Doğal afetlerin akabinde onlarca soru sorup anlamlandırmaya çalışıyoruz. Dehşet bütün yolları kapatıyor. Enkazlardan gelecek seslere dikkat kesildik.
Deprem devam ederken ne yapacağız? Psikolojimizi nasıl koruyacağız?
Şimdi ve buraya odaklanalım. Birinci olarak sürmekte olan bir sarsıntıyla geçmiş travmalarımız çabucak tetiklenebileceğinden haberlerden uzak durmakta yarar var. Aralıklı haber alma ile yetinmelisiniz. Akabinde olabildiğince hayatınıza odaklanmaya müsaade verin. Uyku ve dinlenmenin sizin için de bir muhtaçlık olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
Sağ kalma suçluluğu en fazla travma yükü ağır şahıslarda görülen suçluluk halidir. Ben hatalıyım niyeti yardıma gereksinimi olanlara dair gerekli hareketleri süratlice sabote eder. Sağ kaldığı için kendine öfke duyan bireyler yaşayan meyyit üzeredirler. Siz onları daha hamasetli görebilirsiniz lakin onlar için her hususta istekli olmak bir acıdan kaçma stratejisidir. Halbuki gerçek şu ki, sağ kalmayı da kalmamayı da biz seçmedik. Burada bize ilişkin bir seçim yok. Hayatta kalmamızın daha düzgün olmamızla ilgisi de yok. Yaşamak için biraz daha vaktimizin olmasında garip bir şey de yok. Buraya kadar nispeten daha hassas şahıslar için birtakım tespitler yazdım.
Psikolojik olarak daha sağlam bir gruptaysanız yardım için vazife almanızda bir sorun yok. Buna karşın şahit olduklarınız sizi epey yorabilir hatta ikincil travmalar oluşturabilir. Muhtemelen siz daha şanslı bir gruptasınız ve vefatla ilgili fikirler yerine gereksinimlere odaklısınız. Seslere, kokulara, şeylere bir bütün olarak bakıp elinizden geleni küçümsemiyorsunuz. Sağ kalmakla ilgili durup düşünecek kadar vaktiniz olmamış olabilir. Hareketleriniz gücünü değerlerinizden alıyor. O nedenle yorgunluğu da daha az hissediyorsunuz.
Afet yahut kayıplarda travma yaşamak elbette sizin için de mümkün ve tıpkı vakitte yaşadıklarınızdan bir yere kaçılmayacağını biliyorsunuz. Kaçınılmaz acıların hepsine birden travma dememek daha yanlışsız geliyor. Birdenbire gelen bir sarsıntı sizin için de inanılmaz ürkütücü ve hissini sorarsak çaresizlik… Tam burada olağandışı duruma verilen yansıların olağan olduğunun altını çizebilirsiniz. Hassas gurup için geçerli olan sizin için de geçerli. Evet, siz de biraz dinlenmeli ve ortalarda uyumayı önemsemelisiniz. Bu bir eksiklik değil aksine güç veren bir sessizlik gereksinimi.
Ölüm korkusunu tetikleyen her durumda bize ayrılan vakti sorgulamamız da olağan.
Nasıl ve nerede olursa olsun vaktini dahi bilsek yolumuzu değiştirecek olduğumuz en gerçek dehşet mevt değil mi? Afetlerle bilmekten nefret ettiğimiz haddimizle ne yapacağız artık?
Kayıpların en makûs tarafıyla tanışıyoruz. Mesela mutluluğun kaybettiklerimiz olduğunu anlamak var ya, of ne acı… Daima söylenip durduğumuz yoksulluklarımız, yoksunluklarımız ve bırakamadıklarımız da var.
En asil ve en derin kaygının, endişelerin ceddinin mevt korkusu olduğunu bilmek ister misiniz? Taban ayağımızın altından kaydıkça sonlu olmaya dair isyana kapılmak en yatkın olduğumuz günah değil mi? Enkazdan sağ çıkanlara sevinirken sağlam olduğun için utanmak yerine minnet duyabilmek de en zorlandığımız sevaplarımızdan olabilir mi?
Ve tekrar mevte dair niyetler üreten hassas zihnimizi tüm uyarılmışlığıyla koynumuza alıp hayata devam edeceğiz. Ne yaşadıysak geride kalacak. Dilerim sağ kalmak hiçbirimize yük olmaz. Dilerim hepimizin acılarını atlatacak gücü olur. Umarım acı bizi bencilleştirmez, unutkanlaştırmaz.