Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Rektör Yardımcısı ve Geomatik Mühendisi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık Düzce’de meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki zelzeleye ait açıklamada bulundu.
“KUZEY ANADOLU FAYI’NDAN BAŞKA BAĞIMSIZ BİR FAY”
Depremin Kuzey Anadolu Fayı’ndan (KAF) farklı, kuzeye taraflı bir diğer kolda meydana geldiğini tabir eden Kutoğlu, şöyle konuştu:
“Yapılan tahliller incelendiğinde yatay ve düşeyde hareketler meydana geldiği hasebiyle fayın hem yatay hem de düşey hareket yapan oblik fay olduğu ortaya çıktı. İmgeye baktığınızda Düzce merkezin bulunduğu doğu tarafında yaklaşık 4-5 santim kadar, Düzce’nin batı tarafında 15-16 santimetre boyutunda bir hareket olduğu ortaya çıkıyor yatayda.
Toplamda 19 ila 20 santimetre Düzce’nin doğusuyla batısı birbirine nazaran bir tarafı kuzeye giderken bir tarafı güneye hakikat hareket etmiş.
Bu bize şunu gösteriyor; bu fay Kuzey Anadolu Fayı’ndan başka bağımsız bir fay. Zira KAF’ın hareket karakteristiği sağ yatay hareket yapar. Bu yapılan değerlendirmeler, bu fayın yaklaşık 10 kilometre uzunluğunda sol yatay hareket yaptığını gösteriyor. Yani yer bilimlerindeki tabiriyle sol doğrultu atımlı bir fay olarak karşımıza çıkıyor.”
‘ÖNEMLİ OLAN GERÇEK YAPILARDA YAŞAMAK’
Düzce’deki zelzelenin Kuzey Anadolu Fay sınırında meydana gelmediği için Marmara sarsıntısına tesiri olmayacağını söyleyen Kutoğlu, Türkiye’nin fay cenneti olduğunu yapılan korkutucu açıklamaları bilakis zelzeleye güçlü binalarda yaşanması gerektiğini kaydetti. Kutoğlu, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bazen çok korkutucu açıklamalar oluyor. ‘Terk edin, gidin’ vesaire diye. Aslına baktığınız vakit üzerinde yaşadığınız tabanı bildiğiniz ve ona uygun büyüklükte bir binada yaşadığınız sürece 7.0 büyüklüğünde bir zelzele size ziyan vermeyecektir. Kıymetli olan yapı ve yer bağının kurulmuş mühendislik hizmeti almış binalarda yaşayabilmek. Hasebiyle her gün bu endişeyle yaşanmaz yaşadığımız yeri ve binayı bileceğiz.
Depreme sağlam binalarda olursak hiçbir yerden kaçıp gitmeye gerek yok. Esasen Türkiye’de nereye kaçıp gideceksiniz? Daha evvel hiç konuşulmayan bir yerde, ‘burada daha öteki zelzele olmaz, 1999’da burada sarsıntılar bitti’ dediğimiz yerde hiç bilmediğimiz unutulmuş bir fay kendini gösterdi. Kaçmak tahlil değil Türkiye’de değerli olan hakikat yapılarda yaşamak.”
DEPREMİN UYDU İMGELERİNİ İNCELEDİ
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Geomatik Mühendisliğinde misyon yapan araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık, son yaşanan Düzce depremiyle ilgili üniversitenin Uzay Teknolojileri ve Konumsal Tahlil Laboratuvarında radar uydu imajlarını inceleyerek, sarsıntının yüzeyde yarattığı etkiyi birinci defa ortaya çıkardı.
Uydu imajlarını inceleyen Bayık, sarsıntının tesirlerini süratle belirleyebilmenin ehemmiyetine değinerek, şunları söyledi:
“Günümüzde de bu bilgiye ulaşmanın en süratli yolu da uzaktan algılama dediğimiz tekniktir. Biz de bu çalışmada uzaktan algılama tekniğinin bir modülü olarak SAR uydu imgelerini kullanarak, Düzcede meydana gelen sarsıntı hakkında yer değiştirmeleri belirlemiş bulunuyoruz. Yaptığımız çalışmalara nazaran iki adet çerçeve kullandık.
Bu çerçeveler sonucunda yatay ve düşey hareketleri net olarak belirledik. Belirlediğimiz bedeller 7,5 santimetre ile 9 santimetre ortasında değişmektedir. Etkilenen alanlar Düzce merkez ve Gölyakaya yanlışsız olan kısımlarda belli bir alanı kapsamaktadır.
Elde ettiğimiz bulgulara nazaran çıkan sonuçlar sol yanal atımlı bir fay özelliğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Öbür çalışmalardan elde edilen sonuçlardan farklı bir sonuç olarak da Kuzey Anadolu Fay Sınırının sağ atımlı yanal bir fay sınırı olduğunu biliyoruz lakin burada sol yanal atımlı bir fay oluşumu tesiri görmüş bulunmaktayız.”
‘7,5 SANTİM ÇÖKME, 9 SANTİM YÜKSELME OLMUŞ’
Düzce merkez ile Gölyaka’nın hareket ettiğini tabir eden Bayık, “7,5 ve 9 santimetre dediğimiz olay, 7,5 santimetreye kadar bir çökme, 9 santime kadar da bir yükselme olarak söyleyebiliriz. Genel manada bir sayı vermek gerekirse, Düzce Merkez ile Gölyaka ortasında kalan kısımlarda 4 santimetreye kadar bir yükselme olduğunu net bir halde söyleyebiliriz” dedi.