Aylar öncesinde olağanlaşma sürecine yönelik adımların atılmaya ve konuşulmaya başlandığı Suriye ile Türkiye ortasındaki diplomatik süreç, büyük yıkımdan nasibini aldı.
Türkiye’de 14 Şubat 14.00 prestijiyle 31 bin 974 kişi hayatını kaybederken Suriye’de ise 4 binden fazla kişi canından oldu. İki ülkenin de büyük bir kayıp yaşadığı sarsıntı nedeniyle uyum sürecine girmesi beklentisini lisana getiren Suriyeli Gazeteci Sarkis Kassargian, “Bu uyum gerçekleşebilseydi, iki ülke için de olumlu sonuçları olabilirdi” dedi.
Türkiye’de sarsıntı sonucu hasar gören yollar ve yardımların koordine edilememesi nedeniyle büyük bir lojistik tıkanıklığın yaşandığını tabir eden Kassargian, “Deprem bölgelerinden öbür hastanelere sevk edilemeyen hastalar Lazkiye’deki hastanelere getirilebilirdi bu da süreç için kolaylaştırıcı olabilirdi. Tıpkı halde Şanlıurfa üzerinden Tel Abyad’a oradan da Afrin’e Türkiye tarafından yardım gönderilebilir bu da iki ülke ortasındaki olağanlaşma sürecine bir katkı sağlayabilirdi lakin olmadı” dedi.
“Normalleşmenin birinci taşı olabilirdi”
Suriye ve Türkiye’de yaşanan zelzeleler nedeniyle dayanışma oluşsaydı bunun son vakitlerde çokça gündeme gelen olağanlaşma sürecine konulan birinci taş olabileceğini tabir eden Suriyeli gazeteci, “Ben yaşanan bu sarsıntılardan sonra Türkiye ve Suriye ortasında alt düzeylerde de olsa bir uyum bekliyordum. O da olağanlaşmanın birinci taşını koymuş olabilirdi. Bu uyum gerçekleşseydi; iki ülke için de olumlu olacaktı. Bu uyum nasıl olabilirdi? Yollarda birinci günlerde yaşanan tıkanıklıklar nedeniyle hastane gereksinimi olan depremzedelerin tahliyesinde badireler oluştu. Ancak Lazkiye’deki hastanelere insanları yönlendirmek vakit açısından süreci daha da kolaylaştırabilirdi. Şanlıurfa’dan Tel Abyad’a Tel Abyad’dan da Afrin’e yardım ulaştırılabilirdi. İki halk için de bu uyum olumlu bir sonuç verebilirdi ancak maalesef olmadı” tabirlerini kullandı.
“Süreç seçimlere bağlı”
Deprem sonrasında yaşanan sürecin olağanlaşma ismine bir tesir sağlayacağını düşünmediğini söz eden Kassargian şöyle devam etti: “Bence olağanlaşmanın akıbeti net olarak Türkiye’deki seçimlere bağlı. Seçimlerden evvel Dışişleri Bakanları seviyesinde bir görüşme gerçekleşebilir ancak Suriye için de o görüşme evvelki kadar yüklü bir husus olmayacak üzere görünüyor.”
Depremden sonra gündeme gelen temel bahislerden biri de ülkeye gönderilecek yardımlar için hudut kapılarının açılması oldu. Lübnan ya da Irak üzere ülkelerden de yardımın gelebileceğinin altını çizen Kassargian neden ısrarla Türkiye tahlili üzerinde durulduğunu da anlattı. Kassargian, Suriye’nin kuzeyinde Türkiye denetimindeki silahlı kümelerin varlığı nedeniyle gönderilen yardımların lojistik olarak ulaşması önünde bir ekip pürüzler oluştuğunu tabir ederek; Suriye’nin kuzeyinden gidecek yardımların Türkiye inisiyatifiyle hareket etmesinin yararı olabileceğini tabir etti.
Kassargian şunları söyledi: “Yardımlar Lübnan’dan çok rahat gelir. Iraktan da rahat gelir. Mesela Halep’e direkt uçakla yardım gidebilir ve yardımlar Halepten dağıtılabilir. Lakin Halep’ten Afrin’e yardım göndermek çok sıkıntı. Zira dediğim üzere oradaki silahlı kümeler, müsaade vermiyor yardımların ulaşmasına. Fakat oradaki insanlara da yardım ulaşması gerektiği için Suriye hükümeti her yolu deniyor. Israrla Türkiye denmesinin sebebi budur.”
Suriye’ye “utanma belası” Batı yardımı
Deprem sonrasında Batılı ülkelerin yaptırımları gündeme getirerek yardımlar konusunda çekimser kalmasını eleştiren Kassargian, “Batı ülkelerinin harekete geçmesi, memleketler arası baskı sonucunda oldu. Suriye’nin içinde ve dışında bulunan Suriyeli aktivistler çok baskı yaptılar. Artık Batı için de vurgulanması gereken nokta şu; zelzele Türkiye ve Suriye’yi vurdu. Batı, Avrupa Parlamentosu ve NATO üyesi Türkiye’ye yardım göndermek zorunda. Zira Türkiye’deki rastgele bir sorun, Batı ülkelerini de direkt etkiliyor. Türkiye yardımsız bırakılır ve yeni bir göç hareketi tetiklenirse, Batı ülkeleri çok sıkıntı durumda kalacak. onun için Türkiye’ye yardım etmek zorunda. Sarsıntı Suriye ve Türkiye’yi birlikte vurduğu için Batı ülkeleri ahlaki taraftan Şam’a da yardımda bulunmak zorunda kaldı” dedi.
İç savaş nedeniyle Suriye’nin alt yapısının büyük ölçüde ziyana uğradığını söz eden Suriyeli gazeteci, sarsıntının de zati çok makûs durumda olan alt yapıyı tümden yıkıp geçtiğini ve ülke iktisadının bununla başa çıkmasının çok sıkıntı olduğunu lisana getirdi.
Kassargian öte yandan Birleşmiş Milletler tarafından Suriye’ye gönderilen yardımların “sembolik” olduğunu tabir ederek ülke gündeminde ses dahi getirmediğinin altını çizdi.