Sözcü Gazetesi muharriri Aytunç Erkin bugünkü yazısında 1999 Marmara zelzelesinden sonra Türkiye’ye gelerek incelemelerde bulunan Amerikalıları kaleme aldı.
Erkin, yazısının devamında ason Erb, Mustafa Malik ve Terry Foss isimli Amerikalılar’ın daha sonradan Türkiye’den hudut dışı edildiğini belirtti.
Aytunç Erkin’in yazısı şöyle:
“Tarih 25 Eylül 1999…
Marmara’yı yıkan 17 Ağustos 1999 sarsıntısının üzerinden daha 44 gün geçmiş!
Binlerce insan hayatını kaybetmiş, binlerce yaralı, enkaz çalışmaları sürüyor ve devlet yaraları sarmaya çalışıyor…
Sakarya’nın hali de felaketle tanımlanamayacak kadar makus. O ortamda, zelzelenin birinci haftasından itibaren memleketimde, Sakarya’da, Emekçi Partisi’nin kurduğu çadırda kalmaya başladım. Aydınlık Mecmuası ismine muhabirlik yaparken yardım çalışmalarına da katılıyordum.
O gün… 25 Eylül…
Üç Amerikalı, İstanbul Sivil Uyum Merkezi’nin temas içinde olduğu İnsan Hakları Derneği yetkilisi Cumhuriyet Bayanları Derneği (CKD) temsilcisiyle görüşmeyi kararlaştırır. Bir gün sonra da yani 26 Eylül’de üç Amerikalı Jason Erb, Mustafa Malik ve Terry Foss, rehberleriyle Sakarya’ya sarfiyat.
Jason Erb, Amerikalı Dostlar Hizmet Komitesi/American Friends Service Committee (AFSC) Lider Yardımcısı, Mustafa Malik komitenin araştırmacı-gazetecisi, Terry Foss da fotoğrafçısıdır! Ve sordukları şudur: “Türk Ordusu size baskı yapıyor mu? Genelkurmay Lideri Hüseyin Kıvrıkoğlu hakkında ne düşünüyorsunuz?”
O gün o Amerikalılarla röportaj yaptım birkaç gün sonra da İstanbul ofisten arkadaşımız Füsun İkikardeş, Mustafa Malik’i buldu ve “rapor yazıyorum” dedi. Aydınlık’ın manşeti şuydu: “Üç Amerikalı casusa suçüstü.”
Sonra öğrendik ki üç kişi Türk devleti tarafından hudut dışı edilmiş.
Bitmedi…
Polis: ABD’lileri neden deşifre ettiniz?
Sözü o günlerin şahidi, bugün Cumhuriyet muharriri Mehmet Ali Güller’e bırakıyorum. Zira; zelzele bölgesinde yaklaşık 4 ay kalan, enkazlara giren, halkıyla yazgı birliği yapan isimlerden biriydi ve Amerikalıların deşifresinden sonra gözaltına alınan isimlerdendi:
“… Bir gece uyumaya hazırlandığımız geç bir saatte, zifiri karanlıkta çadırımız basıldı. Çadırı basan onlarca polis, beni ve o an çadırda olan birkaç arkadaşı daha gözaltına aldılar.
“… Sonra gözlerimiz kapalı olarak bir binaya sokulduk. Saatlerce ellerimiz ve gözlerimiz kapalı olarak bir duvarın tabanında ayakta bekletildik.
“… Azap faslı başladı. Uzun saatler sonra ‘hadi gidiyoruz’ diyerek bizi tekrar otomobillere doldurdular.
“… Kaç saat geçmişti bilmiyorum fakat gözüm açıldığında hayli kalabalık olduğumuzu fark ettim. Üstelik neredeyse resmi polisten çok sivil polis vardı.
“… Karşımda epeyce genç iki sivil vardı. Biri masanın gerisinde, oburu de masanın yanında oturuyordu.
“… Neden orada olduğumu bildiğimi, o nedenle uzatmadan temele gelmemiz gerektiğini; bir Amerikan casusunu kovduğumuz için sorgulandığımızı söyledim.
“… Sonunda ‘Evet, o Amerikalılar nedeniyle buradasınız’ diyerek ‘gereksiz yere sorun yarattığımızı’ söylediler.
“… Saatler süren bu fasıldan sonra adliyeye sevk edileceğimiz söylendi. Süratle özgür kaldık.
“… Akşam üzeriydi. Hayli yorgunduk. Yatmaya hazırlanıyorduk ki polis telsizi sesleri gelmeye başladı. Tekrar mi diye söylenerek çadırın kapısına yöneldiğim anda, sivil bir polis, ‘bir çayınızı içmeye geldik’ diyerek elini uzattı bana. Sakarya Emniyet Müdürlüğü ismine olanlardan ötürü özür dilediklerini, gözaltına alınmamızla hiçbir ilgilerinin olmadığını, bizi gözaltına alan takımın bu iş için özel olarak Ankara’dan geldiğini söylediler. O üç Amerikalı nedeniyle Ankara’da birileri düğmeye basmış ve kovulan üç Amerikalının bedeli için bizlere operasyon yapmıştı özetle…”
Neden bu tarihi anlattım?
Ülkücünün aldığı çorba
Önceki gece… Sarsıntının birinci gününden bu yana 10 vilayette çadır kuran, enkaza giren, sahra hastanesiyle yardım götüren, çorba dağıtan Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) Osmaniye’deki yardımevi polis tarafından basıldı, 10 TKP’li gözaltına alındı. Lakin savcıya bile çıkarılmadan özgür bırakıldılar. Pekala neden gözaltına alındılar?
Suçlama; AFAD materyallerinin çalındığı savıydı. Düşünün, 6 Şubat’tan bu yana her yerde olan ve herkesin gözü önünde yardımları yurttaşa ulaştıran yasal bir parti “AFAD materyali çalacak”!
Oysa durum şuydu:
9-10 Şubat’ta Osmaniye’nin köylerinden yardım çığlığı yükseliyordu ve çadır daveti yapılıyordu. TKP de yardımlarına başlamıştı ve bu sesi duyurmuştu. Ha bir not daha: Türkiye’nin dört bir yanında semt meskenleri ve personel konutlarından vatandaşlarla topladıkları yardımlarla kriz masaları kurdu. Zelzeleden etkilenen Hatay’da, TKP’nin kurduğu kriz masasına gelip yemek alan Finike İdeal Ocakları mensubunun fotoğrafı ise toplumsal medyada gündem oldu, elden ele dolaştı.
SONUÇ: Bu toprakların kurtuluşunda herkesin kanı var. 1999’da Amerikalıların yaptığı provokasyonu yaşayan ve deşifre eden bir gazeteci olarak evvelki gün basılan TKP yardımevinin “birliğe” ziyan verdiğini düşünenlerdenim.”