Uğur Yıldız
İZMİR – Sokak lezzetlerinin favorilerinden midye dolmanın en fazla tüketildiği yerlerin başında gelen İzmir’de, mutfak sürecinde çoğunlukla bayanlar çalışıyor. Kadifekale Mahallesi’ne her sabah iki tır işlenmemiş midye geliyor. Buradan da kamyonetlerle imalathanelere dağıtılan midyeler, temizlenip, içleri doldurulup İzmir’in dört yanına, etraf vilayetlere ve otellere dağıtılıyor.
Çimentepe’deki imalathanede çalışan bayanlar sabahın erken saatlerinde midye dolma hazırlamak için güne başlıyor, midyeleri tek tek temizliyor akabinde içini dolduruyor. Tencere başı 20 TL kazanan bayanlar, kokudan rahatsız olsalar da “ekmek parası” diyerek çalışmaya devam ediyor. Burada çalışan bayanların birçoğu toplumsal yardıma muhtaç oldukları için “sigortalı bir işte” çalışmak istemediklerini söylüyor.
‘DEVAMLI SUYUN İÇİNDEYİZ’
8 yıldır midye dolma işinde çalıştığını belirten Ayşe Çetin, sıhhat sorunlarına karşın bu işi yapmak zorunda olduğunu söz ediyor. Günde 5 kova midye hazırladığını anlatan Çetin, günlük 100 TL kazandığını belirterek hayatını şöyle anlatıyor: “Denizden gelen midyeler, ‘çamaşır makinesi’nde yıkandıktan sonra, üstündeki taşları spatulayla temizliyorum. Sabah midyenin gelişine bağlı olarak işe başlıyoruz. Saat 7’de geldiği de oluyor. Temizlediğim 1 kova başına 20 TL alıyorum. Bir kovanın doldurulması da 1 saat sürüyor. Üç çocuğum var, çocuklarımı babasız büyüttüm. Zar sıkıntı geçiniyoruz, kızım biyoloji kısmından yeni mezun oldu lakin iş bulamıyor. Bel fıtığım var, ameliyat oldum fakat mecburen çalışıyorum. Çalışma şartlarımız çok berbat., devamlı suyun içindeyiz. Ekonomik krizle bir arada durumumuz daha da berbatlaştı.”
‘KADINLAR İÇİN 2 İŞ VAR: DOKUMA VE MİDYE’
Atölyedeki bayanlar ortasında yaşı en büyük olan Rukiye Yılmaz, hayat pahalılığından kaynaklı alım güçlerinin düştüğünü, bu yüzden konuta takviye olma maksadıyla çalıştığını söz ediyor: “4 Sene evvel Mardin’den geldik, orada hayvancılık yapıyordum. Hayat çok değerli, kimse bu halde olmak istemez, mecburen midye temizlemeye geliyorum. Bu bölgede bayanlar için midye ve dokumacılık dışında pek bir iş imkânı yok. Dokuma atölyesinde ayakçılık yapmak bana daha sıkıntı geliyor. Bir oğlumu çalışıp konuta takviye olması için okuldan aldım. Günde 5-6 saat çalışıyorum fakat aldığım fiyat konuta gidene kadar bitiyor…”
‘TENCERE BAŞINA 20 TL’
17 yaşındaki Sibel Köse ise Mardin’de iş olmadığı için İzmir’e yeni yerleştiklerini, iki aydır midye işinde çalıştığını belirtiyor. Sibel, okulu bıraktığını, bir tanıdık aracılığıyla bu işe başladığını anlatıyor: “Aileme dayanak olmak için çalışıyorum. Günlüğümüz bazen 100 TL bazen 300 TL oluyor. Ben iç doldurma işini yapıyorum, tencere başına 20 TL fiyat alıyorum. Sabah 7 ya da 8’de işe başlayıp, siparişe nazaran çıkıyoruz, sipariş çoksa 6’ya kadar çalışıyoruz.”