Türkiye, Rusya ile Ukrayna ortasında tekrar görüşmelerin başlamasını önerirken gerek Moskova’dan gerekse Kiev’den gelen açıklamalar barışın şimdi uzakta olduğuna işaret ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya’yla Ukrayna önderleri ortasında müzakerelerin başlaması konusundaki davetine birinci cevap Kremlin’den geldi. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov, Erdoğan’ın Rusya ve Ukrayna ortasındaki müzakerelerde değerli rol oynadığını söyledikten sonra iki önderin buluşması için yerin hazır olmadığını söyledi. Peskov, devlet liderleri seviyesinde ziyaret olabilmesi için öncelikle iki ülke kurulları ortasında müzakerelerin başlayıp muhakkak hususlarda muahede sağlanması gerektiğini lisana getirdi. Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’ya direkt taarruza geçmesinden kısa bir mühlet sonra taraflar ortasında müzakereler başlamış ve 29 Mart’ta İstanbul’da yapılan müzakerelerde taraflar muahedenin eşiğine gelmişti. Lakin daha sonra birtakım Ukrayna yayın organlarının Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi’ne dayandırdıkları haberde belirttikleri üzere İngiltere Başbakanı Boris Johnson’un Kiev’e gelerek Ukrayna idaresini, Rusya’yla savaşa devam konusunda ikna etmesi müzakere sürecinin çıkmaza girmesindeki en büyük etkenlerden biri olmuştu. Rusya heyetinden 22 Mayıs’ta yapılan açıklamada müzakerelerin büsbütün kesildiği lisana getirilmişti.
İŞGAL ALTINDA REFERANDUM
Öte yandan, topraklarının büyük kısmı Rus işgalinde bulunan Ukrayna’nın Zaporojye vilayetinde, Rusya’ya bağlanma konusunda referanduma hazırlık yapılıyor. Rusya’nın Zaporojye vilayetine yönetici olarak atadığı Yevgeniy Balitski, referanduma ait kararnameyi imzaladı. Zaporojye vilayet merkezinin Ukrayna hükümeti denetiminde olmasına karşılık ilin yüzde 60’ı, Rusların elinde bulunuyor. İlin güneyindeki topraklar, Azak Denizi kıyısında bulunuyor ve bu bölge Rus işgalindeki Kırım Yarımadası ile Rusya ortasında koridor fonksiyonu gördüğü için Rusya bu bölgeleri terketmek istemiyor. Referandumun büyük bir ihtimalle Rusya genelinde mahallî seçimlerin yapılacağı 11 Eylül tarihinde düzenlenmesi bekleniyor. Rusya’nın işgalindeki başka bir vilayet olan Herson’da da emsal bir referandumun düzenleneceği kestirim ediliyor. Ukrayna idaresi, işgal altındaki topraklarda referandum düzenlenmesi halinde, bunun barış görüşmelerini büsbütün sona erdireceğini söylemişti.
NÜKLEER SANTRAL SALDIRISI
Zaporojye konusunu daha da kritik hale getiren konu ise burada Avrupa’nın en büyük nükleer santralının bulunması. Zaporojye Nükleer Santralı, savaşın birinci günlerinde Rusların eline geçmişti. Son günlerde, nükleer santrala top mermilerinin isabet ettiği söyleniyor ve bu hususta Rusya’yla Ukrayna, birbirlerini suçluyor. Ukrayna idaresi, santraldan nükleer sızlamaların başlayabileceğini söylemişti.
Zaporojye vilayetinde son vakitlerde çatışmaların ağırlaşması ve iki tarafın da buraya kuvvet kaydırması, burada bütün Doğu Avrupa’yı etkileyebilecek bir etraf felaketinin yaşanma ihtimalini gündeme getiriyor.
“İNTİHAR OLUR”
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, memleketler arası denetleyicilere Zaporojye Nükleer Santralı’nı inceleme müsaadesi verilmesi davetinde bulundu.
Nükleer silahları olan ülkelerden, bu silahları birinci kullanan taraf olmamayı ve nükleer silahları olmayan ülkeleri tehdit etmemeyi taahhüt etmelerini isteyen Guterres, “Bence kimse nükleer savaş fikrini kabul edemez. Bu, gezegenin felaketi olacaktır. Kimse nükleer silahı birinci kullanan taraf olmazsa nükleer savaş da olmaz. Nükleer santrala yapılabilecek rastgele bir akın intihardır” dedi.