Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, “Erdoğan’ı destekleme kararı alsak sabah erkenden tahliye edilirim ve Cumhurbaşkanlığı helikopteriyle Saray’a götürülürüm, öğle yemeğini de orada yerim herhalde. Fakat ben buraya kendim olarak girdim ve de o denli çıkacağım. Birinci yemeğimi de konutumda yiyeceğim, küçük kızıma kelamım var” diye konuştu.
T24’ten Cansu Çamlıbel’in sorularını yanıtlayan Demirtaş, “İlkeler, sistem, kurumsal istikrar ve denetleme üzere temel mevzularda uzlaşma sağlandıktan sonra ismin ne olacağı ikinci plana düşer. İnanç veren bir uzlaşma olursa her isim aday olabilir ve mutlaka de kazanır” tabirlerini kullandı.
Demirtaş, “HDP üzere demokratik siyasetin TBMM’deki bir temsilcisi ile görüşmeye cüret edemeyenler, Türkiye’nin yüz yıllık meselelerini çözmeyi garanti edemezler. Bu saçma sapan fobinin aşılması lazım artık. Size uç bir kıymetlendirme üzere gelebilir fakat önümüzdeki aylarda Erdoğan, HDP ile kameralar önünde görüşmeyi önerirse kimse şaşırmasın” dedi.
Demirtaş, sorulara şu cevapları verdi:
HDP’nin kendi adayını çıkartma eğilimini gizli tutarak öteki bir senaryo üzerinden adım adım ilerlesek…Birazdan soracağım senaryo aslında sizin bir demecinize dayanıyor. AFP’ye verdiğiniz söyleşide “Müzakereler yoluyla HDP ile varılabilecek bir uzlaşma sonucunda, Kürtler dahil Türkiye’nin tüm muhalefetini temsil edecek bir adayın hâlâ çıkarılabileceğini” söylediniz. Öncelikle bu, şu mu demek “HDP aslında aday çıkartırım diyerek pazarlık yapıyor…?”
Ben pazarlık tabirini kullanmayı tercih etmiyorum, daha çok ticari alanda kullanılan bu kavram yerine “müzakere” kavramını tercih ediyorum. Siyasette müzakere haktır, yasaldır. Bu manada evet, HDP kendi adayını çıkararak argümanını ortaya koyuyor ve müzakereci bir yaklaşımla siyasi diyaloğa açık olmayı benimsiyor. HDP, olması gerektiği üzere davranıyor. Bunda bir tuhaflık yok. Diğer türlüsü tuhaf olurdu. Daha ortak aday olacak mı, olursa hangi prensipleri savunacak, kim olacak, ne vaat edecek, inanç verecek mi sorularının karşılığı yokken HDP durduk yere “Biz Millet İttifakı’nın adayını destekleyeceğiz” diyebilir miydi? Süreç siyasetin tabiatı içinde, olması gerektiği üzere ilerliyor.
“Müzakereler yoluyla HDP ile varılabilecek bir uzlaşma”yı biraz açalım isterseniz. Çok çok kolaya indirgersek bunun formülü nedir? Kameralar önünde bir tokalaşma koşul mıdır, yoksa kapalı kapılar gerisinde temaslar HDP açısından kabul edilebilir bir formül olabilir mi?
Müzakerenin açık ve şeffaf olması HDP’nin ön şartıdır. HDP her parti kadar yasaldır, yasaldır. Ne diye kapalı kapılar gerisinde konuşulsun ki? Unutulmasın ki, kameralar önünde PKK ile Kandil’de, devlet heyetinin gözlemciliğinde Öcalan ile görüşüldü bu ülkede.
HDP üzere demokratik siyasetin TBMM’deki bir temsilcisi ile görüşmeye cüret edemeyenler, Türkiye’nin yüz yıllık sıkıntılarını çözmeyi garanti edemezler. Bu saçma sapan fobinin aşılması lazım artık. Size uç bir kıymetlendirme üzere gelebilir fakat önümüzdeki aylarda Erdoğan, HDP ile kameralar önünde görüşmeyi önerirse kimse şaşırmasın.
Müzakerenin nasıl olacağına elbette HDP idaresi ile muhatapları birlikte karar verecekler lakin bu o denli gizemli bir süreç olmaz.
Bana kalırsa yapılması gerekenler şunlar: Millet İttifakı’nın altı bileşeni ikişerli kümeler halinde üç heyet ile kendileri dışındaki tüm siyasi partileri, meslek odalarını, sendika konfederasyonlarını, bayan örgütlerini ziyaret ederek ortay aday konusunda görüş alabilirler. En demokratik idaresi temel almaları ortak adayın belirlenme sürecini kolaylaştırır, meşruiyetini ve takviyesini artırır.
Ama gördüğüm kadarıyla bu türlü bir yolu tercih etmeyecekler. Altı başkan oturup kendi ortalarında bir aday belirleyecek üzere duruyor. Bu tekniğin sağlıklı olduğunu düşünmüyorum.
Altılı Masa’nın kendi başına belirleyeceği aday Millet İttifakı’nın adayı olur, o adayın ortak adaya dönüşmesi de kolay olmaz. Hasebiyle Millet İttifakı adayını açıklamadan evvel HDP dahil siyasal, toplumsal muhalefetin görüş ve tekliflerini alınırsa bu, ön açıcı bir teşebbüs olur. Aday bu metotla belirlendikten sonra da adayın kendisi, yeniden bu bölümleri ziyaret ederek hepsiyle demokratik prensipler konusunda uzlaşma arayışına girer. HDP ile de bu çerçevede açık bir görüşme yaparak uzlaşma arar.
Görüşmelerde HDP’nin bilinmeyen bir gündemi ya da ajandası olacak değil. Tüm talepler ve beklentiler Türkiye toplumunun tamamının, 85 milyonun ortak çıkarını, faydasını gözeten unsurları içeriyor. Şayet HDP ile Millet İttifakı’nın adayı ortasında yürütülen müzakere, ki o müzakereyi yarım günde tamamlamak mümkün, uzlaşmayla sonuçlanırsa HDP kendi yetkili şuralarında tartışarak ortak adayı destekleme kararı alabilir.
HDP’nin Millet İttifakı’nın adayının ziyaretinde önüne koyacağı şey, 2021 Eylül’ünde açıkladığı 11 unsurluk tavır dokümanıdır. Bu tavır evrakına bakılmasını öneririm. Bu tavır dokümanındaki hangi unsura neden karşı çıkılabilir ki?
Tabii tüm bu süreçlerin Emek ve Özgürlük İttifakı ile de açık ve şeffaf halde yürütülmesi gerekir.
Son olarak şunun altını çizeyim, bunlar benim şahsî önerilerimdir. Bu teklifleri HDP ismine yapmıyorum, yalnızca yol göstermeye çabalıyorum. Bu halde anlaşılırsa daha yanlışsız olur.
‘EKREM BEY’İN GİTTİĞİ KENTLERDE YAŞANANLARI HERKES İZLİYOR’
HDP çizgisindeki Kürt seçmen 2019 lokal seçimlerinde İstanbul’da Ekrem İmamoğlu’ndan yana kıymetli bir tartı koydu. Sizce İmamoğlu’nun sizin seçmeniniz ortasındaki popülaritesi devam ediyor mu?
Ekrem Beyefendi kent şehir dolaşıyor şu anda, benim bir şey söylememe gerek yok. Gittiği kentlerde neler yaşandı, yaşanıyor herkes izliyor esasen. Ben artık hangi yorumu yapsam yanlış anlamalara yol açar.
‘GÜVEN VEREN UZLAŞMA OLURSA HER İSİM ADAY OLABİLİR’
Diyelim ki Millet İttifakı tavır değiştirdi, HDP ile bir müzakere ve uzlaşma yoluna gitti. O noktada ortak aday konusunda HDP’nin tutumu ne olur? Meral Akşener aslında şu an için “Ben lider adayı değilim, başbakan adayıyım” diyor. Lakin anketlerde tekrar ülkücü kökenli Mansur Yavaş bir isim olarak çıkıyor. Mansur Yavaş Kürtlerin kırmızı çizgisi midir?
İlkeler, sistem, kurumsal istikrar ve denetleme üzere temel hususlarda uzlaşma sağlandıktan sonra ismin ne olacağı ikinci plana düşer. İnanç veren bir uzlaşma olursa her isim aday olabilir ve mutlaka de kazanır.
İnsanlar aday adayları konusunda ferdî fikirlerini açıklamakta özgürdürler lakin HDP kurumsal görüş olarak hiçbir isim için olumlu ya da olumsuz görüş açıklamadı, unsurları öne çıkardı ve kırmızı çizgi koymadan müzakereye daima açık oldu. Öteki türlüsü politik değil, şahsî tavır olur. HDP idaresi bu mevzularda başından beri dengeli ve açık davrandı.
Peki İmamoğlu, Kılıçdaroğlu denklemiyle karşı karşıya kalınması durumunda Kürtlerin tercihi neyi tarafta olur sizce?
Niye bu türlü bir denklemle karşı karşıya kalınsın? İki ismin tıpkı anda aday olması, olasılıklar içinde görünmüyor.
Ayrıca bir tek Kürtler mi seçimde oy kullanacak?
‘ÖNEMLİ OLAN ERDOĞAN’IN ADAYLIĞININ LEGAL OLMADIĞINI GÖSTERMEK’
26 Ocak Perşembe günkü Altılı Masa toplantısından sonra açıklanan metinde değerli bir ayrıntı daha var. Kendisi değerli lakin zamanlaması enteresan. Altı başkan nihayetinde şöyle bir noktaya gelmiş; “Anayasa ve kanunda hiçbir tereddüte yer vermeyecek kadar açık bir biçimde düzenlenmiş olan kararlar uyarınca, TBMM yenileme kararı almadığı surece, Sayın Erdoğan’ın 14 Mayıs’ta yapılacak olan seçimlerde bir defa daha aday olması mümkün değildir.” Siz, Altılı Masa toplantısından birkaç gün evvel “Erdoğan hem diploması olmadığı için hem de olsa bile üçüncü sefer cumhurbaşkanı olamayacağından, adaylığı yasaya muhalif ve gayrı meşrudur” demiş ve YSK’ya itiraz dilekçesi sunacağınızı söylemiştiniz. Altı başkan de bir biçimde sizinle emsal bir çizgiye geldiğini anlıyoruz. Burada muhalefetten yeknesak bir hal olursa sahiden sonuç alınabilir mi?
Sonuç alınır yahut alınmaz, değerli olan Erdoğan’ın yasa tanımaz tavrına açıkça karşı çıkılması ve adaylığının meşruiyetinin olmadığının halk önünde gösterilmesidir.
“Erdoğan bunu mağduriyet için kullanacak” üzere bir telaşa kapılmanın manası yok zira 85 milyon birebir anda bağırıp “Biz, Erdoğan’ı çok seviyoruz” desek bile Erdoğan illa ki buradan bir mağduriyet çıkarır. Hiçbir şey demese “Görüyor musunuz beni sevgiye boğmaya çalışıyorlar ancak milletim bu boğma teşebbüsünde müsaade vermez” der yani?
Bu nedenle dehşetleri, dertleri bir kenara bırakıp son ana kadar hukuku savunmak gerekir.
‘HELİKOPTERLE SARAY’A GÖTÜRÜLÜRÜM, ÖĞLEN YEMEĞİNİ ORADA YERİM’
Medyadan gelen söyleşi müracaatlarını sıraya koyup titizlikle karşılık veriyorsunuz. Geçen hafta İzmir’in mahallî gazetelerinden İz Gazete’ye verdiğiniz söyleşi dikkatimden kaçmadı. Pek çok şey söylemişsiniz fakat ben şurasını çarpıcı buldum; “Ben istesem bir günde buradan çıkarım, lakin onurumu yitirerek, boyun eğerek çıkmış olurum ki, o denli bir şey yapmaktansa burada ölmeyi tercih ederim.” Nedir Edirne’den bir günde çıkmanın formülü? Erdoğan’a biat ettiğinizi ilan edecek birkaç açıklama mı mesela? Ya da Kürt seçmene 14 Mayıs’ta Erdoğan yanında hizalanma tarafında ileti göndermeye başlamak mı?
Evet, dediğiniz üzere bugün Erdoğan’ı destekleme kararı alsak sabah erkenden tahliye edilirim ve Cumhurbaşkanlığı helikopteriyle Saray’a götürülürüm, öğle yemeğini de orada yerim herhalde. Lakin ben buraya kendim olarak girdim ve de o denli çıkacağım. Birinci yemeğimi de konutumda yiyeceğim, küçük kızıma kelamım var.
‘SEÇİMİ KAYBEDERSE TIPIŞ TIPIŞ GİDER’
Batı’da Türkiye’yi yakından izleyen diplomat, akademisyen, fikir kuruluşu analisti vs. pek çok kişi şu yorumu son vakitlerde satın almış gözüküyor; “Erdoğan kaybedeceği seçime girmez, seçimi kaybederse de koltuğu bırakmaz.” 2019’da ikinci İstanbul seçimi öncesi de misal konuşmalar yapılıyordu.
Erdoğan seçimle geldi, seçimle masraf. Diğer seçenekleri tartışmak bile yanlıştır. Seçimi kaybederse masraf, hem de tıpış tıpış masraf.
‘BATI DÜNYASI EN ÇOK DİKTATÖRLERİ SEVER’
Yakın vakte kadar Washington’da gazetecilik yapan birisi olarak Batılı muhataplarının Erdoğan’a kendi çıkarlarına nazaran son derece pragmatik durum almakta uzman olduğunu söyleyebilirim.
Batı dünyası en çok diktatörleri sever zira diktatörlerle anlaşmak, uzlaşmak, ülkelerinin tüm çıkarlarını satın almak onlar için çok kolaydır. Batı dünyası diktatörleri devirmeyi bırakın, iktidarlarını muhafazalarını ister ve bunun için ürettikleri siyasetlerini ustalıkla, kurnazca hayata geçirirler. Hatta Erdoğan’a karşıymış üzere davranıp alttan alta güç, takviye verenler vardır.
Batı ile diktatörler ortasında “win-win” ilgisi daima vardır, olmaya da devam edecek. Ancak biz bu durumu değiştireceğiz. Batı ile diktatörler ortasındaki “win-win” (kazan-kazan) bağı “lose-lose” (kaybet-kaybet) olacak. “Win-win” bağı, halklar ortasında olacak.
‘AYM’den hukuka uygun karar beklemek saflık olur’
Anayasa Mahkemesi Genel Şurası, HDP’ye ödenecek devlet yardımının bulunduğu banka hesabına tedbiren bloke konulması kararını oy çokluğuyla aldı. Lakin karara Lider Zühtü Arslan’ın da ortalarında bulunduğu 7 üye muhalefet etti. 15 kişilik mahkemenin yarısından bir eksik. Bu tablo bize AYM’nin HDP kapatma davası konusundaki olası hali konusunda rastgele bir sinyal veriyor olabilir mi?
Anayasa Mahkemesinin kararı ne olursa olsun siyasi olacaktır. Bu ortamda Anayasa Mahkemesinin hukuka uygun karar vermesini beklemek saflık olur. Olması gereken şey, kapatma talebinin reddedilmesidir. Bekleyip göreceğiz artık.
“Açıkçası seçimle gelinen hiçbir vazifeye talip olma üzere bir niyetim yok. Çabamı toplumsal ve sivil alanda sürdürme fikri daha basıyor. Lakin ben faal temsili siyaset sayfasını kendi açımdan uzun mühlet evvel kapattım” diye bir demeciniz var. Altı yıldır cezaevinden bu kadar sıkı siyaset yapıyorsunuz, çıkınca sivil toplumcu olacağınızı hayal etmek bana şahsen güç geliyor. Tekrar seçilmek istemez misiniz?
Ben sivil toplumcu olacağıma ait bir şey söylemedim aslında. Siyasetin toplumsal alanında olmayı tercih ettiğimi belirttim. Şu seçimi bir atlatalım, neler olabileceğini sonra göreceğiz.
Bununla birlikte, önümüzdeki günlerde yayınlanacak olan bir yazıma şimdiden gönderme yapabilirim. O yazımda, geleceğin siyasetinin nasıl olacağına ait bir teklifim olacak. Okuyunca daha güzel anlaşılacaktır, birazcık sabır yalnızca.” (KAYNAK)