İSTANBUL (İGFA) – Vücut; kırmızı kan hücresi, kas hücresi ve çok sayıda enzimi oluşturmak için demire muhtaçlık duyuyor. Demir açısından varlıklı ve istikrarlı bir beslenme ile beden demir teminini kâfi derecede sağlayabiliyor.
Demirin kâfi derecede temin edilemediği durumlarda ise demir eksikliği meydana gelebiliyor. Bu da birçok sıhhat sıkıntısını beraberinde getiriyor.
Bu nedenle demirden varlıklı besinleri tercih etmek ve günlük beslenmede kimi kurallara uymak değer taşıyor.
Uzman Diyetisyen Işık Sinem Türkmen, demirin bedende depolanabildiğini belirterek, “Vücudun kan oluşumu ve hücrelere oksijen sağlamak üzere bir dizi metabolik süreç için demire gereksinimi vardır. Kandaki oksijenin taşınmasında, oksijenin kaslarda depolanmasında, hormonların üretiminde, enzimlerin oluşumuna yardımda, enfeksiyonlara karşı bağışıklığı desteklenmesinde ve bağışıklık sistemini güçlenmesinde rol alır. Demir bedende depolanabilen bir mineraldir. Demirin yaklaşık yüzde 60’ı kanda (hemoglobin), yüzde 25’i karaciğer, dalak ve kemik iliğinde (ferritin ve hemosiderin) depolanır ve öteki yüzde 15’i kas proteini (miyoglobin) ve enzimlere bağlıdır. C vitamini yiyeceklerden demir emilimini artırır” dedi.
VEJETARYEN VE VEGANLAR DİKKAT!
Vücut demiri kendisi üretemez, bu nedenle yiyeceklerden elde etmektedir. Berbat beslenme yahut hastalıklar nedeniyle demir eksikliği oluşabileceğine dikkati çeken Türkmen, “Demir eksikliği, besin yoluyla yetersiz demir tedarikine dayanıyorsa etkilenen bireyler kâfi demirin emilimi için diyetlerini değiştirmelidir. Demir eksikliği çoklukla kan kaybından sonra (örneğin ameliyatlardan, kan bağışlarından ya da adet kanamalarından sonra) ortaya çıkabilir. Demir eksikliği demir eksikliği anemisine dönüşebilir. Bu kalıcı bir demir eksikliği nedeniyle kâfi kan oluşumuna müsaade vermeyen bir hastalığı da söz edebilir. Demir eksikliği için risk kümeleri şunları içerir; vejetaryenler, veganlar, çocuklar, gençler, ağır adet kanaması geçiren bayanlar, hamilelik ve emzirme devrinde bayanlar, Crohn hastalığı yahut ülseratif kolit üzere demir emilimini zorlaştıran kronik bağırsak hastalığı olan bireyler, demir emilimini bozabilecek ilaçlar kullanan hastalardır. Demir eksikliğinin neden olabileceği birçok belirti bulunmaktadır” diye konuştu.
HAYVANSAL BESİNLER YÜKSEK ORANDA DEMİR İÇERİYOR
Bir çok besinde doğal olarak bulunan bir mineral olan demir içeren besinler şöyle:
- Kırmızı ve beyaz et, balık ve deniz eserleri üzere hayvansal besinler
- Baklagiller, meyveler, kuruyemişler, tahıllar ve sebzeler
- Demir açısından en güçlü meyveler bilhassa incir ve kayısı olmak üzere kuru meyvelerdir. Ciğer de yüksek oranda demir içermektedir.
- Bitkilerde de yüksek oranda demir bulunur lakin beden tarafından et yahut balıkta bulunan demirden daha az emilir.
- Susam, tahin, fındık, Antep fıstığı, kaju fıstığı, yulaf, kuru kayısı, kuru üzüm demir oranı yüksek bitkisel besinler ortasında yer alır.
- Sakatatlar, kümes hayvanları bilhassa hindi, balık ve deniz ürünleri
- Yumurtalar, süt eserleri, koyu yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar ve meyveler
- Kekik, kimyon, köri, zencefil yahut kişniş üzere baharatlar da demir açısından zengindir.
- Bitkisel kaynaklı demir düzeyinin bedende emilimini artırmak için C vitamini açısından güçlü bir besinle (örneğin domates, kivi, turunçgiller) tüketilmelidir.
Öte yandan istikrarlı ve şuurlu beslenmeye dikkat edildiğinde demir gereksinimi ekseriyetle taze yiyeceklerle karşılanır. Çeşitli besinlerle birlikte demirin emilimini desteklemekte yarar vardır. Örneğin yemekle birlikte C vitamini açısından güçlü bir portakal suyu içebilir yahut bol limonlu bir salata tüketilebilir.