İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) aylık meclis toplantılarını 1990’lı yıllarda izlemeye başlayan bir gazeteciyim.
Beyoğlu’nda küçücük bir odada yapılan toplantılarda Sakıp Sabancı’dan İshak Alaton’a Türkiye’nin en büyük sanayicileri, toplantıya katılan Merkez Bankası lideri ya da ilgili bakanlara özgürce her türlü ıstıraplarını, bugün sert bulunan üslupla açıklardı.
Bu gelenek AKP iktidarının birinci yıllarında da sürdü. Fakat başkanlık sistemiyle birlikte sona erdi. Odalar ve borsaların sesi kısılırken, iş dünyasında problemleri yalnızca Türk Endüstrici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), yıl içinde düzenlediği dört yüksek istişare kurulu toplantısında lisana getirir oldu. Alışılmış her toplantının ertesinde hükümetten yüksek sesli azar işitmekten kurtulamadan…
İSO üyeleri Türkiye ihracat gelirlerinin yüzde 18.6’sını, istihdamının ise yüzde 30.4’ünü gerçekleştiriyor. Lider Erdal Bahçıvan ise üslubu sert olmasa bile 22 bine yakın üyesinin problemlerinin lisana getirmeye çalışan bir lider.
Uzun vakit sonra evvelki gün odada Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu ile tansiyonu yüksek bir toplantı oldu.
NAKİT AKIŞI DURDU
Ben de toplantının akabinde perde ardını öğrenmeye çalıştım.
Dönemin ruhuna uygun olarak konuştuğum iş insanlarının hiçbiri ismini vermek istemedi.
Sakin hali ile bilinen Bahçıvan’ı bile sertleştiren ıstırap, hükümetin uyguladığı “Türkiye modelinin başarısızlığını kabul etmeyip, cürmü iş dünyasına atmaya başlamasından kaynaklanıyor.
Hükümetin son günlerde enflasyonla çabayı dünyanın uyguladığı para siyasetleriyle değil de, kredileri kısarak, şirketlere döviz baskısı uygulayarak yapması, büyük küçük tüm şirketleri ayağa kaldırmış durumda.
İşletmelerde nakit akışının durduğu ve işlerin kilitlendiği söyleniyor. Kullanılan kredi ölçüsünün enflasyon nedeniyle arttığı, alınan kredilerin de işletme sermayesine kullanıldığı vurgulanıyor. Faizlerin gerilediği argümanına rağmen yüzde 50’ye varan faizden yakınırken de “MB Lideri yüzde 22’nin üstünde faizle ‘alma abi’ diyor. Gereksinim var, bu mümkün mü?” diyorlar. Bahçıvan’dan evvel aslında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da özel bankaları suçlayarak bu derde dikkat çekmişti. İş dünyasının öz kaynağı yetersiz bir yapıda. Tıpkı Türkiye üzere borç bağımlısı… Türkiye’nin risk primi 900’lerde. Dış kaynağa ulaşmak da hayal.
“Faiz neden enflasyon sonuç” diyerek Türk iktisadını alt üst eden hükümet, siyasetlerden vazgeçmeyeceğini açıklıyor.
Vatandaşı yoksulluk çemberine sokan bu siyasetlerin iş dünyasında da tansiyonu arttıracağı görülüyor!