İstanbul’da bayanlar, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinin iptali için açılan davanın Danıştay tarafından reddedilmesini Kadıköy İskelesi’nde protesto etti. Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Fidan Ataselim, “Siyasi iktidar, seçim öncesinde oy telaşıyla çeşitli esnemeler yapıyor; kendi verdiği kararlar doğrultusunda yürüyemiyor. Kelam konusu bayanların ve LGBTİ+ bireylerin özgürlüğü olduğu vakit kararlarından hiç taviz vermediklerini görelim. Bu bize daha büyük sorumluluk yüklüyor. Demek ki bu siyasi iktidarın gidişi lakin ellerimizden olacak” dedi.
Danıştay 10. Daire, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı imzasıyla çekilmesi kararının iptali istemiyle açılan davayı bugün reddetti. Kararın akabinde Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun davetiyle İstanbul’da Kadıköy İskelesi önünde hareket yapıldı.
“Hukuksuz kararı tanımıyoruz. İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz” yazılı pankart açan bayanlar, “Danıştay, kararını al başına çal”, “Yaşasın bayanlar, yaşasın örgütlü mücadelemiz”, “İstanbul Kontratı yaşatır”, “Asla yalnız yürümeyeceksin” ve “Anayasa’yı, maddeyi, mukaveleyi uygula” sloganları attı.
“Biz yalnızca burada değiliz. İzmir’de, Eskişehir’de eylemdeyiz. Her gün ülkenin dört bir yanındaki adliyelerde bayan cinayeti davalarındayız, bayana yönelik şiddet davalarındayız” diyen Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Fidan Ataselim, şu konuşmayı yaptı:
“Siyasi bir kararla karşı karşıyayız”
Direnmeye, çaba etmeye devam etmek zorundayız.
Kararın bu türlü çıkması mümkündü. Bu türlü olmamasını isterdik elbette ki. İsterdik ki; Danıştay, hukuka uygun bir biçimde Anayasa’ya sahip çıksın ve bir bütün olarak Cumhurbaşkanı’nın, Anayasa’nın üstünde hareket edemeyeceğini söylesin. Tek bireye, tek adama, tek Cumhurbaşkanı’na istediği her şeyi yapamayacağını söylesin. Bu türlü olmadı zira siyasi bir kararla karşı karşıyayız.
“Bunlar, başkanlık sisteminin getirdiği sonuçlardır”
Danıştay 10’uncu Daire, oy çokluğuyla siyasi bir karar verdi. O Danıştay’ın kocaman o konferans salonunu dolduran bayanlar, LGBTİ+ bireyler; siyasi partilerden, bayan örgütlerinden, demokratik kitle örgütlerinden, barolardan gelen yüzlerce kişi Anayasa’nın ne olduğunu anlattı. Kimileri şiddete şahsen uğramış olan arkadaşlarımızdı, bazıları avukatlık yapan hukukçu arkadaşlarımızdı, bazıları üniversitelerde bize ders veren hocalarımızdı. Teker teker, güya okumayı manaya dersindeymişiz üzere tane tane anlatıldı. Anayasa, yasalar neyi söylüyor; Cumhurbaşkanı kararı ne manaya geliyor diye. Bunu görmek istemediler. Tıpkı cumhurbaşkanının bir gece yarısı toplumun büyük bir kesitini karşısına alarak; toplumun marjinalinde kalmış olan gerici bir kümesi dikkate alıp İstanbul Sözleşmesi’nden imzayı geri çektiği üzere, Danıştay da bu kararın altına kendisi de imzasını atmış oldu.
Burada kritik olan bir şeyi bilmemiz gerekiyor, o da şudur; hukuk büsbütün öldü diyemeyiz. Biz hala güçlüyüz. Şayet Danıştay 10’uncu Dairesi’ndeki bütün yargıçlar bu kararın altına imza atmış olsaydı; savcılar ‘Evet bu karar uygundur’ demiş olsaydı; o vakit ‘Artık bittik’ diye karamsarlığa kapılabilirdik lakin karamsar olmamıza hiç gerek yok. Tek bir kişinin her şeye karar vermeye çalıştığı bir sistemde ve rejimde başkanlık sisteminin neler getirdiğinin sonuçlarıdır bunlar. Hukuk yoluyla engellenebilirdi. Onun da siyaseten önüne geçtiler.
“Kapalı kapılar arkasındaki atılımlarını bilmiyoruz”
Ama o kadar güçsüz değiliz; oy çokluğuyla verilmiş bir karar bu. Danıştay 10’uncu Dairesi’ndeki üç hakim ‘Bu karar uygundur’ dedi. İki hakim ‘Bu karar Anayasa’ya uygun değildir’ dedi. Yalnızca iki hakim değil; iki farklı savcı da bu kararın Anayasa’ya uygun olmadığını ve kararın iptal edilmesi gerektiğini söyledi. Bir de tetkik hakimi. Düşünün, şayet hepsi daima bir ağızdan ‘Evet, bu karar uygundur’ demiş olsalardı o vakit diğer şeyler de düşünmeye başlardık lakin o denli değil. O yüzden biz, bu kararın nasıl tartışmalı olduğunu ve hukuka uygun olmadığını, yalnızca bu istikametiyle bile söyleyebiliriz.
“Siyasi iktidarın gidişi elimizden olacak”
Umutsuzluğa yer yok. Biz kendi direncimizle, toplumsallaşan uğraşımızla, her gün verdiğimiz hayat uğraşımızla, eşit, özgür hayat çabamızla bu gerçekliği biliyoruz; bütün toplum biliyor. Sorunun bir de şöyle bir tarafı var; seçimler yaklaşıyor. Seçimler yaklaşırken siyasi iktidarın, birtakım hususlarda nasıl esnemeye gittiğini görüyoruz. KYK kredilerindeki faizi kaldırdılar. Evvel kaldırmamışlardı. ‘Çalışma alanında birtakım problemlerle ilgili çeşitli düzenlemeler yapabiliriz’ diyorlar. Zira sistemin sıkışıklığı ve yaşananlar ortada. Ekonomik krizin ortasındayız. Minimum fiyata temmuz ayında bir artırım yaptılar tatmin etmese de.
Seçim öncesinde oy korkusuyla çeşitli esnemeler yapıyor siyasi iktidar, kendi karar verdiği doğrultuda dosdoğru yürüyemiyor. Kelam konusu bayanların ve LGBTİ+ bireylerin özgürlüğü olduğu vakit kararlarından hiç taviz vermediklerini görelim. Bu bize daha büyük sorumluluk yüklüyor. Demek ki bu siyasi iktidarın gidişi lakin ellerimizden olacak.
“Ceza Kanunu’nda kısmi bir düzenleme yapmak bizim hayatta kalmamızı sağlamıyor”
Pınar Gültekin’in katiline ‘haksız tahrik indirimi’ uygulamasının önüne geçemedi. Her gün bayanların vahşice öldürülmesini engellemiyor. Ne engellendi? Fakat İstanbul Sözleşmesi’nin bütün olarak uygulanması maniler bayan cinayetlerini. O vakit biraz azaltabiliriz, biraz önüne geçebiliriz. Zira bütünlüklü olarak tedbire, müdafaa, kavuşturma, siyaset geliştirme diyerek bahseder ve devlete sorumluluk yükler.
“Hukuken itiraz yolumuz açık”
Siyasi iktidar ve Cumhurbaşkanı tek başına şunu demiş oldu; ‘Ben, bu ülkede istediğim kararı alırım. Kimse de benim kararlarımı sorgulayamaz’. Danıştay da bunu tescillemiş oldu. Hukuken itiraz yolumuz açık fakat siyasi iktidarın, toplumun en değerli meselelerinden biri olan bayan cinayetleri, bayana yönelik şiddet ve çözmesi gereken bir öteki sorun olan LGBTİ+ bireylerin yarın eşit yurttaşlık haklarına kavuşmalarını sağlayacak olan bütün süreçlerin önüne mahzurlar koymaya devam ediyorlar.
Dolayısıyla bunu da çözmek için idamı bile gündeme getirdiler. ‘Ancak idam dersek herhalde bu çözülür’ dediler. Burada da karamsar olmamıza gerek yok. Eskisi kadar bu toplumda kimse idam çığırtkanlığı yapmıyor. Eskisi kadar toplumda idamın bir karşılığı yok. Biz zati bunun tahlil olmadığını söz ediyoruz, bunun nasıl bir çağ dışı bir uygulama olduğunu söylüyoruz lakin toplumun büyük bir kesiti de artık buna taraftar değil.
“Bu siyasi iktidarı göndermeden bizlere özgürlük yok”
Bütün bu kazanımlar bizim her gün yürüttüğümüz politik çabamızın, örgütlü çabamızın sonucudur. Münasebetiyle siyasi iktidar, bayanları boyunduruk altında tutmaya devam etmek istiyor olabilir. LGBTİ+’ları, eşit yurttaşlar olarak görmek istemiyor olabilir. Bu bizim kazanımlarımızı ortadan kaldırmaz. Bu; bizim varlığımızı, hayat gayretimizi ortadan asla kaldıramaz. Onlar kararlıysa; biz her gün mevt tehdidiyle burun buruna olarak daha da kararlıyız.
Bize düşen daha örgütlü bir formda bu çabayı yükseltmek olacak bundan sonra. Bütün meydanlarda, mahkemelerde, salonlarda, adliyelerde, sokaklarda, her yerde bizleri görmeye devam edecekler. Örgütlü politik bir güç olarak bizi görmeye devam edecekler. İstanbul Sözleşmesi’nden imza geri çekilmiş olsa da İstanbul Sözleşmesi’ni uygulatmaya devam edeceğiz. Bütün içeriğini topluma anlatmaya, bu doğrultuda kararlar çıkmasını sağlamaya devam edeceğiz fakat yeni bir yasa önermeyeceğiz. Birinci sıralarda misyonlarımızdan biri de bu iktidarı göndermek olacak. Bu siyasi iktidarı göndermeden bayanlara, LGBTİ+ bireylere, personellere, işçilere, halklara, özgürlük ve eşitlik yok.
“İstanbul Sözleşmesi’nin her bir unsuru artık her birimiziz”
Danıştay’ın oy çokluğuyla vermiş olduğu bu karar hukuksuzdur, tanımıyoruz. İstanbul Sözleşmesi’nin her bir unsuru artık her birimiziz. Elbette hukuken elimizden geleni sonuna kadar yapacağız fakat fiilen de, toplumsal çabamızda de örgütlü bir formda bu uğraşımızı yükselteceğiz. Daha fazla örgütlenme, daha fazla direnme vakti, daha fazla bayan cinayetlerini durdurmak için, bayana yönelik şiddeti sonlandırmak için LGBTİ+’ların gayretini yükseltmek ve bu siyasi iktidarı göndermek için örgütlü bir biçimde uğraş edeceğiz. Elimize kuvvet, aklımıza ufuk olsun.”
“İstediğimiz eşit hayatı kuracağız”
Sosyalist Bayan Hareketi’nden Tuğgen Gümüşay da kararı tanımadıklarını lisana getirdi. Gümüşay, şunları söyledi:
“Biz sokakta gördüğümüz, sokakta yan yana olduğumuz bütün bayanlara, güveniyoruz ve biliyoruz. Biz bu direnenler olarak istediğimiz özgür, eşit hayatı kuracağız. İstanbul Sözleşmesi’ni lakin bu yolda, bu yolla sokaklarda, meydanlarda yan yana gelerek, öfkemizi her gün daha da büyüterek yaratabileceğiz ve kazanabileceğiz. O yüzden bir defa daha herkesi sokakları, meydanları, boş bırakmamaya, aksiyonlarla, sesimizi her sokakta yankılamaya devam etmeye davet ediyoruz.” (ANKA)