Tıpkı babası Nuri Bilge Ceylan üzere Ayaz Ceylan da direktör olmak ve uzun metrajlı sinemalar çekmek istiyor. Bir öbür tutkusu da seyahat etmek. Şimdi 18 yaşında fakat trenle tek başına 30 günde 15 ülkeyi gezdi. Ailesiyle birlikte de sık sık seyahat ettiklerini, kendini en çok Balkan ülkelerinin insanına yakın hissettiğini anlatıyor. Ülkemizde de en çok Karadeniz Bölgesi’nin tabiatını büyüleyici bulduğunu, Giresun’u çok sevdiğini söylüyor. “Müzeler ve tarihi yerleri gezmekten büyük zevk alıyorum” diyor. Başlıyoruz genç gezginle sohbetimize…
Daha 18 yaşındasın, çok gençsin. Tek başına trenle 30 günde 15 ülkeyi gezme fikri nasıl ortaya çıktı?
Bir müddettir okuduğum seyahat kitapları ve toplumsal medyadan takip ettiğim gezginler sayesinde aklımda tek başıma bir seyahate çıkma fikri vardı. Birinci başta Trans Sibirya treniyle Rusya’dan Çin’e gitmek istemiştim. Ancak iki ülkenin siyasi karışıklıkları nedeniyle seyahatimin rotasını Avrupa’ya yöneltmeye karar verdim. Eski komünist ülkeler ilgimi çektiği için güzergâhımı Doğu Avrupa ülkelerine çevirdim.
Macaristan
Estonya
Hangi ülkelerdi bunlar?
İlk olarak uçakla Finlandiya’ya giderek seyahatime başladım. Oradan Estonya, Letonya, Litvanya, Belarus, Polonya, Çekya, Slovakya, Avusturya, Macaristan, Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye rotasını izleyerek seyahatimi tamamladım.
Bulgaristan
Bunların içinde seni en çok etkileyenler hangileri oldu?
Kesinlikle Belarus. Kocaman ve bomboş meydanları ve devlet tartısını hissettiren binalarıyla komünist devrin ruhunu yaşatan sonlu ülkelerden biri. Hem Sovyet devrinden kalma yapıları ve trenleriyle hem de hiç alışkın olmadığım biraz soğuk duran insanlarıyla bana çok farklı geldi. Ülkede olduğum müddet boyunca kendimi adeta 1. Dünya Savaşı devri Sovyetler Birliği’ne ışınlanmışım üzere hissettim.
Daha evvel yurtdışına çıkmış mıydın? Nerelere gitmiştin?
Amerika, İngiltere, Fransa, İtalya, Hollanda, İsrail üzere daha birçok ülkeye gittim fakat hepsinde ailemle birlikteydim. Birinci sefer bu seyahatle tek başıma yurtdışına çıktım.
Seyahat etme tutkun nasıl doğdu? Ailece gezmeyi sever misiniz?
Aslında pek çok sebebi var fakat sanırım tarih, coğrafya ve farklı kültürlere duyduğum ilgi bunda kıymetli rol oynuyor. Ailece sık sık seyahat ederiz. Birlikte gittiğimiz yerlerde müzeleri ve tarihi yerleri gezmekten her vakit büyük zevk alırız.
Finlandiya
Toplumsal medya hesabından bir kızak seyahati görüntüsü paylaşmışsın. Orası Finlandiya değil mi? Nasıl bir histi karda bu türlü bir seyahat yapmak?
Evet, orası seyahatimin başlangıç noktası, Finlandiya’nın Rovaniemi kenti. Kuzey kutup çizgisinde olması nedeniyle karlı ve çok soğuktu. Hava eksi 20 derecelere kadar iniyordu. ‘Husky Riding’ isimli köpekli kızak tecrübesi sandığımdan daha turistik bir aktiflik olsa da benim için çok heyecan vericiydi.
‘Balkan insanı daha mutlu’
Finlandiya’nın dünyanın en memnun ülkesi olduğu söyleniyor. Sence bu kanının sebebi ne? Şayet orada yaşasaydın sen de çok memnun olur muydun?
Mutluluk izafî bir bahis bence. Finlandiya’nın en keyifli ülke olduğunu söyleyen araştırmalar çoğunlukla ekonomik faktörlere bakıyordur diye varsayım ediyorum. Lakin benim gördüğüm kadarıyla Balkan insanları, memnunluk endekslerinin doruğundaki İskandinavlara kıyasla çok daha sevinçli ve güleryüzlüler. Yani izlenimim Finlandiya’nın dünyanın en memnun ülkesi olduğu istikametinde değil açıkçası. Hatta sahip oldukları bu refahın ve boş vaktin beşerler üzerinde daha büyük bir anlamsızlık duygusu yarattığını düşünüyorum.
‘PRAG ÇOK EĞLENCELİ’
“Çek Cumhuriyeti’ndeki Prag kenti hem gece hem gündüz epeyce hareketliydi. Bu yüzden en çok orada eğlendim.” (Şehirdeki ünlü John Lennon Duvarı, yukarıda)
Ayaz Ceylan’ın favorileri:
En çok hangi ülkede eğlendin?
Çek Cumhuriyeti’ndeki Prag kenti hem gün içinde hem de geceleri hayli hareketliydi, o yüzden en çok orada eğlendim. Birçok yeni beşerle tanıştım ve çeşitli opera ve tiyatro şovlarına gittim. Bilhassa benim üzere gençlerin çok hoş vakit geçirebileceğini düşündüğüm bir kent.
Belgrad
Gastronomi konusunda favorin neresiydi?
Balkan ülkelerinin yemekleri Türk yemeklerine çok benziyor, o yüzden orada çok rahattım. Bilhassa Belgrad’da yediğim Balkan şnitzeli çok lezzetliydi.
Finlandiya
Doğal hoşluklar açısından birinci sırayı neresi alır?
En çok Finlandiya’nın tabiatını sevdim. Ülkenin kuzeyinde, kuzey kutup çizgisindeki Rovaniemi kentinde ‘igloo hotel’ dedikleri, üstü camla kaplı konutlardan oluşan bir otelde kaldım. Geceleri Kuzey ışıklarını izledim. Dünyanın sonlu ülkelerinde ve belli vakitlerde yaşanabilecek etkileyici bir tecrübeydi.
En çok nerenin beşerlerine kendini daha yakın hissettin? Özellikleri nelerdi?
Kültürel, coğrafik ve sosyoekonomik açıdan bize daha çok benzemeleri sebebiyle Balkan ülkelerinin insanını kendime daha yakın hissettim. Bilhassa Bulgarlar ve Rumenler…
Sıcak ülkeleri mi soğuk olanları mı daha çok seviyorsun?
Soğuk ülkeleri tercih ediyorum zira serin havada kendimi daha dinç hissediyorum.
Gezdiğin ülkeler içinde “Keşke şu bizde olsa” dediğin bir şeyler oldu mu?
Prag ve Viyana’da çok sayıda ve çeşitte opera vardı. Türkiye’de de oradaki kadar yaygın olmasını isterdim.
Gezgin olmak için birinci adımları atmışsın. Buna devam etmek istiyor musun? Muhakkak istiyorum. Daha görmek istediğim çok yer, yaşamak istediğim çok macera var. Seyahat etmeye devam edeceğim.
Aile mesleğini seçip sinema dalında muvaffakiyet yakalamayı hayal ediyor musun?
Evet, bunu istiyorum. Şu an Bahçeşehir Üniversitesi Sinema Televizyon Bölümü’nde okuyorum. Bitirdiğim vakit uzun metrajlı sinemalar çekmek istiyorum.
Seyahatlerin de kesinlikle sana hoş kıssalar sunmuştur. İstediğin ülkede bir sinema çekme bahtı yakalasan birinci tercihin neresi olurdu? Sebebini de anlatır mısın…
Hiçbir ülkenin insanına ve kültürüne Türkiye kadar aşina olmadığım için yurtdışında sinema çekmeyi şimdilik düşünmüyorum. Ancak bu türlü bir planım olsa, bugüne kadar hiç gitmesem bile, Rusya’da bir belgesel çekebilirdim. Alman direktör Wim Wenders’in Japon kültürü ve Yasujirō Ozu hakkında çektiği ‘Tokyo-Ga’ (1985) isimli bir belgeseli izlemiştim. Beni çok etkilemişti. Onun yaptığına misal biçimde Rusya ve Dostoyevski hakkında bir belgesel çekmek isterdim.
Görmek istediğin ve şimdi gidemediğin öbür ülkeler hangileri? Buralar neden dikkatini çekiyor?
Küçüklüğümden beri Uzakdoğu kültürüne ve insanına farklı bir merakım var. Bunun sebebi çocukken izlediğim Japon manga ve anime sanatkarı Hayao Miyazaki’nin sinemaları olabilir. Bu yüzden şu an en çok gitmek istediğim ülkeler Uzakdoğu’da. ‘Tokyo-Ga’ belgeselinden sonra Japonya birinci sıramda. ‘Karadeniz’i çok sevdim’
Trenle seyahat etmenin hoş tarafları ve zorlukları nelerdi?
Trenle seyahat etmek genel olarak hoş bir tecrübeydi. Başka kara ulaşım yollarına kıyasla daha süratli, konforlu ve yeni beşerlerle tanışmaya uygun. Ayrıyeten biletler paket halinde Interrail sitesi üzerinden alınırsa fiyatları da çok uygun oluyor.
Ülkemizde nereleri gezdin? Seni en çok etkileyen kentimiz hangisi?
Birçok vilayetimizi gezdim lakin bunlar içinde beni en çok büyüleyen ve gezme konusunda motive eden kent Giresun oldu. Karadeniz’in etkileyici tabiatını çok sevdim. Oraya okulun satranç kadrosuyla bir turnuvaya katılmak için gitmiştik ve birinci olmuştuk. Bu olay Giresun’un aklımda hoş bir anı olarak kalmasına yol açmış da olabilir alışılmış.
Seyahate çıkarken olmazsa olmazların nelerdir? Valizine kesinlikle koyduğun eşyan hangileri?
Kıyafet ve uyku tulumundan öteki neredeyse yanıma hiçbir şey almadan yola çıktım. Zira sırt çantamın kapasitesi çok sonluydu ve yanıma aldığım her şey bana yeni bir yük demekti. Tartısı en az seviyede tutmaya çalıştım. Uyku tulumu bilhassa soğuk Kuzey ülkelerinde son derece değerliymiş zira bazen geceyi tren istasyonlarında geçirmek zorunda kaldım.
Sence çok okuyan mı bilir, çok gezen mi? Seyahat ederken okuyarak öğrenemeyeceğin neler yaşadın?
Gezmenin de okumanın da kıymeti farklı elbette lakin farklı yerler görmenin beşere okuyarak öğrenemeyeceği birçok şey kattığını düşünüyorum. seyahat ettiğinizde yeni kültürler, beşerler ve yeni fikirlerle tanışıyorsunuz. Tarihi öğreniyorsunuz. Bütün niyetlerinizi sorgulamaya ve farklı bakış açıları kazanmaya başlıyorsunuz. Her şeyden kıymetlisi, farklı hayatlarla karşılaşmak kendinizi de keşfedebilmenize imkan sağlıyor.