İbadete açıldığından bu yana kapısı yenilen, duvarları soyulup poşete konulan Ayasofya, tarihi statüsünden dolayı alınmayan önlemlerle gündemde. Ayasofya’daki tahribatı yerinde incelemek için ziyaret ettik.
Camiye girişte müze zamanından kalma X-ray cihazları olmasına karşın herhangi bir arama yapılmıyor. Görevliler, çantaların aranmadığını sıklıkla ziyaretçilere hatırlatıyor. Camiye girilmeden önce görevliler başı açık ve kısa kıyafetli olan ziyaretçileri, örtünmeleri için uyarıp örtü satış noktasına yönlendiriyor. Diğer camilerde ücretsiz bir şekilde kullanılıp geri bırakılan örtüler olmasına karşın Ayasofya’da tek kullanımlık örtüler satılması dikkat çekiyor. Örtü satış noktasında, dört farklı kalemde ürün satılıyor. Fiyatları ise şu şekilde: Şal 30 TL, tüm vücudu kapatan giysi 30 TL, el baskılı tülbent 30 TL, tek kullanımlık başörtü 10 TL. Buradan örtüsünü temin eden ziyaretçiler örtündükten sonra içeri girebiliyor. Camiye ziyaretçilerin ayakkabı ile girmesine izin verilmiyor. Girişlerde yine görevliler, ayakkabı ile girilmemesi uyarısı yapıyor.
DENETİM AKSIYOR
Cami içerisinde görevliler ile turizm polisleri denetimi sağlıyor. Ancak ziyaretçi yoğunluğu çok fazla olduğu için denetim aksıyor. Cami içerisinde hem gezmek hem de ibadet etmek için gelenler olduğundan kargaşa söz konusu. Geçen günlerde ülkenin gündemine oturan duvarların soyulma görüntüsünde yer alan bölge ise “İmparatorluk Duvarı”. Kazınıp dökülen tozları poşete doldurulan bu duvarın uzunluğu yaklaşık 10 metre. Söz konusu tahribattan sonra ise önüne yalnızca siyah güvenlik şeridi çekilerek önlem alınmış. Öte yandan polisler, güvenlik şeridinin tahribattan sonra eklendiğini ve cami içerisinde görevli polis sayısının artırıldığını aktardı.
(İmparatorluk Duvarı önüne çekilen şerit)
‘ZİYARETÇİ SAYISI AZALTILMALI’
Sanat Tarihçileri Derneği kurucusu ve akademisyen Yasin Saygılı, Ayasofya’daki fazla ziyaretçi sayısının doğal yıpranma sürecini hızlandıracağını belirterek şu ifadelere yer verdi:
“Binanın yoğun ve kontrolsüz ziyaretçi akınına uğraması konusunda bir çözüm sağlanması gerekmektedir. Doldur – boşalt tarzı kitlesel bir turizme maruz kalması, her isteyenin sorgusuz sualsiz girmesi, kalabalık grupların rahatça girip istedikleri kadar kalabilmeleri yapının korunmasını engellemekle kalmayıp mabedin duvarlarından kapılarına dek parça parça dökülmesine, zarar görmesine zemin hazırlamaktadır. Şu anki kısıtlı ziyaret alanıyla ve pandemi sürecinde uygulanan tedbirler yüzünden bir nebze sınırlanan girişlere rağmen Ayasofya zarar görmeye devam etmektedir. Kalıcı bir koruma sağlanması için, uzmanlardan ve yetkililerden oluşan bir kurulun toparlanarak bu önlemleri yenilemesi ve daha güncel tedbirler alması gerekmektedir.”