ALMANYA’DA TÜRKLER SOKAKTA KUTLADI
Yurtdışında 1.5 milyon ile en fazla Türk seçmenin yaşadığı Almanya seçim sürecini yakından izledi. Almanya’nın en yüksek tirajlı Bild gazetesi ile itibarlı Der Spiegel mecmuası oy sayım süreci ve sonuçlara haberlerinde geniş yer ayırdı. Alman Birinci Televizyonu ARD, “Erdoğan’ın zaferi” başlıklı özel programda, sandıktan nasıl Erdoğan’ın birinci çıktığı sorusuna karşılık aradı. Programda görüşlerine yer verilen Almanya’nın eski Ankara büyükelçisi Martin Erdmann, “Türkiye’de sarsıntı ve makûs ekonomik ortam ile sığınmacılar bu seçimlerde tesirli oldu. Herhalde seçmen, ‘Biz Erdoğan’a güveniyoruz’ diye düşündü” dedi. Erdmann, Türkiye ile Almanya ve AB ortasındaki bağların gözden geçirilmesi gerektiği görüşünü lisana getirdi. ZDF televizyonunun Türkiye muhabiri de canlı yayında “özellikle muhalif gençlerin bu seçimleri bir referandum olarak gördüğü” yorumunu yaptı, sonuçtan şad olmayanların “ülkeden ayrılma motivasyonunun artacağı” görüşünü öne sürdü. Almanya’da kullanılan oylarda geçen seçimlerde olduğu üzere Tayyip Erdoğan’ın farklı üstünlüğü vardı. Sonuçların netleşmesinin akabinde Aachen kentinde Türk gurbetçiler yaklaşık 100 araçlık konvoyla kent tipi attı. Köln Başkonsolosluğunda toplanan kimi Türkler de Erdoğan posterleriyle kutlama yaptı. Birtakım Türk vatandaşları sayım sürecini lokallerde küçük kümeler halinde toplanarak bir arada izlemeyi tercih etti. (BERLİN)
BRÜKSEL İLGİLERİN GELECEĞİNE ODAKLANDI
CUMHURBAŞKANLIĞI seçimleri Türkiye’de olduğu kadar Avrupa Birliği ve üye ülke başşehirleri tarafından da çok yakından izlendi. Avrupa basının seçimlere ilgisi de üst seviyedeydi. Seçim sonuçları kesin olmasa da Erdoğan’ın önde olduğu tablonun değişme ihtimalinin ortadan kalkmasıyla Avrupa medyasındaki başlıklar da Erdoğan’ın kazandığına yönelik bildiriler içermeye başladı.
‘KRİZLERE RAĞMEN’
Medyada yapılan yorumlarda ekonomik zorlukların ve zelzelenin Erdoğan’ın kazanmasını engelleyici tesir yaratmadığı vurgularına yer verildi. Daha evvelki seçimlerde olduğu üzere bu seçim sonrasında da Türklerin ağır olarak yaşadığı AB ülkelerinde Erdoğan’a oy veren vatandaşlar sokaklarda kutlama yaptı. Bu ortada sonuçlar, Türkiye’nin AB ve NATO ile bağlantıları açısından kıymet taşıyor. Ankara-Brüksel sınırında kısa vadede, müzakere sürecinin yeninden canlandırılması üzere bariz bir değişiklik beklenmiyor. Bağların nasıl şekilleneceğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaklaşımı belirleyici olacak.
(Güven ÖZALP/BRÜKSEL)
YUNAN UZMAN: ERDOĞAN SİYASİ FENOMEN
25 Haziran’da erken seçime gidecek Yunanistan’da Türkiye’deki ikinci cins seçimleri yakından izlendi. Cumartesiden itibaren televizyonlarda yayın akışında birinci haberler Türkiye’ye ayrılırken, seçimler sonrası Türkiye’nin Yunanistan siyasetinde değerli değişiklik beklenmeyeceği yorumları yapıldı. Yunan başşehrinde, seçimlerin akabinde iki ülke başkanlarının birinci kere vakit bir ortaya gelebilecekleri sorusuna karşılık arandı, beklenen tarih olarak temmuz ayında Vilnius’ta yapılacak NATO doruğu öne çıktı. Sonuçların netleşmeye başlamasından sonra Yunan TV yayınlarına katılan siyasi analistler, “Erdoğan tartışmasız hükümdar”, “Erdoğan önde” üzere yorumlar yaptı. Memleketler arası ilgiler uzmanı Aleksandros Despotopulos, “Erdoğan, haklı olarak dünya çapında büyük bir siyasi fenomendir. Erdoğan, Türkiye’yi yönettiği mühlet içinde, Yunanistan’da 11 başbakan, ABD’de de 4 lider değişti” yorumunda bulundu. Yunan haber sitesi Proto Thema “Erdoğan egemenliği”, TV kanalı Skai “Erdoğan’ın açık orta büyük zaferi” manşetlerini attı. (Yorgo KIRBAKİ/ATİNA)
‘ÜÇÜNCÜ 10 YIL’ VURGUSU
Amerikan basınının önde gelen yayın kuruluşları Türkiye’deki seçime dair gelişmeleri internet siteleri üzerinden canlı yayın akışıyla aktardı.
– Sonuçların netleşmesinin akabinde Amerikan New York Times gazetesi, “Erdoğan galibiyetini ilan etti, ana muhalefet partisi CHP merkezinin önü sessiz” diye yazdı.
– Wall Street Journal da “Ülkenin en uzun müddet misyonda kalan başkanı rakibini devirdi” yorumunu yaptı. CNN televizyonu “Erdoğan gücünü korudu” dedi.
– Washington Post ise kampanya sürecinin sert ve kutuplaştırıcı geçtiğine vurgu yaptığı haberinde, “Erdoğan iktidarını üçüncü 10 yıla taşıdı” biçiminde tahlilde bulundu.
KKTC’DE EN HEYECANLI AKŞAM
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın galibiyetiyle sonuçlanan ikinci tıp gecesi, KKTC’de epey heyecanlı geçti. 140 bin seçmenin bulunduğu KKTC’nin yanı sıra Rumlar da dün ekranlara kilitlendi. Oy sayımını anlık yayınlarıyla duyuran KKTC medyası, Erdoğan’ın zafer konuşmasını canlı yayınladı. Ülkenin en çok satan gazetesi “Kıbrıs”, “Bay Bay Kemal” başlığını attı. Kıbrıs sorunu, kültürel ve ekonomik bağlar nedeniyle Kıbrıs Türkleri süreci yakından izlerken, benzeri münasebetlerle Ada’nın Rum tarafında da sonuçlara ilgi büyüktü. Sigma televizyonu ve internet sitesi, “Seçimin galibi Erdoğan” derken, en çok takip edilen internet haber sitesi Reporter, Erdoğan’ın “Biz Türkiye’ye, Türkiye bize ait” kelamlarını öne çıkardı. Bu ortada seçimlerin ikinci tipinde da KKTC’ye adreslerini taşımayan onbinlerce seçmen, hava ve deniz yoluyla oy vermek için birinci seferde olduğu üzere Türkiye’ye seyahat etti. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)
BAŞKENTLERDE KUTLAMALAR
Erdoğan’ın galibiyetinin netleşmesinin akabinde bilhassa Avrupa kentlerinde yaşayan Türkler, sokağa çıkarak kutlama yaptı.
– Belçika’nın başşehri Brüksel’de Türklerin ağır yaşadığı Schaerbeek semtinde kimi Türk vatandaşları sokağa çıkarak Erdoğan lehine slogan attı. Korna çalarak konvoylar halinde sokakları turlayan gruptakiler, fişekler de ateşledi. Stockholm, Rotterdam ve Londra’da da emsal görüntüler vardı.
– Azerbaycanlılar ve bu ülkede yaşayan Türklerin kutlama adresi Bakü Büyükelçiliği yakınlarındaki park oldu. Lübnan’ın başşehri Beyrut’ta da sokakta kutlamalar yapıldı.
KÖRFEZ’DEN TÜRK DÜNYASINA KUTLAMA MESAJLARI
İLK TEBRİK KATAR’DAN
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a birinci tebrik bildirisi Katar Buyruğu Tamim Bin Hamad’dan geldi. Katar Buyruğu Twitter’dan, “Sevgili kardeşim Recep Tayyip Erdoğan, zaferinizi tebrik eder, yeni devrinizde muvaffakiyetler dilerim. Kardeş Türk halkının ilerleme, refah ve iki ülke ortasındaki güçlü bağlantıları daha geliştirmek açısından isteklerinizi gerçekleştirmenizi dilerim” diye yazdı.
ALİYEV’DEN TEBRİK TELEFONU
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de Erdoğan’ı telefonla arayarak zaferinden ötürü tebrik etti. Aliyev, “bu zaferi Türk halkının Erdoğan’ın uyguladığı siyasete duyduğu güven” olarak kıymetlendirerek, “Türkiye’nin kapsamlı kalkınmasının Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde önümüzdeki yıllarda da devam edeceğinden emin olduğunu” söyledi.
ORBAN TÜRKÇE KUTLADI
Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise tebriklerini Türkçe sundu. Twitter’dan paylaştığı iletide Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı etiketleyen Macar başkan, seçim zaferinden ötürü tebriklerini Türkçe “Tebrikler, Sayın Cumhurbaşkanı!” sözüyle iletti.
KKTC’DEN DOĞU AKDENİZ VURGULU KUTLAMA
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim zaferini kalben kutladığını belirtirken, Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu, “Erdoğan’ın zaferi, Türk ulusunun Doğu Akdeniz ve Kıbrıs’ta güçlü duruşu için hayati önemdeydi” sözünü kullandı.
VUCİC’DEN TEBRİK MESAJI
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, resmi Twitter hesabından paylaştığı iletide “Sevgili dostum Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ediyorum” dedi. Vucic, Sırbistan’ın Ankara ile karşılıklı hürmet ve samimi dostluğa dayalı bağlantıları güçlendirme konusunda kararlı olduğunu vurguladı.
RİYAD’DAN REFAH DİLEĞİ
Suudi Arabistan Hükümdarı Selman bin Abdulaziz, Erdoğan’a hitaben, “Yeniden cumhurbaşkanı olarak seçilmeniz münasebetiyle en içten tebriklerimi ve muvaffakiyet dileklerimi iletiyorum. Kardeş Türkiye halkına daha fazla ilerleme ve refah diliyorum” bildirisini yayımladı.
İRAN ÖNDERİ REİSİ’DEN MESAJ
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a gönderdiği tebrik bildirisinde “Seçimler Türk milletinin Erdoğan’a duyduğu inancın devam ettiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
DİBEYBE MUHALEFETE DE SELAM GÖNDERDİ
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, seçimi kazanmasından ötürü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik etti. Dibeybe, “Kardeşim Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bir devir daha Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandığı için tebrik ediyorum” dedi. Dibeybe, muhalefete de değinerek “Kazanamasa bile siyasi ve demokratik sürece sahip çıktığı için Türk muhalefetini de selamlıyorum” dedi.
OSMANİ: KOSOVA SİZİ YÜREKTEN KUTLUYOR
Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, “yürekten kutladığı” Erdoğan için, “Siz Türkiye’yi yeni başarılara götürmeye devam ederken sizinle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum” dedi.
MADURO: ‘YAŞASIN TÜRKİYE!’
Venezuela Devlet Lideri Nicolas Maduro da Twitter hesabından paylaştığı tebrik iletisinde “Venezuela, kardeşimiz ve dostumuzun zaferini kutluyor. Yaşasın Türkiye!” dedi.
BATI’DAN PEŞ PEŞE TEBRİK TWEET’LERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim galibiyetinin netleşmesi üzerine Rusya’dan ABD’ye Türkiye ile güçlü siyasi ve ekonomik bağları olan ülkelerden de peş peşe tebrik iletileri geldi. Türkiye ile ikili bağlantıların çalkantılı geçtiği devirde ABD Başkanlığı yapan Trump, Erdoğan’ı kutlayan birinci Batılı figür oldu.
– Trump unutmadı: Eski ABD Lideri Donald Trump, Erdoğan’ı “büyük ve hakedilmiş zaferi” için kutladı. Trump, TruthSocial platformundaki bildirisinde, “Erdoğan, Türkiye’yi yeni bir saygınlık ve değer seviyesine taşıdığı” dedi. Trump, ABD’de 2024 seçimlerinde adaylığını ilan etmişti.
– ABD Lideri Joe Biden: Twitter hesabından yaptığı paylaşımla, “Yeniden seçilen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ederim. NATO müttefikleri olarak ikili sıkıntılar ve global sıkıntıların üstesinden gelmek için birlikte çalışmayı iple çekiyorum” dedi.
– Başbakan Olaf Scholz: “Almanya ve Türkiye yakın ortaklar ve müttefiklerdir, halklarımız ve ekonomilerimiz derinden iç içe geçmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kutluyorum, ortak gündemimizi yeni bir ivmeyle ilerletmek istiyoruz!” diye tweet attı.
– Türkçe bildiri: Avrupa Birliği’nin kıymetli ülkesi Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Twitter’dan Türkçe “Fransa ve Türkiye’nin birlikte yüzleşmesi gereken büyük sınamalar var. Avrupa’ya barışın geri gelmesi, Avrupa-Atlantik İttifakımızın geleceği, Akdeniz. Tekrar seçilmesi hasebiyle tebriklerimi ilettiğim Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte ilerlemeye devam edeceğiz” iletisini paylaştı.
– İngiltere başkanı: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik ederek, “Büyüyen ticaretten NATO müttefikleri olarak güvenlik tehditleriyle uğraşa kadar ülkelerimiz ortasındaki güçlü işbirliğini sürdürmeyi umuyorum” iletisini paylaştı.
– Tepe bildirisi: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de temmuz ayında Vilnius’ta yapılacak NATO Zirvesi’ne hazırlanmak için birlikte çalışmayı dört gözle beklediğini tabir etti.
– Avrupa Birliği: AB Devir Lideri İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, “Yeniden seçilmenizden ötürü tebrik ederiz. Ortak güvenliğimiz gelecekteki önceliğimizdir” dedi. AB Kurulu Lideri Charles Michel’den “Türkiye Cumhurbaşkanı olarak tekrar seçilmenizden ötürü tebrik ederim. Önümüzdeki yıllarda AB-Türkiye münasebetlerini derinleştirmek için sizinle tekrar çalışmayı dört gözle bekliyorum” bildirisi gelirken, AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen de “AB-Türkiye bağlarını geliştirmeye devam etmek için sabırsızlanıyorum. Halklarımızın faydası için bu alakayı ilerletmek üzere çalışmak hem AB hem de Türkiye için stratejik önem taşımaktadır” dedi.
– Başbakan Mark Rutte: Yine seçilmesinden ötürü kendisini kutluyor önümüzdeki yıllarda muvaffakiyetler diliyorum. Hollanda-Türkiye alakalarını güçlendirmeyi, dost ve müttefik olarak çalışmayı dört gözle bekliyorum.
SAVAŞAN TARAFLARDAN MESAJ
– Putin’den Erdoğan’a tebrik: Türkiye ile çok ağır güç ve turizm bağları bulunan Rusya’nın Devlet Lideri Vladimir Putin, dünkü seçim zaferinin akabinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı tebrik etti. Putin bildirisinde, “Zaferiniz, Türkiye Cumhuriyeti başkanı olarak adanmış çalışmanızın olağan sonucu ve Türk halkının, devlet egemenliğini güçlendirme ve bağımsız dış siyaset uğraşlarınıza verdiği takviyenin açık bir kanıtıdır” dedi.
– Zelenski’den iştirak vurgusu: Rusya ile savaş halindeki Ukrayna’nın başkanı Volodimir Zelenski de Türkçe tweet ile Erdoğan’ı tebrik etti. Zelenski, “Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki zaferinden ötürü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı kutluyorum. Avrupa’nın güvenliği ve istikrarı için işbirliğimizin geliştirilmesini ve ülkelerimizin faydasına stratejik iştirakimizin daha da güçlendirilmesini umuyoruz” diye yazdı.
