Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye’deki insani krize işaret ederek, “Bu krizi biz çıkarmadık. Külfetinin de yalnızca bizler tarafından yüklenilmesini beklemek adil değildir. İşte bu nedenle memleketler arası toplumun yardımlarının ayrım gözetmeksizin ve artarak sürmesini temin etmek, müşterek menfaatimizedir.” dedi.
Erdoğan, Tahran Memleketler arası Konferans Salonu’nda, Türkiye, İran ve Rusya ortasında düzenlenen “Astana Formatında Yedinci Üçlü Tepe Toplantısı”nın açılışında yaptığı konuşmada, İdlib’de bugün izafî de olsa sükunet varsa bunun Astana Platformu’nun bir başarısı olduğunu vurguladı.
Sahada sükuneti koruma etmenin ve bu bölgedeki 4 milyon Suriyelinin yaralarına merhem olmanın, onlara yardım eli uzatmanın misyonları olduğunu vurgulayan Erdoğan, İdlib’deki ateşkesin ihlal edilmemesinin bu bakımdan değerli olduğunun altını çizdi.
Erdoğan, “Özellikle sivilleri ve sivil yerleşim yerlerini gaye alan hücumlar, siyasi tahlil uğraşlarımızı baltalıyor. Rejim, kendi halkını bu üzere hücumlarla öldürmek yerine içtenlikle siyasi sürece katılmalıdır. Öteki taraftan, sizlerin İdlib’deki terör odaklarından kaynaklanan kaygılarınızı anlıyoruz. Mutabakatlarımız çerçevesinde her türlü önlemi alıyoruz. Şehitler verme kıymetine çabamızı kararlılıkla sürdürüyoruz. Gelinen noktada çalışmalarımız sonucunda bu bölgelerde terörist yapılanmaların hakimiyeti bulunmadığının altını bilhassa çizmek isterim.” diye konuştu.
“1 milyon Suriyelinin geri dönüşü için hazırlıklarımız sürüyor”
Türkiye‘nin 3,7 milyon Suriyeliyi süreksiz olarak konuk ettiğine dikkati çeken Erdoğan, Suriye ihtilafının meydana getirdiği insani krizin yükünü maddi, manevi, toplumsal, toplumsal en fazla çeken ülkenin Türkiye olduğunu vurguladı.
Erdoğan, Suriyelilerin, topraklarına huzuru kalple, inançlı, istekli ve onurlu geri dönüşünün temin edilmesi gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Güvenlik ve istikrar sağlandığı takdirde Suriyelilerin kendi topraklarına geri döndüklerini memnuniyetle görüyoruz. Terörden temizlediğimiz bölgelere Türkiye’den 500 binden fazla Suriyeli geri döndü, 1 milyon Suriyelinin geri dönüşü için de hazırlıklarımız sürüyor. Siyasi tahlilde ilerleme kaydedilmesi, insani altyapının hazır edilmesi, dönmek isteyenlerin berbat muameleye maruz kalmayacaklarından emin olmaları, geri dönüşler için temel teşvik ögeleridir. Platformumuz, bu noktada daha faal rol oynamalıdır. Heyetlerimizin münhasıran bu hususta istişarelerini artırmaları gerektiği kanaatindeyim.”
“Uluslararası topluluğun yardım ve takviyesi de zaruri”
Suriye’deki insani krizin yoğunluğu artarken, memleketler arası topluluğun yardım ve dayanağının de mecburî olduğunu bildiren Erdoğan, “Bu krizi biz çıkarmadık. Külfetinin de yalnızca bizler tarafından yüklenilmesini beklemek adil değildir. İşte bu nedenle milletlerarası toplumun yardımlarının ayrım gözetmeksizin ve artarak sürmesini temin etmek, müşterek menfaatimizedir.” dedi.
Suriye’nin kuzeybatısındaki durumun bilhassa dikkati çektiğini vurgulayan Erdoğan, “4 milyonu aşkın Suriyeli, memleketler arası yardımlara her zamankinden daha fazla gereksinim duyuyor. Türkiye, Birleşmiş Milletlerin (BM) bu yardımlarını kolaylaştırmak için hudut ötesi ve çizgi ötesi yardımlar dahil her türlü dayanağı vermiştir. Astana ortaklarımızdan da tıpkı anlayışı bekliyorum.” tabirlerini kullandı.
BM hudut ötesi düzeneğinin bu kere 6 ay için uzatıldığını lisana getiren Erdoğan, bu müddetin BM’nin erken toparlanma projeleri dahil Suriye’nin tamamına yönelik insani yardımlarının planlanması bakımından kâfi olmadığının açık olduğunu söyledi.
Erdoğan, BM yardımlarının sürdürülebilir bir biçimde devamının Suriye’deki insani krizin büyümesini engelleyecek yegane metot olduğuna işaret ederek, “Bu sistemin ortadan kalktığı bir tablonun yükü, bir defa daha Türkiye’nin, İran’ın, Rusya’nın ve Suriye’nin omuzlarında olacaktır.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, uzunca bir ortadan sonra icra edilen bu tepenin Suriye ihtilafının tahliline barış, huzur ve istikrara katkı sunmasını, iyi sonuçlara vesile olmasını temenni ederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ortak gayretlerimizin icmalini yapmamıza ve yeni iş birliği geliştirmemize imkan sağlayan tepe toplantılarının bundan sonraki periyotta daha sık formda icra edilmesinin yararlı olacağı aşikardır. Kıymetli dostum Putin’in müteakip tepemize konut sahipliği yapma teklifini memnuniyetle karşılıyorum. Aziz kardeşim Cumhurbaşkanı Sayın Reisi’ye bana ve heyetime gösterdiği misafirperverlikten dolayı bir defa daha teşekkür ediyorum.”
(Bitti)