Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye olarak koronavirüsle gayret kapsamında 161 ülke ve 12 milletlerarası kuruluşa yardım sağladık. Yerli ve ulusal aşımız olan Turkovac’ı tüm muhtaçlık sahiplerinin hizmetine sunduk. 4 milyondan fazla yerinden edilmiş beşere konut sahipliği yapmayı sürdürüyoruz. Gayrisafi ulusal gelirimizin yaklaşık yüzde 1’ini insani yardımlara ayırarak dünyanın en cömert ülkesi unvanını taşımanın gururunu yaşıyoruz” dedi. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in daveti üzerine özel konuk olarak katıldığı Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 22. Devlet Liderleri Zirvesi’nde konuşan Erdoğan, Türkiye’nin “en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir pozisyona sahip olduğunu” tabir etti.
Asya’nın müsamaha ikliminin ve meselelere ortak tahlil bulma anlayışının temsilcisi olarak gördükleri ŞİÖ ile alakaları geliştirmeye ehemmiyet verdiklerini lisana getiren Erdoğan, “Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya’ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir” dedi.
‘Vicdanlar çölleşiyor’
İmkanlarla birlikte problemlerin da globalleştiği bir çağın yaşandığına işaret eden Erdoğan; iklim değişikliği, salgın, güç ve besin arzı güvenliği, terörizm, yabancı ve İslam düşmanlığı, ırkçılık, sistemsiz göç, ekonomik sakinlik ve tedarik zincirlerindeki aksamalar üzere birçok imtihanla karşı karşıya olunduğunu söyledi. Bunların üstesinden lakin global iş birliği ve tahlil anlayışıyla gelinebileceğini lisana getiren Erdoğan, “Bu devirde daha çok birlik olunması gerekirken maalesef kimi ülkeler duvarlarını yükseltmeyi, içe kapanmayı tercih etmişlerdir. Duvarlar yükseldikçe vicdanlar da çölleşmekte mazlumların sesleri daha da duyulmaz hale gelmektedir” diye konuştu.
Gurur veren unvan
Koronavirüs salgını sürecinde memleketler arası kuruluşlar ve gelişmiş ülkelerin yeterli bir imtihan veremediğini hatırlatan Erdoğan, şunları söyledi: “Hatta kimi ülkeler tıbbi materyal temininde çatışma noktasına kadar geldiler. Biz ise Türkiye olarak 161 ülke ve 12 milletlerarası kuruluşa yardım sağladık. Yerli ve ulusal aşımız olan Turkovac’ı tüm muhtaçlık sahiplerinin hizmetine sunduk. Yaklaşık 3,7 milyonu süreksiz muhafaza altındaki Suriyeliler olmak üzere 4 milyondan fazla yerinden edilmiş beşere konut sahipliği yapmayı sürdürüyoruz. Yaptığımız 8 milyar doları aşkın insani yardımla ulusal gelire oranla dünyada birinci sıradayız. Gayrisafi ulusal gelirimizin yaklaşık yüzde 1’ini insani yardımlara ayırarak dünyanın en cömert ülkesi unvanını taşımanın gururunu yaşıyoruz.”
Ukrayna tahılı
Dünyada daha adil, temsil kabiliyeti yüksek, kapsayıcı ve aktif bir sistemin tesisi için çalıştıklarını belirten Erdoğan, şöyle devam etti: “Amacımız insanı ve insani kıymetleri merkeze alan teşebbüsçü bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış jenerasyonu tesis etmek. Bu kapsamda Ukrayna’daki çatışmaların bir an önce sona erdirilmesi için ağır çaba gösteriyoruz. Ukrayna tahılının sevkiyatı noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika başta olmak üzere bilhassa en çok muhtaçlık duyanlara ulaştırılması için samimi gayret harcıyoruz.”
‘Doğu ile Batı ortasında köprüyüz’
Küresel tedarikte devamlılık bakımından doğu ve batı ortasındaki ilişkinin güçlendirilmesinin ehemmiyetinin bugün daha fazla anlaşıldığını vurgulayan Erdoğan, “Orta Koridor ismini verdiğimiz girişimin Kafkaslar, Orta Asya ve Çin hattında önemli bir arter vazifesi gördüğü bölgemizde ve ötesinde refahın ve istikrarın tesisinde büyük rol oynadığı aşikardır. Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği devasa ulaşım ve altyapı yatırımlarıyla kıymetli bir muvaffakiyete imza atmıştır. Ülkemizin doğu ile batı ortasındaki köprü pozisyonu bize emsalsiz imkanlar sunuyor. Bu anlayışla güvenlikten iktisada, güçten ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız ” dedi.
Görüşme trafiği sürdü
Türkiye’nin birinci kere ‘Cumhurbaşkanı’ seviyesinde katıldığı tepede Erdoğan’ın, ağır bir görüşme trafiği de vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan’ın Semerkant kentinde gerçekleşen doruğun 2. gününde Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Moğolistan Devlet Lideri Uhnaagiyn Hürelsüh ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile bir ortaya geldi.
‘Türkiye en emniyetli rota’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Semerkant’ta Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile görüştü. Görüşmeye ait açıklamalarda bulunan Putin, Türkiye ile Rusya ortasında çok sayıda alanda çalışmalar yürüttüklerini belirterek “BM Besin Programının uygulanmasına yaptığınız ve yapmaya devam ettiğiniz katkı için tekrar teşekkür etmek istiyorum. Ukrayna tahılının kıymetli kısmının en fakir ülkelere gitmesini umuyoruz. Bu, şu ana kadar sağlanamadı” dedi. Putin, “Türkiye, Rusya’dan doğal gaz sevkiyatları için Avrupa da dahil en sağlam rotalardan biri haline geldi, TürkAkım problemsiz bir halde çalışıyor” tabirini kullandı. Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’yle ilgili çalışmaların sürdüğünü, santraldeki birinci ünitenin 2023’te devreye alınmasını umduklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türk iktisadı için en düzgün sonuca ulaşmayı hedefleyen siyasetinin farkında olduğunu anlatan Putin, “Türkiye’nin ŞİÖ üyesi ülkelerle çok yeterli ve süratle büyüyen ekonomik bağları olduğunu görmezden gelemeyiz. Türkiye’nin bu yapıdaki çalışmalarını her halde memnuniyetle karşılayacağız” dedi. Putin, Rus gazının Türkiye’ye sevkiyatında ödemelerin yüzde 25’inin Rus rublesi olarak yapılmasıyla ait muahedenin da yakında yürürlüğe gireceğini tabir etti. Türkiye ile Rusya ortasındaki ticaret hacminin de arttığını söyleyen Putin, Rus şirketlerin eserlerini Türkiye üzerinden dünya pazarlarına satmasına yönelik adımlar atılabileceğini belirtti.
Zirveye damga vuran kare
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve doruğa katılan önderler evvelki gün Semerkant’ta yeni inşa edilen ve “Ebedî Şehir”i gezdi. Başkanlar daha sonra akşam yemeğinde bir ortaya geldi. Yemekte Erdoğan’ın konuştuğu sırada çekilen fotoğraf tepeye damga vurdu. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ve öbür önderlerin Erdoğan’ı ilgiyle dinledikleri görüldü.