Türkiye’nin 13 kentinde katı atık bertarafı yapan ITC’nin İş Geliştirme Yöneticisi ve 4T olarak isimlendirilen ‘Temiz Etraf, Pak Güç, Pak Tarım ve Pak Beslenen İnsan Platformu’ Kurucu Lideri Ali İstek Öner, tesiste yaktıkları atıklardan ürettikleri enerjiyi ısıya çevirerek bunu dikey tarım için kullandıklarını belirterek, yerinde üretim sayesinde birinci hasatları olan marulda maliyeti yüzde 60 oranında düşürdüklerini söyledi.
LED IŞIKLA SEBZE
Ankara’da Mamak Çöplüğü olarak bilinen ve katı atık tesisine dönüşen, güç üretilen alanda tarım ile ilgili çalışmalar hakkında bir küme gazeteciye bilgi verildi. Tesiste topraksız tarım yapılan seralarda domates üretiliyor, patates tohumu üretimi yapılıyor. Güç muhtaçlığının etraf sorunu yarattığını, bunun tarımı-gıda üretimini, besinlerdeki bozulmaların insan vücudunu etkilediğini, hastalandırdığını kaydeden Ali İstek Öner, “Bu gitgide hızlanan bir kısır döngüye dönüşmüş durumda” tabirlerini kullandı.
ÇÖZÜM OLABİLİR
Dikey tarım ile besin üretim alanlarının yerleşim alanlarının dışında ya da uzağında olması zorunluluğunun kalktığına dikkat çeken Öner, şu bilgileri verdi: “Bir konteyner içinde yapılacak olan denetimli etraf tarımı ya da öbür ismiyle dikey tarım şahsen kentlerin içinde uygulanabilir nitelikte. Kent içerisindeki yerleşke alanlarda, köylerimizde ve konutumuzun apartmanımızın ya da apartman altındaki sığınaklar dahil boş alanlarda konteyner tipi ‘Dikey Tarım’ ya da yeni ismiyle ‘Kontrollü Etraf Tarımı’ ile çözmek mümkün gözüküyor. Böylelikle beşerler oturdukları apartman ya da sitelerde tükettikleri zerzevat ve birtakım meyvelere özel LED ışıklarla tasarlanmış, kimyasal ilaç ve gübre kullanılmayan, kanserojen tesiri olan pestitten mahrum, klâsik tarım yapılan toprak ve sudan yüzde 95 oranında tasarruf sağlayan alanlarda yapabilecekler.”
‘MARULDA MALİYETİ YÜZDE 60 DÜŞÜRDÜK’
Mamak’ta belediye atıklarını bertaraf ederek elektrik üreten firma, dikey tarım çalışmalarını başlattı. Konteyne r tipi alanlarda çalışma başlattıklarını anlatan Öner, yerinde üretim sayesinde birinci hasatları olan marulda maliyeti yüzde 60 oranında düşürdüklerini belirtti. Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin de modeli incelediğini lisana getiren Öner, dünya çapında yaklaşık 5 milyar dolarlık bir pazara sahip olan dikey tarımın 2026 yılında 12 milyar doları aşacağının kestirim edildiğini söyledi.