Büşra Kızılay
Contemporary Istanbul’un 17’ncisi, 17 – 22 Eylül tarihleri ortasında, Haliç Tersane İstanbul’da düzenleniyor. Dünyanın dört bir yanından sanatkarların yapıtları burada koleksiyoner ve sanatseverlerle buluşuyor. Marcus Graf küratörlüğünde gerçekleşen Collect Gallery’nin “SHOWTIME” isimli deneysel fuar standı da Tersane İstanbul’daki yerini aldı. Showtime projesine ait T24’ e konuşan küratör Marcus Graf, fuardaki dinamizm ve suratın ötesine geçme fikriyle sergiyi gerçekleştirdiklerini belirtirken, “Hızın ötesine geçemesek de ironik olarak bu sürat ile oynayabileceğimizi düşündüm. Hareketli dinamik bir stant modeli yapmak istedim” diye konuştu.
Stantta, Martian Tabakov, Richard Bartle, Sevda Semer, Kalina Dimitrova, Georgi Georgiev/Jorras, Nina Kovacheva, Valentin Stefanoff ve Elenka Nazarova‘un yapıtları yer alıyor.
Sergi ile ilgili T24’ün soruları ve küratör Marcus Graf’ın karşılıkları şöyle:
SHOWTIME nasıl ortaya çıktı ve nasıl gelişti?
Collect Gallery’nin sahibi Vladimir Iliev ile geçen sene sonunda tanışmıştık. Türkiye’de birinci standı için ona küratör olarak beni önermişler. Onun galerideki sanatsal vizyonunu beğendiğim için kabul ettim. Bana Contemporary Istanbul’a katılmak istediğini ve oradaki standı benim kürate etmemi istedi. O denli başladı aslında. Benden iki stant istedi biri galeri biri fuar. Ama fuara en başında çok olumlu bakmamıştım. Hatta gerek yok dedim kendime. Zira olağan bir fuar standlarında pak ve mümkün olduğu kadar işleri gösterebilecek, çokta fazla kürate edilmeyen ya da değişiklik olmadan satış odaklı pak bir şey yapıyorsun. Bunu galeri sahipleri çok net yapabilir. Zira olağanda fuarlarda galeri ile küratörler çalışmıyorlar. Zira bence gerek yok . Ortaya farklı şeyler çıkmıyor açıkçası. Şayet ben yaparsam muhakkak öbür bir şey yapacaktım. Natürel bu diğer bir şey, çok yeterli olmayabilir diğerleri için. Ben de Vladimir’e projeyi önerdim. Sonra düşündüm; fuar nedir? Fuardaki dinamizm, oradaki hareketliliği, sürat, sanat piyasası durumu. Yüzlerce eser varken nasıl bir eser nasıl ön plana çıkabilir? Ya da nasıl nasıl kaybolacak? Contemporary Istanbul’daki dinamizm aslında çağdaş sanatın dinamizmiyle paralel gidiyor. Bu dinamizm aslında dünyada ve İstanbul’da da var. O vakit fuardan daha dinamik bir şey yapabileceğimizi düşündüm. Onun suratının ötesine geçebiliriz. Ya da en azından ironik olarak bu sürat ile oynayabiliriz. Hareketli dinamik bir stant modelini yapmak istedim. Böylece Showtime gelişti.
Hareketli ve dinamik stant modelinde kastınız nedir?
Sergi kapsamında her saat başı sırf bir sanat yapıtı, galeri standının dış ana duvarında sergileniyor. Bu 60 dakika, yapıtın sanat meraklılarının ilgisini yakaladığı bir şov vakti olacak. Sonrasında eser, standın ortasındaki sahne gerisini andıran boşluğa geçiyor. Bu alışılmış ki fuarda çok muhalif bir şey. Galeriler ekseriyetle karma stantlar yapıyor. Birçok sanatçı katılıyor bu stantlara. Zira vitrin olan oradaki stant da mümkün olduğu kadar fazla sanatçı göstermek istiyorlar, ve tekrar mümkün olduğu kadar fazla ve farklı müşteriye hitap etmek istiyorlar. Bizim standımızda yalnızca bir eser görmek aslında çok radikal. Gördün gördün, beğendin beğendin ya da beğenmedin beğenmedin. Bu aslında bir boşluk yaratıyor. Bir duvarda bir eser üzerinde Showtime yazıyor, sağında ya da solunda hiçbir şey yok. Bir saat boyunca bir sanatkarın bir yapıtına büsbütün dikkatini verebilirsin. Galeri ön tarafında bir saat boyunca duran eser, performansı bittikten sonra artık arka tarafa gidiyor.
Neden bir saat?
Bir saat olmasının spesifik bir nedeni yok. Bir saat çok net. 45 dakika, 50 dakika üzere değil çok net. Bu da tertip için daha kolay. Tıpkı vakitte şu da değerli; fuar saat 11.00 da açılıyor, saat 20.00’da kapanıyor. Münasebetiyle aşikâr bir saat dilimi var ve biz her şeyi o saat dilimine nazaran yapıyoruz. Bu yüzden her saat başında değişim yapılıyor.
Serginin ismi neden SHOWTIME?
Bu aslında ironik bir kavram.” It is show time”. Fuarda, Contemporary Istanbul’da en yeterli galerilerin en yeterli sanatkarların , en güzel yapıtlarını görüyorsun. Bu bağlamda tam olarak bir show. Evet bir stant fakat bir yandan da show. Yalnızca sanat açısından değil, galeriler, sanatkarlar, koleksiyonerler kendilerini göstermek istiyorlar. Herkes kendini göstermek istiyor. Hasebiyle bu iş, bir tık ona referans oluyor. Bir saatlik vakit dilimi senin show time’ın . O bir saatte parlayabilirsin. Bir sanatçı için bir saatlik bir show vakti. Ancak olağan ki ironik ve eleştirel.
Contemporary İstanbul’u bu yıl farklı kılan bir şey gördünüz mü?
Geçen sene ile karşılaştırdığımda farklılık var. Birinci aklıma gelen farklılık Covid periyodunda yabancı galerilerin sayısı çok azalmıştı. Dünyada kimse seyahat etmezken yabancı galeriler çok daha az geliyordu. Eski fuarlarla karşılaştırdığımızda galeri sayıları arttı. Bu yılki yabancı galeri iştirak oranı yüzde 60-70. Bu çok değerli bir artış olduğunu gösteriyor. Fuara 6 yıldır ya da 16 yıldır üst üste katılan galeriler var. Burada istikrarlılık çok değerli. Bu sene şöyle farklı; daha az yerimiz var. Evvelki Contemporary Istanbul’da beş yerimiz vardı artık ise üç yerimiz var. Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde ya da Tersane İstanbul’da ekseriyetle katılan galeri sayısı 80 ile 100 ortasındayken, bu periyot 65 galeri var. Bu manada fuar sayı olarak küçüldü. Bence bu koleksiyonerler için âlâ bir şey. Zira daha kolay gezilebilir, daha kolay algılanabilir. Birtakım meslektaşlarım fuarda yeni bir şeyin olmadığını söylüyor; daima tıpkı eserler. Bu türlü bir şey katiyetle yok. Ben 20 yıldır İstanbul’da bu işi yapıyorum, birçok sanatçı biliyorum. Burada yeni sanatkarlar keşfettim ve tanıdığım sanatkarların yeni yaklaşımlarını keşfettim. Hasebiyle her sene yeni keşfetme imkanları sunuyor fuar. Bu manada bilhassa İstanbul dışından gelenlerin Contemporary Istanbul’ a katılmaları çok kıymetli.