MELTEM GÜNAY/ İSTANBUL- ABD’de 2019 yılında, oğlu Ezra O’Leary’i yalnızca meyve, zerzevat ve anne sütü ile besleyerek vefatına neden olduğu teziyle yargılanan 38 yaşındaki vegan anne Sheila O’Leary, birinci derece cinayetin yanı sıra ağır çocuk istismarı ve taammüden adam öldürmekle suçlanmıştı. Yapılan incelemelerde 18 aylık bebeğin yalnızca 8 kilo olduğu belirlenirken, bunun yedi aylık bir bebeğin kilosuna muadil olduğu belirtilmişti. Anne O’Learys’in memurlara, çocuklarına katı bir vegan diyeti çiğ meyve ve sebzelerle beslediklerini söylediği belirtilirken, çiftin yetersiz beslendikleri tespit edilen iki çocuğu da muhafaza altına alındı.
Vegan beslenmenin çocuklar üzerindeki tesirlerini ve cezayı Türkiye’deki uzmanlar kıymetlendirdi.
Büyüme geriliği
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Sultan Kaba çocuklarda vegan beslenmeyle ilgili olarak şunları söyledi; “Besin alerjisi üzere tıbbi zorunluklar olmadığı sürece çok katı kısıtlamaların olduğu hiçbir yasaklı beslenme modelini desteklemiyorum. Vegan beslenme formu bilhassa protein ve mikronutrientlerin eksikliği konusunda yüksek risklidir. Protein, minarel ve vitamin eksikliği direkt büyüme geriliğine yol açabilir. Sadece bitkisel kaynaklarla istikrarlı beslenme sağlayamayız. Hayvansal eserlere mutlaka muhtaçlık var.”
‘Annenin cehaleti’
Kendisi de vegan olan Kalp ve İç hastalıkları uzmanı Dr. Murat Kınıkoğlu bu durumun büsbütün annenin beslenme konusundaki cehaletinden kaynaklandığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Vegan beslenen annelerin içinde çok bilgisiz olanlar oluyor. Burada çiğ beslenmeden bahsediliyor ki bu veganlıktan farklı bir şey ve yanlışsız değil. Münasebetiyle veganlığı suçlamamak lazım. O anne bu türlü bir beslenme ile yanlış yapmış. Toplumun daima çocuğun et yemesi, süt içmesi ya da yumurta yemesi üzere baskısı var. Çocuğun illa bunları yemesi gerekmiyor. Dünyada milyonlarca vegan beslenen çocuk var ve hepsi sağlıklı.”
‘Hassasiyet şart’
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Vazifelisi ve Avukat Hasret Şen de hukukî açıdan durumu şöyle kıymetlendirdi:
“2016 yılında yayınlanan ve Academy of Nutrition and Dietetics tarafından hazırlanan raporda uygun biçimde planlanmış vejetaryen diyetler (vegan beslenme dahil), bebekler ve çocuklar da dahil olmak üzere her yaştan insan için sağlıklı ve kâfi olabilir sonucuna ulaşılmış. Ama buna rağmen bilhassa kelam konusu çocuklar olunca hassasiyet elzemdir. Ebeveynler kendi isteğiyle besin bedellerinden çocuğu yoksun bırakıp, gelişimini olumsuz etkiliyorsa çocuk istismarından kelam edilebilir. Çocuğun üstün faydası her kademede gözetilmeli ve bilimsel argümanlarla, bilim insanlarının değerlendirmeleri dikkate alınmalıdır.”
‘İstismar ve ihmal’
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Lideri Avukat Aşkın Topuzoğlu da, genel bir kıymetlendirme yaparak, “Çocuk istismarı olduğu yüzde 100 hatta onu bile aşan bir durum var. Taammüden değil tahminen ancak ihmal var. İstismar ve ihmal sonucunda bilerek bu biçimde beslemeye devam ederek çocuğun vefatına sebebiyet verilmiş. Sıhhatsiz durumu bir tabip ya da sıhhat çalışanı görmemiş mi kimse bildirmemiş mi?” diye konuştu.