Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Murat Aydın, ebeveynlere tavsiyeler vererek, çocuklarda görülen yüksek ateşin nedenlerini, hangi durumlarda doktora başvurulması gerektiğini açıkladı.
Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın, ateşin bedenin kimi durumlara verdiği olağan fizyolojik bir karşılık olduğunu ve bu karşılığa çoğunlukla enfeksiyonların neden olduğunu söyledi. Aydın, “Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en önemli durumlar menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıyeten sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve kimi ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir” dedi.
”Çocukların beden ısısı, yaşına ve aktivite seviyesine nazaran değişebilir”
Neredeyse her çocuğun, yılda birden fazla ateş yaşayabildiğini, fakat bu durumun bilhassa birinci kere çocuğu ateşlenen aileler için korkutucu olabildiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Murat Aydın, “Aileler için ne vakit endişeleneceklerini bilmemek zorlayıcı olmaktadır. Bir hastalığın bulgu yahut belirtisi olabilen ateş yükselmesinin, birebir vakitte bedenin enfeksiyonla savaştığının göstergesi olarak uyguna işaret olduğunun da akılda tutulması gerekir. Bir çocuğun olağan beden sıcaklığı, yaşına ve aktivite seviyesine bağlı değişebilir. Günün saati de ölçümü etkileyebilir. Örneğin, beden ısısı öğlenden sonra ve akşamın erken saatlerinde en yüksek, gece ve sabahın erken saatlerinde en düşük düzeydedir. Ayrıyeten süt çocukları, daha büyük çocuklara nazaran daha yüksek sıcaklıklara sahip olma eğilimindedir. Genel olarak ateş; makat ölçümün 38 derece ve üzeri, ağızdan ölçümün 37 derece ve üzeri olması olarak tanımlanmaktadır” diye konuştu.
”Enfeksiyon hastalıklarına dikkat edilmeli”
Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Murat Aydın şu bilgileri paylaştı:
“Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en önemli durumlar; menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıyeten sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve birtakım ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir. Diş çıkarmanın ateşe yol açtığına dair yaygın inancı destekleyecek kâfi bilimsel ispat yoktur. Bu görüşü büsbütün çürütmek güç olsa da, her vakit ateşin alternatif nedenleri araştırılmalı ve 38.9 derecenin üzerindeki beden sıcaklıkları asla diş çıkarmaya atfedilmemelidir. 3 aydan küçük bir çocuğu çok fazla giysi yahut battaniyeyle sarmak, çocuğun ateşini biraz yükseltebilir. Bununla birlikte, 38.5 derece yahut daha yüksek bir makat sıcaklığın giysiler ile ilgili olması beklenen değildir ve tabip tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıyeten kimi çocukluk çağı aşıları da, ateş yapabilmektedir. Bu bahiste aşıyı uygulayan sıhhat işçisinden bilgi almayı unutmayın.”
”Bazı çocuklar, ateşliyken kendini güzel hissedebilir”
Bazı çocukların ateşleri olduğunda, kendilerini uygun hissedebildiğini söyleyen Uzm. Dr. Murat Aydın, “Bununla birlikte, birçok, ateşe neden olan hastalığın semptomlarına sahip olabilmektedir. Çocuğunuzda kulak ağrısı, boğaz ağrısı yahut karın ağrısı olabilir. Bu belirtiler ateşin nedeni hakkında kıymetli ipuçları sağlayabilir” dedi.
”Vücut ısısını denetim etmek için dijital termometre kullanın”
Yüksek ateşten şüphelenildiğinde, ateşin bir termometre ile ölçülmesi gerektiğini söz eden Uzm. Dr. Murat Aydın, şunları söyledi:
“Alnından ateşini ellinizle denetim etmek kolaydır, ama her vakit hakikat sonuç vermez. Birden fazla çağdaş dijital termometre süratli çalışır ve kullanımı kolaydır. Çocuğunuzun beden ısısını denetim etmek için dijital bir termometre kullanmak en uygunudur. Cıvalı termometre, zehirlenme riski nedeniyle artık kullanılmamaktadır. Bir çocuğun ateşini ölçmenin en yeterli yolu birkaç faktöre bağlıdır. Uygun teknik kullanarak dilaltında termometre tutabilen çocuklar için (genellikle 4 yahut 5 yaşından büyük çocuklar), ağızdan gerçek bir halde ölçülebilir. Termometreyi dilaltında tutamayan bebekler ve çocuklar için koltuk altından ateş ölçümü yapılabilir. Koltuk altı sıcaklığı 37 derece üzerindeyse ve çocuğun hasta olduğu telaşı varsa, makat ölçüm gerekli olabilir. 3 ayın altındaki bebekler için makat ölçüm daha uygundur. Kulaktan yahut alından yapılan ölçümler makattan yahut ağızdan ölçülen sıcaklıklardan daha az katidir ve bu prosedürlerden biri ile doğrulanması gerekebilir” açıklamasını yaptı.
”Soğuk duş aldırmayın; titremeye yol açabilir”
Alınabilecek tedbirlere ve yapılması gerekenlere değinen Uzm. Dr. Aydın şu bilgileri paylaştı:
“Çocuğunuz, 6 aydan büyükse ve ateşi varsa, çok huzursuzluk olmadıkça muhtemelen tedavisi görmesine gerek yoktur. Anahtar nokta; çocuğunuzun davranışını izlemektir. Olağan bir biçimde yemek yiyor, sıvı alıyor, uyuyor ve oynayabiliyorsa ateşi tedavi etmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ateşin zaten düzelip düzelmediğini görmek için beklemelisiniz. Odayı hafif serin tutun (22-23 derece). Hafif giysiler giydiklerinden emin olun. Onları sıvı alımı içim teşvik edin. Kendilerini fizikî olarak fazla zorlamadıklarından emin olun. Soğuk duş aldırmayın. Soğuk su titremeye neden olabilir ve çocuğunuzun ateşini yükseltebilir. Ateşi düşürmek için çocuğunuza asla alkol sürmeyin. Ciltten emilmesi yahut solunmasıyla alkol koması üzere önemli problemlere neden olabilir. Çocuğunuzun ateşini düşürmek için aspirin kullanmayın. Aspirin; mide rahatsızlığı, bağırsak kanaması ve Reye sendromu üzere yan tesirlerle ilişkilendirilmiştir. Reye sendromu karaciğeri ve beyni etkileyen önemli bir hastalıktır. Asetaminofen ve ibuprofen, 3 ayın altındaki çocuklarda uzman görüşü alınmadan kullanılmamalıdır. Bunun yanı sıra bol sıvı alımı, dinlenme ve ılık duş aldırma da takviye tedavisi olarak uygulanabilir.”
”Bu durumlarda doktora başvurulmalı”
Çoğu durumda ateşli bir çocuğun konutta gözlemlenebileceğini ve/veya tedavi edilebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Murat Aydın, hangi durumlarda uzman tabibe başvurulması gerektiğini şöyle sıraladı:
“Bebeğin genel durumuna bakılmaksızın makat sıcaklığı, 38 derece yahut daha yüksek olan üç aydan küçük bebekler (örneğin, uygun görünen küçük bebekler bile değerlendirilmelidir). Bu hastalar, sıhhat uzmanlarına danışana kadar ateş düşürücü almamalıdır.”
“3 aydan 3 yaşına kadar, makat ateşi 38 derece ve üstü olan yahut 3 günden fazla düşkün görünen (örneğin huzursuz, sıvı alımı yetersiz) çocuklar.”
“Ağız kuruluğu, gözyaşı olmadan ağlama, idrar yapmada azalma, bıngıldak bölgesinin olağandan çökük olması üzere çok sıvı kaybına işaret eden durumlar.”
“Makat sıcaklığı 38.9 derece yahut daha yüksek olan 3 ila 36 aylık çocuklar.”
“Ağız, makat, kulak zarı yahut alın ısısı 40 derece yahut daha fazla yahut koltuk altı sıcaklığı 39.4 derece yahut daha fazla olan her yaştan çocuklar.”
“Şiddetli baş ağrısı, karın ağrısı, kulak ağrısı ve boyun ağrısı olan çocuklar.”
“Ateşli nöbet geçiren her yaştaki çocuklar.”
“5 günden uzun müddettir diğer hiçbir semptomu olmayan, tekrarlayan ateşi olan her yaştaki çocuklar”
“Kalp hastalığı, kanser, lupus yahut orak hücreli anemi üzere kronik bir tıbbi sorunu olan her yaştaki çocuklar.”
“Ateşi ve yeni bir deri döküntüsü olan çocuklar.”