Ekran bağımlılığı 2 yaş öncesi çocuklarda lisan gelişimini köreltirken, konuşma bozukluğuna da yol açıyor. Çocukların irtibat hünerinin 0-3 yaş ortası geliştiğine dikkat çeken İstanbul Florence Nightingale Hastanesi’nden Psikolog Tuana Parıltı Yazıcılar, ekrana maruz kalan çocuklarda en besbelli olarak konuşma gecikmesi yaşanırken, buna ek olarak ismine reaksiyon vermeme, cümle ve duygusal irtibat kuramama üzere belirtilerin görüldüğünü söyledi.
2-6 yaş ortası çocukların çizgi sinemalara ağır ilgi duyduğunu hatırlatan Yazıcılar, “Okul öncesi devir çocuğun güçlü bir öğrenme isteğine sahip olduğu, etrafındaki her şeyi merak ettiği, kendisini birçok istikametten var ettiği bir gelişim basamağıdır. Bu süreçte çocukların özdeşim kurduğu kahramanların yanlışsız, sağlam ve rol model almasına uygun içeriğe sahip çizgi sinema izlemesi çok kıymetli. Aile sevgisi, tabiat ve hayvanları tanıma, yardımseverlik, uygunluk ve doğruluk, müsamaha, farklılıklara hürmet üzere eğitici bahisleri içermesi çocukları olumlu tarafta etkiliyor. Uygun içerikli ve hudutlu vakitlerde izlenen çizgi sinemalar çocukların hayal dünyası ve ahlaki gelişimine katkı sunabiliyor” sözlerini kullandı.
Çizgi sinema izleme müddetleri sınırsız olmaması gerektiğini anlatan Yazıcılar, “Bu süreyi ebeveynler denetimli bir halde sonlandırılmalı. Çocuğun yemek yemesi için, uslu durması için ya da ağlamaması için telefon bir tahlil olmamalı. Bilhassa 5 yaşına kadar günde 1-2 saatlik kısıtlama uygun olabilir. Ayrıyeten çocuk çizgi sinema izlemek için dijital ortamda uzun müddet yalnız bırakılmamalı, ebeveyn nezaretinde vakit geçirmeli. Bilhassa çocuklar üzerindeki olumsuz etkiyi önlemek için ebeveynler içeriğini bilmediği çizgi sinemalarla çocuklarını süresiz formda baş başa bırakmamalı. Büsbütün yasaklanmamalı ve televizyon başında geçirilecek mühlet farklı çeşitli eğitsel aktivitelere ayrılmalı” sözlerini kullandı.
Konuşma bozukluğunun çocukların akademik ve toplumsal ömürde zorlanabileceğini tabir eden Yazıcılar, “Televizyon düşünme, konuşma marifeti, okuma alışkanlığı, kimlik duygusu ve davranışlarıyla hayal gücü üzerine değerli tesire sahip. Bilhassa okula başladığında konuşma gecikmesi yaşayan çocukların akranları ve öğretmenleriyle bağlantıda zorlanabiliyorlar. Ayrıyeten 2-5 yaş ortasında konuşma bozukluğu yaşayan çocuklar okuma ile ilgili zorluk da yaşayabiliyor” diye konuştu.
Sıklıkla yapılan bir başka yanlışın, konuşmada bir gecikme gözlemlendiğinde “Erkek çocukları geç konuşur, vakitle geçer, babası da geç konuştu” üzere cümleler kurarak resen geçmesini beklemek olduğunu söyleyen Yazıcılar, gecikme varsa bir uzmana başvurulmasını tavsiye etti.
Beyin gelişiminin en süratli olduğu bu devirde çocukların ebeveynleriyle karşılıklı bağlantı kurması gerektiğini anlatan Yazıcılar, “Çocuklar lisan ve bağlantısı etkileşim yoluyla öğreniyor. 0-3 yaş aralığında bir çocuk günün büyük bir kısmını televizyon başında geçiriyorsa manalı heceleme, ses çıkarma, konuşma, cümle kurabilme üzere lisan hünerlerinde yetersizlikler oluşabiliyor” diye konuştu.