Ülkenin gelecek beş yıldaki siyasi doğrultusunu ve idare takımlarını belirleyecek kongrenin açılış merasimi ve birinci oturumu Büyük Halk Salonu’nda yapıldı. ÇKP’nin misyondaki ve eski başkanlarının katıldığı toplantıda Genel Sekreter ve Devlet Lideri Şi Cinping, Merkez Komite Çalışma Raporu’nu kongreye sundu.
2 bin 296 delege katıldı
“Çin karakteristiğinde sosyalizmin bayrağını üst taşımak ve her açıdan çağdaş sosyalist bir toplum inşa etmek için birlik içinde çabalamak” başlıklı raporda, parti idaresinin son 5 yıldaki icraatları ve geleceğe yönelik maksatlarına ait değerlendirmelere yer verildi.
Başkent Beijing’de 16-22 Ekim’de gerçekleştirilen kongreye ülkenin çeşitli yerlerinden 2 bin 296 delege katıldı. ÇKP Ulusal Kongresinde delegeler, 205 asil ve 171 yedek üyeden oluşan ÇKP Merkez Komitesini seçecek. Akabinde yeni seçilen Merkez Komitesi, kendi içinde, 25 kişilik Siyasi Büroyu ve 7 kişilik Siyasi Ofis Daimi Komitesini belirleyecek.
Yoksullukla çaba en kıymetli başarı
Şi, raporu kongreye sunduğu konuşmasında, “yeni dönem” olarak isimlendirdiği kendi iktidarında en kıymetli muvaffakiyetin yoksullukla çaba olduğunu vurguladı. Şi, “yüzyıl hedeflerinden” birincisi olarak tanımladığı, ÇKP’nin 2021’deki 100’üncü kuruluş yıl dönümüne kadar ülkede mutlak yoksulluğu sona erdirme maksadına ulaşıldığını, “her istikametiyle ortalama refaha sahip bir toplum” yaratıldığını belirtti.
Ülke genelinde 832 fakir ilçenin ve 100 milyona yakın kırsal nüfusun yoksulluktan çıkarıldığını söz eden Şi, 9,6 milyon vatandaşın dezavantajlı bölgelerden yeni bölgelere yerleştirildiği bilgisini paylaştı.
Ortalama refahı, “Çin halkının 1000 yıllık rüyası” olarak tanımlayan Şi, bunu başararak ülkeyi kalkınmada tarihi başlangıç noktasından daha yüksek noktaya taşıdıklarını vurguladı.
Şi, gelecek periyodun, yüzyıl amaçlarından ikincisi olan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin 2049’daki 100’üncü kuruluş yıl dönümüne kadar, “her açıdan çağdaş sosyalist bir toplum inşa etme” tarafındaki eforlara odaklanacağını lisana getirdi.
‘Tayvan’ı yine birleştirme’ sözü
Şi’nin konuşmasında, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’ın ana kara ile birleşmesini tamamlama kelamını verdiği kısım en uzun alkışı aldı. Partinin Tayvan probleminin tahlili ve ülkenin birliğinin yine sağlanmasına yönelik stratejisinde kararlı olması gerektiğini vurgulayan Şi, “Güç kullanmayı dışlamıyoruz, ayrılıkçı hareketleri durdurmak için gereken her türlü önlemi alacağız” dedi.
Tayvan probleminin tahlilinin Çin halkının problemi olduğunu, kararı Çin halkının vereceğini tabir eden Şi, bu bahiste dış müdahalenin kabul edilmeyeceği imasında bulundu.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi‘nin ağustos başında Tayvan Adası’na yaptığı ziyaret, Washington ile Beijing ortasında tansiyona yol açmış, Çin ordusu ziyaretin akabinde Ada etrafında askeri yığınağını ve tatbikatlarını arttırmıştı.
Pekin, “tek Çin ilkesini” vurgulayarak Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öbür milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik münasebetleri kesmesini kaide koşuyor.
Sincan’ın lafı geçmedi
Öte yandan Şi, konuşmasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Türk kökenli Uygurlara ve başka azınlıklara yönelik insan hakları ihlallerine dair tezlere değinmedi.
Şi’nin iktidarda olduğu devirde bölgede “aşırılıkla mücadele” ismi altında 1 milyondan fazla Uygur Türkü’nün “yeniden eğitim merkezi” ve “mesleki eğitim merkezi” ismi verilen kamplarda alıkonulması dünyanın gündemine oturmuştu.
Şi’nin, Mao’dan bu yana ‘iktidarı iki periyodu aşan birinci lider’ olması bekleniyor
ÇKP Genel Sekreteri ve Devlet Lideri Şi Cinping’in, kongrede iktidarını üçüncü periyoda taşıyarak Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedong‘dan bu yana parti liderliğini ve devlet başkanlığını iki periyottan fazla sürdüren birinci önder olması bekleniyor. Çin Anayasası’nda 2018’de yapılan değişiklikle devlet liderinin misyon mühletini iki devirle sınırlayan kural kaldırılmış, böylelikle Şi’nin liderliğini üçüncü periyoda taşımasının önü açılmıştı.
Tek parti iktidarının olduğu ve anayasada güçler birliği unsurunun bulunduğu Çin’de Komünist Parti, merkezi ve mahallî hükümetlerin, yasama, yargı ve müracaat organlarının, kamu kurum ve kuruluşları ile devlete ilişkin işletmelerin idaresini belirliyor.