Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Lloyd Austin ile Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe arasında gerçekleşen ilk yüz yüze görüşmede Tayvan kavgası yaşandı.
Çin, ABD’yi Tayvan’da “bağımsızlık güçlerini desteklemekle” suçlayarak iki ülke arasındaki kritik görüşmede rest çekti. Çin Savunma Bakanlığı, Wei’nin Austin’e “Herhangi biri Tayvan’ı Çin’den ayırmaya cüret ederse, Çin ordusu, bedeli ne olursa olsun bir savaş başlatmaktan kesinlikle çekinmeyecektir” dediğini açıkladı.
Çin ve Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin ardından 1971’de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Beijing (Pekin) hükümetinin Çin’in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Beijing yönetimi, “Tek Çin” ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Biden: Çin saldırırsa savunuruz
ABD Başkanı Joe Biden, mayıs ayı sonunda yaptığı Asya ziyaretleri kapsamında gittiği Japonya’da Rusya ve Çin hakkında konuşmuştu. Biden, Çin’in Tayvan’a saldırması durumunda, ABD’nin adayı savunacağını ifade etmişti.
‘Gözdağı ziyareti’
Uzmanlar ve analistler Biden’ın Asya ziyaretleri öncesinde yaptıkları değerlendirmede sözkonusu ziyaretlerin Rusya ve Ukrayna’daki durum üzerinden Çin’e Tayvan için “açık bir mesaj” niteliği taşıdığı yorumlarını yapmıştı.