Ulusal İstatistik Ofisi (UİB) datalarına nazaran, Çin’de gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) temmuz-eylül aylarında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 3,9 artışla 87 trilyon yuana (yaklaşık 12 trilyon dolar) ulaştı.
3 aylık periyottaki büyüme, evvelki çeyrekte kaydedilen yüzde 0,4’lük artışın üzerine çıkarken birinci yarıda yüzde 2,5 seviyesinde olan büyüme, birinci üç çeyrekte yüzde 3’e ulaştı. Geçen hafta yayınlanması beklenen büyüme dataları, ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisi’nin 20. Ulusal Kongresi’nin sürmesi nedeniyle resmi açıklama yapılmadan ötelenmişti. Büyüme oranı, hükümetin “yıllık yüzde 5,5 civarında” olmasını hedeflediği 2022 büyüme amacının hala altında seyrediyor
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası, Çin için 2022 büyüme varsayımlarını yüzde 3,2 ve 2,8’e düşürürken bu yılki büyümenin, COVID-19 salgınının başladığı 2020 yılı hariç son 40 yıldaki en düşük büyüme oranı olması bekleniyor.
Sanayi üretimi arttı
Ulusal İstatistik Ofisi bilgilerine nazaran, eylülde sanayi üretimi, perakende satışlar ve sabit sermaye yatırımları arttı.
Sanayi üretimi eylülde yıllık bazda yüzde 6,3 artarken ağustostaki yüzde 4,2’lik artışı geride bıraktı. Tüketimin ve talebin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar ise ağustostaki yıllık yüzde 5,4’lük artışın akabinde eylülde yüzde 2,5’lik artış ile beklentilerin altında kaldı.
Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları ise yılın 9 ayında evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 5,9 artış gösterdi. Sabit sermaye yatırımları birinci 8 ayda yüzde 5,8 artmıştı.
İşsizlik arttı
Kentlerdeki işsizlik oranı ağustosta yüzde 5,3 iken eylülde yüzde 5,5’e yükseldi. 16-24 yaş kümesindeki işsizlik oranı ağustosta yüzde 18,7 iken eylülde yüzde 17,9’a düştü.
Ülkede genç işsizliği temmuzda yüzde 19,9’a çıkarak rekor seviyeye ulaşmıştı. İşsizlik sayılarının hala yüksek olması, ekonomik toparlanmadaki kırılganlığa işaret ediyor.
İhracat artış suratı azaldı
Ekonomik toparlanmadaki dalgalı seyir, dış ticaret bilgilerine de yansıdı. Eylülde ihracat artış suratı evvelki aya nazaran azalırken ithalat evvelki aydaki düşük artış suratını korudu.
Gümrükler Genel Yönetimi bilgilerine nazaran, eylülde ihracat yıllık yüzde 5,7 artışla 322,76 milyar dolara çıktı. Artış, ağustostaki yüzde 7,1’lik artışın gerisinde kaldı. İthalat ise yüzde 0,3 artışla 238,01 milyar dolara çıkarken, ağustostaki düşük artış oranını yineledi. Dış ticaret fazlası, eylülde 84,75 milyar dolara ulaşarak ağustostaki 79,39 milyar dolarlık fazlanın üzerinde çıktı.
Salgın önlemleri ekonomik beklentileri düşürüyor
Çin’de bahar aylarında başta ülkenin en büyük kenti Şanghay olmak üzere büyük nüfusu barındıran ve kritik sanayi ve iş kollarına konut sahipliği yapan kentlerindeki COVID-19 kısıtlamalarının iktisat üzerindeki tesiri bariz halde hissedilmişti. Birçok alanda ölçülen ekonomik performans, birinci olayların Çin’in Vuhan kentinde görüldüğü COVID-19 salgınının birinci aylarından bu yana en düşük düzeylere gerilemişti.
Omicron’un bulaşıcılığı yüksek alt varyantlarının yayılmasıyla sonbaharda ülkede olay sayısı artarken, ekonomik faaliyetleri sekteye uğratan salgın önlemlerinin son çeyrekte değişeceğine dair işaret görülmemesi, ekonomik beklentileri itimadı olumsuz etkiliyor.
Çin, COVID-19’a karşı, olayları ortaya çıktığı yerde bastırmayı ve bulaşma zincirini kesmeyi hedefleyen “sıfır vaka” stratejisini uyguluyor. Strateji, karantina, seyahat kısıtlamaları, toplu testler, imalat, ticaret ve hizmetler bölümündeki işletmelerin faaliyetlerinin kısıtlanması üzere katı ve geniş ölçekli önlemleri gerektiriyor. Önlemler, hayatın olağan akışına müdahalenin yanında ekonomik maliyeti açısından da tartışmalara yol açıyor.