Çin Devlet Lideri Şi Jingping, perşembe günü gerçekleştirilen iki saatlik telefon konuşmasında ABD Lideri Joe Biden’a “Tayvan konusunda ateşle oynamamasını” söyledi. Pekin-Washington sınırında ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin gelecek ay gerçekleştirmeyi planladığı potansiyel Tayvan ziyareti tansiyonun tırmanmasına sebep olmuştu.
Çin’den yapılan açıklamaya nazaran Jingping görüşmede, “Ateşle oynayanlar onun tarafından yok edilecektir. Umarım ABD bunu açıkça görüyordur” dedi. Öte yandan Jingping, ABD’ye iki ülke ortasındaki ilgilerin temeli kabul edilen üç bildiriyi uygulama davetinde bulundu.
Şi Jingping, Çin’in toprak bütünlüğünü “kararlı bir şekilde” koruyacaklarını söylerken, “Bu, Çin’in 1.4 milyardan fazla beşerinin isteği” dedi.
Şi, geçen Kasım ayında da tehditkar açıklamalarda bulunarak Tayvan’ın “bağımsızlığa yönelik adımlar atması” durumunda Çin’in “kesin bir şekilde” karşılık vereceğini söylemişti.
ABD, Çin’den çok daha kısa bir açıklama yayımlayarak Biden’ın “Statükoyu yahut Tayvan Boğazı’nda barışı bozacak rastgele bir tek taraflı atılıma karşıyız” dediği söz edildi.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karine Jean-Pierre, Çin’in açıklaması hakkında yorum yapmayarak, iki önderin “direkt ve açık bir biçimde konuştuğunu” söyledi.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik alaka tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Konseyinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın milletlerarası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının kesimi olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve başka memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.