Hakkari’de 4 bin 135 rakımlı Uludoruk’un bulunduğu Cilo Dağlarındaki buzullarda erime sonucu çatlakların derinleştiği, parçalanmaların fazlalaştığı bildirildi.
Küresel ısınmaya bağlı artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda süratle eriyen buzulların bulunduğu bölgedeki göletin genişlediği ve su hacminin arttığı, buzullarda incelemeler yapan uzmanlarca tespit edildi.
Yerli ve yabancı turistlerin ilgi gösterdiği bölgeye gelen bir küme doğasever de buzullar ve göletin olduğu bölgeyi gezdi, fotoğraf çekti. Kümedeki bir dağcı da buzullarda tırmanış yaptı.
“2014’TE BU TÜRLÜ ÇATLAMALAR YOKTU”
Hakkari Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Nuri Bodur, AA muhabirine, 2014’te bölgede incelemelerde bulunduğunu ve o devirde buzullarda bu türlü çatlakların olmadığını söyledi.
Büyük değişimin yaşandığına dikkati çeken Bodur, buzul alanlarının gerilediğini belirterek, şöyle konuştu:
“Son 50 yıl içinde gerilemelerin neredeyse yüzde 50’ye yaklaşan oranda arttığını ve buzullar ortasında birtakım çatlakların, yarıkların derinleştiğini, ayrışmaların, parçalanmaların fazlalaştığını görmek mümkün. Bu da bize global iklim değişikliğinin dünyamız üzerindeki tesirlerini gösteriyor. Buzullardaki katmanların dönemsel olarak yağışları söz ettiğini söyleyebiliriz. Katmanlarda renk farklarının olduğunu görüyoruz.
O periyottaki yağışlar esnasında atmosferdeki partiküllerin neler ve ne oranda olduğunu tahlil sistemleriyle tespit etmek mümkün. Burada gördüğümüz erimeler, mikroklima tesiri altında kalarak oluşan bir erime süreci. Bunun da ister istemez yer altı su kaynaklarını, bölgenin iklim şartlarını, bitkisel örtü yapısını, canlı organizmaların hayat alanlarını ekolojik manada etkileyebilecek bir durum olduğunu söyleyebiliriz.”
“BELKİ İLERDE GÖREMEYECEKSİNİZ”
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Azad Sağlam Selçuk ise buzulların izotop jeolojisi, yaşları, katmanları, ne vakit oluştukları ve erime durumlarına yönelik şimdi ayrıntılı ve kapsamlı bir çalışma yapılmadığını belirtti.
Bölgede buzulların erimesiyle oluşan göletlerin görülebildiğini tabir eden Selçuk, “Buzullardan yapılan çeşitli tahlillerle bu bölgenin iklimsel döngüsünü çıkarabilirsiniz. Bu bölgeye baktığımız vakit buzul barındıran kara buzulu dediğimiz buzullar bir tek bu bölgede var. Bir sürü buzul morfolojisi var lakin 30 metreyi aşkın buzul katmanlarının olduğu öbür bir bölge yok. Muhafaza altına alınması hoş bir şey.
Bilimsel çalışmalar için kıymetli noktalardan birisi. Buradaki buzullar muhtemelen Cilo’nun aşağı eteklerine kadar iniyordu. 2000’li yıllara kadar da tahminen burası buzullarla kaplıydı ancak şu anda baktığınız vakit bu buzulları yalnızca 3 bin 400 ve 3 bin 600 kotlarında, kuzey eteklerinde kısmi olarak 30 metre kalınlığında görebiliyorsunuz. Tahminen 25 yahut 50 yıl sonra bu buzul katman kalınlığını göremeyeceksiniz.” değerlendirmesinde bulundu. (AA)