İngiltere Kraliçesi 2.Elizabeth’in dün hayata gözlerini yummasıyla, dört çocuğundan en büyüğü Prens Charles, geçtiğimiz günlerde St. James Sarayı’nda düzenlenen merasimde Kral 3. Charles ismiyle resmen tahta çıktı.
73 yaşında tahta çıkan ve çok uzun bir müddettir tahta çıkmak için gün sayan 3. Charles, İngiltere’de iktidara gelen en yaşlı “Monark” sıfatını da elde etti. Yeni Kral, hayatı boyunca bugün için hazırlanmıştı.
Son günlerde saray çalışanlarına yönelik hudutlu halleriyle dikkatleri üzerine çeken Kral 3. Charles, Buckingham Sarayı’na taşınacağı için Londra’daki resmi konutunu kapatacağını ve 100’e yakın çalışanını işten çıkaracağını duyurdu.
3. Charles’ın son günlerdeki davranışlarına mana veremeyenler, yas devrinin akabinde Kral’ın hükümdarlığı periyodunda yapacaklarından tasa duyuyor. Pekala yeni Kral, nasıl bir hükümdar olacak?
Fotoğraflar: AP
‘CHARLES EN GÜZEL HAZIRLANMIŞ KRAL’
Kral 3. Charles, tahminen de tarihteki en uzun hükümdarlık stajı yapan kişi olarak kayıtlara geçirilebilir. Annesinin gölgesi altında kalan ve tahta çıkacağı vaktin belirsizliğini her daim yaşayan bir varisti.
Bir numaralı hükümdar adayı olması nedeniyle hayatı boyunca medya markajında yaşamaya alışan 3. Charles, gazetecilerle yaşadığı problemlerle, skandal yaratan çıkışlarıyla her vakit kendisinden kelam ettirmişti. Ancak geçtiğimiz hafta sonu resmen Kral ilan edildiği merasimde, kendisinde ilham veren örnekleri takip eden, sorumluluk sahibi bir hükümdar olacağını ilan etti.
Robert Hardman son kitabı Queen of Our Times kitabında, “Bence Prens Charles bu ülkenin sahip olduğu en yeterli hazırlanmış Kral olacak. Ne de olsa herkesten daha uzun mühlet tahtın varisi olarak bekledi. Tahta 70’li yaşlarında çıkması biraz tuhaf gelebilir lakin gerçek şu ki, buna uzun vakittir hazırlanıyor.”
Peki, hakikaten o denli mi? Bu hazırlık sürecinde yaşadıkları ve yas periyodundaki yansıları Kral 3. Charles’ın kişiliğini özetliyor olabilir mi? Yoksa bunlar yas periyodunun süreksiz tesirleri mi?
Şüphesiz uzun vakittir taht koltuğuna oturmayı bekleyen 3. Charles’ın hiçbir periyot medya ile yıldızı barışmamıştı. 2005 yılında oğullarıyla gittiği bir kayak tatilinde, Camilla’yla evlilik planlarını soran BBC muhabiri Nicholas Witchell’e hitaben, “Lanet olsun hepinize. Katlanamıyorum bu adama. Çok berbat bir insan, gerçekten” formundaki çıkışı medyanın yansısını üzerine toplamıştı.
Ayrıca 2014 yılında Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i Adolf Hitler’e benzettiğinde memleketler arası bir krizin yaşanmasına da yol açmıştı. Bu ve misal sebeplerden dolayı 3. Charles, medya tarafından her an “dengesiz” çıkışlarda bulunacak bir hükümdar olarak görülüyor.
1) VÜCUT LİSANI NEYİ ANLATIYOR?
Kral 3. Charles, Kraliyet Ailesi tarafından çok denetimli bir ortamda büyüdü. Tahtın bir numaralı varisi olması ise onun üzerine ziyadesiyle düşülmesine ve her periyot muhafaza altında inançlı bir hayat sürmesine yol açtı.
Hal bu türlü olunca, hırsla ve hasretle hükümdarlık koltuğuna oturmak için gün sayan Kral 3. Charles’ın davranışları kamuoyu tarafından reaksiyonla karşılandı. İngiliz basını ise bunun yalnızca başlangıç olduğunu savunuyor.
Ünlü İngiliz muharrir ve TV sunucusu Jeremy Paxman, 2006 tarihli On Royalty kitabında, Charles’ın sabah kahvaltılarında haşlanmış yumurta istediği ve yumurtanın tam olarak tatmin edici sertliğe sahip olup olmadığından hiçbir vakit tam olarak emin olmadığı için yedi yumurta hazırlanması talimatı verdiğini yazmıştı.
İSTEĞİ YERİNE GETİRİLMEYİNCE HIRÇINLAŞIYOR!
3. Charles’ın hafta başında St. James Sarayı’nda düzenlenen tahtı devralma törenindeki hallerinin ise isteği yerine getirilmeyen bir Hükümdarın davranışlarının özeti olduğu ve bu nedenle ufak bir sıkıntıdan dahi çok öfkelenebileceği ileri sürüldü.
Öte yandan Kuzey İrlanda’daki Hillsborough Kalesi’nde bir ziyaretçi defterini imzalayan 3. Charles, evvel tarihi yanlış attı akabinde ise elindeki dolma kalemin mürekkep akıtmasıyla birlikte öfkesini gizleyemedi ve “Bu kahrolası şeye tahammül edemiyorum” diyerek odadan ayrıldı.
2) HALK NASIL BAKIYOR?
İngiliz kamuoyunun büyük çoğunluğu beklenmeyen ve skandal yaratan çıkışlarına karşın Kral 3. Charles ile ilgili genel olarak olumlu hisler besliyor. Hükümdarlık koltuğuna yeni oturan birinin tereddütleri ve telaşlarının yanı sıra, annesini kaybeden bir oğlun yaşadığı karmaşık hisler nedeniyle tuhaf çıkışlarını mazur gören büyük bir kesim de var.
Tarihçi Simon Schama ise “Herkes onun nasıl bir yol izleyeceği konusunda tartışıyor. Kimi kestirilemeyen hareketlerinin olacağını söyleyenler de var. Zira sıcak ve sempatik bir hükümdar gördüler. Charles’ın ise sempatiklikle başı dertte” sözlerini kullandı.
Schama, “Kraliçenin insanları etrafına toplaması onlarla yakın alaka kurmasının bir yoluydu. Bugün baktığımızda bence Charles da annesinden bir şeyler öğrenmiş üzere görünüyor. Londra’ya döndüğünde birinci iş ortadaki arayı ortadan kaldırdı ve halk tarafından uygun karşılandı” saptamasında bulundu.
3. Charles hiç elbet annesinden daha açık kelamlı ve monarşinin katı kurallarına uymayı reddeden bir figür olarak görülüyordu. Krallığı periyodunda geleneğin dışına çıkarak özgün bir hükümdar figürü çizme eğilimindeydi.
Kraliçe’ye veda konuşmasında ise sevgili annesine Monarşiye ömrünün geri kalanında hizmet edeceği kelamını verdi ve onun savunduğu pahalara sarsılmaz bir bağlılıkla hizmet edeceğine dair yemin etti.
Peki lakin 3. Charles nitekim geleneklerin mi yoksa monarşinin yeni yüzü olarak kendi kıymetlerinin mi savunucusu olacak?
3) SİYASİ BAHİSLERDE NASIL TAVIR ALACAK?
Times mecmuasının Haziran ayında yayımladığı makalede, 3. Charles’ın hükümetin göçmenleri Ruanda’ya hudut dışı etme siyaseti konusunda yorum yapmaktan bilhassa geri durduğu ileri sürdü.
3. Charles tarafından yapılan resmi açıklamada ise “Galler Prensi, özel görüşmeler hakkında siyasi olarak tarafsız kaldığını hatırlatmak dışında yorum yapmayacağız” sözü kullanılmıştı. Hasebiyle Charles, düsturların dışına çıkmak şöyle dursun monarşinin tüm kurallarıyla ahenk içindeydi.
2018 yılında ise 70 yaşına giren Charles, Kral olana kadar sesini çıkartmayacağını, rastgele bir açıklama yapmayacağını hissettirmişti. Bir taraftan katı kurallarına uymayı reddediyor; öteki taraftan geleneklerin gerekliliklerine riayet ediyordu.
Bu istikametiyle, Kraliçe 2. Elizabeth’ten büyük dersler aldığı ortaya çıkıyordu. 3. Charles, yeri geldiğinde Kraliçe’nin siyasal gündemler karşısındaki sessizliğini kendisine rehber edinmişti.
4) CHARLES’İN EN TUHAF ALIŞKANLIKLARI NE?
Halkın takviyesini ardına alsa da medya için birebirini söylemek sıkıntı. Kral’ın tuhaf alışkanlıkları sıklıkla gündeme geliyor. Bunlardan biri de seyahatlerde klozet kapağını ve tuvalet kağıdını beraberinde götürmesi.
İddianın sahibi Prenses Diana periyodunda Prens Charles’ın buyruğunda olan Paul Burrell ismindeki bir uşak.
O günleri anlatan Burrell, “Prens’in her sabah sabahlıkları ve giyeceği pijamalar ütülenirdi. Ayakkabılarının bağcıkları da ütülememiz gerekiyordu. Banyo tıpasının aşikâr bir pozisyonda olması ve su sıcaklığının bize söylenen sıcaklığa ayarlanması gerekirdi…” sözünü kullanıyor.
‘CHARLES KENDİSİNE ÇOK DÜZGÜN BAKIYOR’
3. Charles bununla da hudutlu kalmıyor, yardımcılarından diş fırçasına muhakkak ölçekte diş macunu sıkmasını istediği sav ediliyor. Tüm bu tuhaflıklarına rağmen Prens’in kendisine çok âlâ baktığı, formuna dikkat ettiği yeniden saray çalışanlarının argümanlarında yer alıyor.
Kral’ın çok sağlıklı yemekler yediğini söyleyen Şef Graham Newbould, “Ev imali ekmek, bir kase dolusu taze meyve ve taze sıkılmış meyve sularıyla kahvaltısını yapıyordu” sözünü kullanıyor.
Şef Newbould ayrıyeten 3. Charles’ın dünyanın neresine giderse gitsin kahvaltı çantasını yanında taşıdığını tez ediyor. Çantanın içinde de yok yok! Altı çeşit bal, özel müsli, kuru meyveler ve şef tarafından hazırlanan özel kahvaltılıklar bu çantada yer alıyor.
5) NEDEN İNSANLARI KOVMAYA BAŞLADI?
3. Charles, Buckingham Sarayı’na taşındıktan sonra daha evvel ikamet ettiği kraliyet ikametgahı Clarence House’daki 100’e yakın kraliyet çalışanını işten çıkaracağını duyurdu.
Charles’ın bu atağının halkın oyunu almak için olduğu düşünülüyor. O denli ki, İngiliz halkı Kraliyet ailesinin devlet bütçesinden karşılanan harcamalarından her devir şikâyet ediyordu. Tenkit dozunu kaçırmaktan çekinen günlük gazeteler ise temkinli bir lisan kullanarak kraliyetin halka çok değerliye mal olduğunu tabir ediyordu.
Kraliçe hayatını kaybetmeden evvel yayımlanan 2021-2022 mali yılı kayıtlarında, İngiliz Kraliyet Ailesinin yılda 102,4 milyon sterlin (124,3 milyon dolar) harcadığı ortaya çıktı. Bu da yüzde 17’lik bir artış manasına geliyor. Kraliyet harcamalarının birden fazla – yani yaklaşık 14,6 milyon sterlin – Hükümran Hibe Rezervi’nden geldi. Bunlar, monarşinin gerekli olana kadar hükümetin bankacılık hizmetine yatırdığı fonlar olarak biliniyor.
Dolayısıyla, Kral 3. Charles’ın bu atılımının hayli makul planlanmış bir hareket olduğu belirtiliyor. Kral bu hareketle birlikte halka önümüzdeki süreçte denetimli bir finansal model belirleyeceğinin sinyalini vermiş oldu.
Fakat onlarca yıldır Prens Charles’ın buyruğunda gece gündüz çalışanlar, çiçeği burnunda Hükümdarın kendilerini kovması karşısında ne yapacaklarını şaşırdı. Birden fazla çalışan Hükümdarla birlikte Buckingham Sarayı’nda tekrar görevlendirileceklerini düşünüyordu.
‘KALPSİZLİK!’
Kamu ve Ticari Hizmetler Birliği (PCS) sendikası ise yaptığı açıklamada, yas devrinde olan İngiltere’de bu türlü bir kararın neden bu kadar aceleye getirildiğini sorguladı. Sendikanın yaptığı açıklamada, “Verilen bu karar kalpsizlikten diğer bir şey değil” vurgusu da hayli dikkat cazipti.
Kamu ve Ticari Hizmetler Birliği genel sekreteri Mark Serwotka şunları söyledi:
“Kraliyet ailesindeki roller değiştikçe ikametgahlarda yaşanan birtakım değişikliklerin olması olağandır. Ancak son yaşananlar göz önüne alındığında değişimin ölçeği ve vakti kararın ne kadar duygusuzca verildiğini gösteriyor.”
Şüphesiz Kral 3. Charles ile yeni bir devir açılıyor. Bu periyodun nasıl şekilleneceği ve Hükümdarın kendisine nasıl bir yol seçeceği vakit içinde belirli olacak.