ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Yöneticisi Burns, Colorado’da düzenlenen Aspen Güvenlik Forumu’nda konuştu.
Burns, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in kendi kendini Rusya’yı yine büyük bir güç haline getireceği konusunda ikna ettiğini ve bunun da lakin Ukrayna’yı denetim etmekle mümkün olabileceğini düşündüğünü ileri sürdü.
Ekim 2021’den itibaren epey rahatsız edici birtakım istihbaratlar almaya başladığını tabir eden Burns, ABD’nin bu mevzudaki korkusunu, Rusya’nın yoluna devam etmesi durumunda ağır sonuçları olacağını bildirmek üzere ABD Lideri Joe Biden’ın kendisini Moskova’ya gönderdiğini söyledi. Burns, “Ülkeye döndüğümde Başkan’a ilettiğim izlenim, Putin’in Ukrayna’yı işgali başlatmak için şimdi geri dönüşü olmayan bir karar vermediğiydi. Lakin [Putin] işgal doğrultusunda hareket ediyordu. Başka izlenimime nazaran, stratejik olarak Ukrayna’yı ve Ukrayna’nın tercihlerini denetimi altına alabilme bahtını elinden kaçırmak istemediği için işgale ikna olmuştu.” diye konuştu.
Putin’in sıhhati ve akli istikrarının yerinde bir kişi olarak tanımlayıp tanımlamayacağına yönelik bir soruya cevap veren Burns, Rus başkanın gereğince sıhhat olduğunu ve şahsına has bir bakış açısı olduğunu tabir etti.
Burns, savaşın gidişatına ve Rusya’nın kayıplarına ait bir soruya ise şu cevabı verdi:
“Kayıplar konusunda net bir sayı yoktur ekseriyetle aralıklar vardır. ABD istihbarat topluluğunun en son iddiaları 15 bin civarında meyyit ve muhtemelen bunun üç katı kadar da yaralı olduğu istikametinde. Hasebiyle epeyce kıymetli kayıplar. Ukraynalılar da çok kayıp verdi. Muhtemelen bundan biraz daha az.”
Rus ordusunun savaşın birinci etabındaki başarısızlıklardan sonra savaşa tekrar adapte olduğunu ve operasyonel gayelerini tekrar düzenlediklerini hatırlatan CIA yöneticisi, Rusya’nın daha rahat bulduğu bir savaş taktiği olarak uzun menzilli füze ve topçu atışlarına döndüğünü ve bunun 1994-1995’te Birinci Çeçen Savaşı‘na benzettiğini söyledi.
Burns, tıpkı Çeçenistan’da olduğu üzere Ukrayna’nın doğusundaki köylerin de Ruslar tarafından yerle bir edildiğini lakin Rusların Çeçenistan’a göre Ukrayna’da daha yavaş bir ilerleme kaydettiğini vurguladı.
Putin’in ABD ve Avrupa’nın dikkatini diğer bir halde dağıtabileceğini, Ukrayna ve Avrupa’yı yıpratabileceğini düşündüğünü söz eden Burns, Rus başkanın yanıldığını, ABD ve öteki ülkelerin Ukrayna’ya silah takviyesi verdiği sürece Ukraynalıların savaşa devam edeceğini, NATO’nun daha da güçlendiğini, artık de Rusya’nın komşuları olan Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılacağını kıymetlendirdi.
ÇİN TAYVAN İÇİN RUSYA’NIN UKRAYNA SAVAŞINI İZLİYOR
Çin’in Tayvan’a yönelik muhtemel bir askeri müdahalesini de pahalandıran Burns, ordusunun Tayvan’a müdahale edebilecek kapasitede olduğunu gördüğü takdirde Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in adım atmaya karar vereceğini ve bunun önümüzdeki yıllar içinde olabileceğini söyledi.
Burns, Çin idaresinin Rus ordusunun Ukrayna’daki operasyonu izlediğini belirtirken Çin’in Tayvan’a müdahale etmek ve sık ormanlıkları denetim altına almak için adaya çok büyük askeri güç yığması gereceğine işaret etti.
CIA Yöneticisi, Çin iktisadının dünya ekonomileri ile daha entegre bir iktisat olduğuna dikkati çekerek Pekin’in yaptırımlara karşı Rusya’dan daha fazla hazırlık yapması gerekeceğini lisana getirdi ve Lider Şi’nin bu husustaki kararlılığının azımsanmaması gerektiğini tabir etti.
İRAN ŞİMDİ NÜKLEER SİLAHLAŞTIRMA FAALİYETİNİ BAŞLATMADI
İran üzerine değerlendirmelerde de bulunan Burns, Tahran’ın nükleer silah için gerekli maddeyi elde etme mühletinin bir yıldan haftalarla ölçülebilecek bir mühlete gerilediğini kaydetti. Burns, şöyle devam etti:
“Tabii burada ikinci boyut, İranlıların nükleer silah üretecek fabrikayı inşa etme eforlarına tekrar başlamalarının ne kadar süreceğidir. Bizim en yeterli istihbarat değerlendirmemize nazaran, İranlıların 2004 yılına kadar devam ettirdikleri silahlaştırma eforlarını askıya aldılar ve yine başlatmadılar. Yani bu açıkça CIA’de ve ABD istihbarat topluluğunda en çok odaklandığımız nokta.”