CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, “Bu formda devam ederse ve müdahale edilmezse şeker fiyatları çok daha fazla yükselecek. Bugün 26 liraya aldığımız şekeri, yarın 50 liraya alamayacağız.” tabirini kullandı.
CHP Genel Lider Yarımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, bugün Ankara’da Türkşeker Genel Müdürlüğü önünde şekere gelen fahiş artırımlar ve şeker fabrikalarının özelleştirilmesi ile ilgili açıklama yaptı.
Ağbaba’ya CHP Tarım Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal, Uşak Milletvekili Özkan Yalım, Mersin Milletvekili Cengiz Gökçel, Kırklareli Milletvekili Turabi Kayan, Kayseri Milletvekili Çetin Arık, Ankara Milletvekili Nihat Yeşil, Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı ve Muğla Milletvekili Süleyman Girgin’den oluşan heyet eşlik etti.
Milletvekilleri, ellerinde şeker pancarlarıyla birlikte “Özelleştirmeye hayır”, “Şeker fabrikaları halkındır satılamaz”, “Şeker vatandır satılamaz” dövizleri açtı. Ağbaba, açıklamasında şunları söyledi:
“NİSAN AYINDA 1 KİLO ŞEKER 12 LİRAYDI ARTIK 26 LİRA”
*2018 yılında Genel Liderimiz Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirmesiyle 25 milletvekilimiz 45 gün boyunca şeker fabrikalarının bulunduğu vilayetlerde farklı siyasi partilerle ve Şeker-İş Sendikası ile birlikte şekerin özelleştirilmesine karşı çıkmıştık.
*Eskiden eserlere artırım geldiği vakit haber oluyordu artık eserlere artırım gelmeyince haber oluyor. Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin temel tüketim unsuru olan şekere bir kere daha artırım geldi. Şekere bu yıl içerisinde mart ayında yüzde 31, haziran ayında yüzde 36 ile yüzde 66 oranında artırım yapıldı.
*Son bir yılda şekerin kilosu 5.9 TL’den 26 TL’ye çıktı. Türk Şeker’de çuvalı 200 liradan satılan şeker 810 TL’ye, özel kesimde ise şekerin torbası bin 200 TL’ye satıldı bulunabilirse. Bugün şekerin torbası bin 200 TL’den satılıyor Türkiye’de maalesef o da bulunmuyor. Nisan ayında marketlerdeki toz şekerin kilosu 12 ile 15 TL ortasında değişiyordu artık ortalama şeker fiyatı 26 TL.
“ŞEKERİN FİYATI ÖNÜMÜZDEKİ YIL 50 TL OLACAK”
*Şeker artık yoksul fukaranın ulaşamayacağı bir besin eseri haline gelmiş durumda. Şeker fiyatlarının önüne geçmek için Türkiye birinci defa tam 24 yıl sonra şeker ithal etmeye başladı. Lakin bu da şeker fiyatlarının artışına tahlil olmadı. Şekere bir yılda tam yüzde 440 artırım gelmiş. Çiftçiden şeker pancarını 420 TL’ye aldılar, bin 100 liraya küspeyi sattılar insafsızca.
*Önümüzdeki günlerde çok daha fazla fiyat artışlarını bekliyoruz zira geçen sene çiftçiden 470 TL’ye alınan pancarın fiyatı bu yıl bin 450 liraya yükseldi. Önümüzdeki sene direkt şeker fiyatlarına yansıyacak ve şekerin fiyatı önümüzdeki yıl 50 TL olacak. Yurt dışında fiyatlar düşerken Türkiye’de yüzde 440 oranında fiyat artışları yapılıyor.
“ÖZEL DAL PİYASAYA ESER VERMEYEREK PİYASADA KITLIĞA SEBEP OLMUŞ”
*İki gün evvel manzaralar ortaya çıktı vatandaş 26 TL’lik şekeri 1 TL ucuza alabilmek için tam 2,5 saat kuyruğa girmiş durumda. Kuyruk kuyruk diyenler 2022 yılında kimi halk ekmeğin önünde kimi vakit Tarım Kredi Kooperatiflerinin önünde yoksul fukaranın kuyruğa çıktığını daima birlikte görüyoruz.
*Türkiye’nin 51 vilayetinde şeker üretilen ülkemizde bu fiyatlar niçin bu kadar artıyor, kamuoyuna tekrar hatırlatmakta yarar var. Şeker fiyatlarının artışlarının en kıymeti sebebi özelleştirme, peşkeş. Özel bölüm piyasaya eser vermeyerek piyasada kıtlığa sebep olmuş ve fiyatlar yükselmiştir. Türkşeker de fiyat artışına zorlanmıştır.
“2018 YILINDA 25 ŞEKER FABRİKASI SATIŞA ÇIKARILDI, AÇIKÇA PEŞKEŞ ÇEKİLDİ”
*2018 yılında söylediğimiz her şey bugün gerçekleşiyor. Tarımdaki özelleştirme süreci açık bir peşkeş sürecinin hikayesidir. Ülkemizde şeker fabrikaları 2008 yılında özelleştirme kapsamına alındı, fabrikalar 2008, 2018 ortasında dört defa satılmak istendi ve 2018 yılında 25 şeker fabrikası satışa çıkarıldı, açıkça peşkeş çekildi.
*Maalesef 10 şeker fabrikamız 2018 yılında bu heyetin uğraşına karşın özelleştirme yönetimindeki duvarlara tırmanmasına karşın birilerine kelam veren hükümet şeker fabrikalarını kendi yandaşlarına peşkeş çekti.
*Şu anda da o satılan herkesin öz varlığı şeker fabrikalarının yerleri talan edilmeye devam ediyor. Maksat fabrikaları almak değil, oradaki pahalı yerleri birilerine peşkeş çekmek. En son Ankara ve Kütahya’da da iki taşınmaza onay çıktı.
“HANGİ YOKSULUN FUKARANIN MESKENİNDE 20 BİN LİRALIK ŞEKER VAR”
*Bu özelleştirme kararında verilen bir kontrat var; özelleştirme koşulu 2023 Ağustos’una kadar üretim koşulu, faaliyetlerine devam edip etmeyeceği bundan sonra aşikâr değil. Bu fabrikaların toprakları ya AVM olacak ya rezidans olacak ranta açılacak. Bürokrat olduğu tez edilen birisi halkın aklıyla alay etti.
*Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Hüseyin Aydın diyor ki; Türk halkının konutunda en az yetecek 2 yıllık şeker var diyor. Adeta fiyatın yüksekliğini vatandaşa yüklemek istiyor. Ey Türk halkının aklıyla dalga geçen Genel Müdür, 2 yıllık şeker nereden bakarsan bak 20 bin TL’ye tekabül eder. Hangi yoksulun fukaranın konutunda 20 bin liralık şeker var onu da merak ediyoruz.
“ŞU ANDA BU BİTMİŞ DURUMDA”
*Devletin resmi sayılarına nazaran şeker fabrikaların 2016 ziyanı 76 milyon liraydı. Birebir yıl saraya 650 milyon TL ve 1 milyar 650 milyon TL örtülü ödenekten harcama yapıldı. Sarayın 13 günlük harcaması şeker fabrikalarının tüm ziyanlarını karşılamaya yetiyordu. Şeker fabrikaları özelleştirilmeden evvel 2,5 milyon beşere personel, üretici, lokantacıya iş ve aş sağlıyorken şu anda bu bitmiş durumda.
*Ancak kamuya ilişkin şeker fabrikalarının özelleştirilmesi nedeniyle Türkiye’de hem ekim alanı hem de üretim çok düştü. Şeker pancarı üreticilerinin büyük bir kısmı da üretimden koparıldı. Hükümet satılan fabrikalardaki taşeron çalışanlara dilerlerse 5 yıl çalışma garantisi dilerlerse öteki kurumlara geçiş hakkı sağlanacağını duyurmuştu.
*Ancak satışların akabinde işten atmalar başladı. Bölümü gerçekleşen fabrikalarda binlerce emekçi işten atıldı, bir kısmı da zorla emekliliğe sevk edildi. Fabrikaların satışı üretici sayısının azalmasına, çalışanların işsiz kalmasına, halkın ve esnafın şekere ulaşımın zorlaşmasına nihayetinde şeker fiyatlarının artmasına sebep oldu.
“TÜRKŞEKER’İN YILLIK 1 MİLYON 176 BİN TONA DÜŞTÜ”
*Şeker piyasasının yüzde 64’ünü özel dal, yüzde 36’sını Türkşeker’de kalan fabrikalar elinde bulunduruyor. Piyasanın büyük kısmını elinde tutan özelleştirilen fabrikalar stok yapıyor, istedikleri biçimde şeker fiyatlarıyla oynuyor.
*Ayrıca kamu stoklarını özel fabrikalar alarak fiyatları istediği üzere yükseltiyor. 2018 yılına kadar bünyesinde 25 şeker fabrikasını barındıran Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin yıllık şeker üretim kapasitesi 2 milyon 36 bin tondan, 2018 yılında 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesi ile birlikte yıllık 1 milyon 176 bin tona, günlük pancar sürece kapasitesi ise 114 bin 200 tondan 66 bin tona düştü.
“BU FABRİKALAR BİREBİR VAKİTTE FABRİKA ÜRETEN FABRİKALARDIR”
*Bakın elimizde Bakan Kirişçi’nin karşılığı var. Şeker pancarı üreten çiftçi sayısı: Özelleştirmenin yapıldığı 2018-2019 periyodunda 106 bin 237 çiftçi iken bu sayı 2020-2021 yılında 93 bin 812’ye, 2022-2023 pazarlama yılında ise 78 bin 755 çiftçiye düşüyor. Çiftçi sayısı her geçen yıl daha da azalmış. 4 yılda yüzde 25 oranında çiftçi sayısı düşmüş. Şeker pancarı stratejik bir eserdir.
*Şeker fabrikaları Cumhuriyet için bir fabrikadan daha ötesiydi. Zira, Türkiye’de şeker fabrikaları yalnızca şeker üretmez. Pancardan küspe, melas, alkol ve şeker elde edilir. Bu fabrikalar birebir vakitte fabrika üreten fabrikalardır.
*Sosyal tesisleri örnek tesislerdir. Etraflarında kooperatifler örgütlenir, pancarın küspesi yem olur ve hayvancılık gelişirdi. Bakın pandemide alkol kıtlığı oldu, dezenfektan üreten firmalar alkol bulamadı. Şeker bu kadar kritik bir eser.
“BU YILKİ 400 BİN TON ŞEKER İTHALATINA ÖDENECEK PARA EN AZ 320 MİLYON DOLAR OLACAK”
*Cumhuriyet, o fabrikalardan yola çıkarak tarımdan, kooperatife, hayvancılıktan bankacılığa kadar bir sistem kurmuştur. Şeker fabrikaları yalnızca üretim yapmaz, kuruldukları kentlerin kültürel, toplumsal ve fizikî yapılarının gelişmesine çok önemli katkıları olurdu. Artık hepsi ithal firmalara, yandaşlara devredildi.
*Kaybeden 84 milyon, kazanan ise bir avuç rantiyeci oldu. Bakın, bu yılki 400 bin ton şeker ithalatına ödenecek para en az 320 milyon dolar olacak. Kırşehir Şeker Fabrikası 48 milyon dolara, Yozgat Şeker Fabrikası 40 milyon dolara, Niğde-Bor Şeker Fabrikası 49 milyon dolara, Çorum Şeker Fabrikası 76 milyon dolara, Turhal Şeker Fabrikası 82 milyon dolara satıldı.
*Hepsini toplayınca lakin 295 milyon dolar ediyor. Sattığımız fabrikaların paralarının üzerinde 25 milyon dolar daha koyarsak bu yıl için gereksinimimiz olan şekeri ithal edebiliyoruz. Şeker fabrikalarını satıp yurtdışından şeker ithal etmek için üzerine bir de para vermenin akılla mantıkla izahı var mıdır?
“HANGİ ÜLKEDE ŞEKER FİYATI YÜZDE 300 KÜSUR ARTMIŞ?”
*Türkşeker, Varlık Fon’unda, yani Erdoğan’ın iki dudağı ortasında. ‘Bu fiyatlar niçin bu kadar artıyor’ diye sorduğumuzda Bakan Nebati, fiyatın artmasını geçtik ‘fiyatlar dünyaya nazaran daha düşük’ diye cevap veriyor. Bir nevi fiyatların daha da artacağının ‘müjdesini’ veriyor. ‘Şeker bin bir eserde kullanılıyor, fiyatlara müdahale edin’ diyoruz.
*Bakan karşılık veriyor, ‘serbest piyasa var, özgür piyasa kurallarına karışamayız’ diyor. Özelleştirenler bunlar, paravan bir şirket kurup kamunun şekerini bunlara peşkeş çekenler bunlar, fiyatı artıranlar bunlar, sorunca ‘serbest piyasa’ diyen de bunlar. Hangi ülkede, hangi hür piyasada şeker fiyatı yüzde 300 küsur artmış?
*Bir tane örnek ülke var mı? Yok! Özgür piyasanın canına okudunuz. Gübre fiyatları, mazot fiyatları, hayat pahalılığı derken çiftçiyi yok ettiler. Şeker fabrikalarını özelleştirerek üretim ölçüsü da düşürüldü. Ülkeyi ithalata mecbur ettiler. Yerli çiftçi kan ağlıyorken, kazanan kim? Kazanan Varlık Fonu aracılığıyla, paravan şirketlerle kamudan şekeri ucuza alıp değerliye vatandaşa satan yandaşlar.
“BORÇ TAM 1 MİLYAR 850 MİLYON TL”
*Kaybeden esnaf, üretici, personeller, yediden yetmişe zamlanan eserleri alan vatandaş, üç beş rantçı kazanacak diye ülkeyi, ekonomiyi, geleceğimizi yok ettiler. Bugün Merkezi İdare Bütçe istatistiklerinin eylül ayı bilgileri de açıklandı. Türkiye Şeker Fabrikalarına bu yılın birinci 9 ayında devletin bütçesinden verilen borç tam 1 milyar 850 milyon TL.
*Kurumu daima ziyan ettiriyorlar. Stoktaki şekeri ucuza, paravan Türkşeker’e verince malum elde bir şey kalmamış. Daima ziyan ediyorlar. Bu tablo, dört bir yanında pancar ekilen, dünyanın en kaliteli şekerinin üretildiği Türkiye’yi şekere muhtaç hale getiren maharetsiz tarım siyasetinin bir sonucudur.
*Buradan uyarıyoruz; bu tarım siyasetiyle çiftçiyi doğduğuna pişman eden AKP, bu türlü giderse ülkeyi yakında şekere de muhtaç hale getirecek. Bu formda devam ederse ve müdahale edilmezse şeker fiyatları çok daha fazla yükselecek. Bugün 26 liraya aldığımız şekeri, yarın 50 liraya alamayacağız.
*Şekerin fiyatının yükselmesi çok sayıda besin eserinin de zamlanmasına sebep olacak, hatta binlerce ton pancar üretilen ülkede şeker karaborsaya düşecek.
*Varlık içinde yokluk yaşayacağız. Teknoloji üretmeyen bir ülkede özelleştirmelerle; halkın yoksulluğu, gelir dağılımında adaletsizlik, artırım, enflasyon ve işsizlik de artacak. Birileri güçlü olurken vatandaş yeniden fakirleşecek. (ANKA)