CHP Genel Lider Koordinatör Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu yayınladı. Yükseköğrenim Kurumları Sınavı’nın (YKS) imtihanının birinci evresi olan Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) 3 milyon kişinin ve dört yıllık lisans tahsili için belirleyici olan Alan Yeterlilik Testine ise (AYT) 1 milyon 852 bin kişinin katıldığını hatırlatan Toprak, akademik eğitimdeki tabloyu şöyle açıkladı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın değiştirdiği YÖK Lideri vazifeye gelir gelmez YKS imtihanında tercih yapabilmek için mecburî taban baraj puanını kaldırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılan atamalarla külliyen siyasallaşan YÖK, iktidarın seçime dönük vaatlerinin uygulayıcısı haline geldi. Şayet minimum baraj puanı kaldırılmamış olsaydı durum çok daha vahim olacaktı. Geçen yıl uygulanan baraj sistemi bu yılki imtihanda da uygulansaydı imtihana katılan 3 milyondan fazla öğrencinin yüzde 75’i sayısal, yüzde 62’si sözel, yüzde 58’i eşit yük puanında barajı aşamayacaktı. Öteki deyişle bu sonuçlar öğrencilerin yarısının bile en kolay lisans eğitimi programına katılabilmek için gerekli minimum bilgi seviyesine sahip olmadıklarını ortaya koyuyor.
‘Milyonlarca gencin karnesi düşük’
Temel öğretim ve ortaöğretimden (lise) mezun olup üniversite kapısına gelen 3 milyonu aşkın gencimizin eğitim, bilgi, birikim altyapısı böylesine vahim bir durumda. Bu ortalama yanlışsız cevapları bir karne üzere düşünecek olursak milyonlarca gencin karnesinin ‘çok zayıf’ olacağı anlaşılıyor. Bu başarısızlık karnesi tıpkı vakitte üniversite eğitiminin kalitesini de aşağı çekiyor ve üniversiteleri adeta lise düzeyine düşürüyor. Ortaya çıkan bu vahim eğitim tablosunun sorumlusu ne gençler ne de aileleri. Gençler daha ilkokuldan itibaren bu imtihanda güzel bir sonuç alabilmek için yıpratıcı bir yarışın içindeler. Aileleri de maddi-manevi tüm imkanlarını bunun için seferber ediyor.
‘Gençlerin geleceğini karartan iktidar’
Bu tablonun asıl sorumlusu; eğitimi yap-boz tahtasına çeviren, 20 yılda 9 bakan değiştirip her gelen bakanın sil baştan sistemi altüst etmesine yer hazırlayan ve nihayet ‘dindar ve kindar kuşaklar yetiştireceğiz’ diyerek eğitim kurumlarını kendi siyasi zihniyetinin art bahçesi gören, bilimi reddeden, gençlerin geleceğini karartan iktidardır!”
Toprak, yurttaşların yaşadığı konut meselesine da değinerek, tablonun kışın daha da ağırlaşacağını şöyle anlattı:
“Merkez Bankası’nın (MB) açıkladığı Konut Fiyat Endeksi (KFE) artışı Mayıs 2022 prestijiyle yüzde 150’ye dayandı. Bu oran Antalya’da yüzde 180, İstanbul’da yüzde 165! İktidarın iktisat modeli, kur ve faiz siyasetleriyle üç haneli artan konut fiyatları ve kiralar karşısında yaklaşan kış aylarında binlerce insan ağır barınma ve evsizlik problemiyle karşı karşıya kalacak.”
‘2-3 yıl sonra kurayla teslim edilebilecek konutlarla kandırıyorlar’
Toprak, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un duyurduğu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklaması beklenen AKP’nin konut meselesine ait tahlil haritasıyla ilgili de “Cumhurbaşkanı Erdoğan seçime 11 ay kala açıklayacağı 81 vilayette toplumsal konut projeleriyle halkın gözünü boyamaya, iktidar müteahhitlerinden artan 3-5 milyarla en erken 2-3 yıl sonra kurayla teslim edilebilecek konutlarla kandırmaya çalışıyor” değerlendirmesi yaptı.
CHP’li Toprak’ın raporundaki başka husus başlıkları da şöyle:
‘Mafyalaşma KKTC’ye ihraç edildi’
İktidar, Türkiye’de uyguladığı baskıcı-yasakçı zihniyeti son devirde KKTC’ye de taşımaya başladı. KKTC’deki basına, televizyonlara, gazetecilere yönelik yasakların ötesinde bu ülkedeki kamu alımlarına, ihalelere yönelik müdahaleler, son olarak KIB-TEK’in yüz milyonlarca liralık akaryakıt alımına adrese teslim şirket ismi bildirilmesi yolsuzlukların, usulsüzlüklerin, mafyalaşmanın KKTC’ye de ihraç edildiğini gösteriyor!
KKTC’nin bağımsız ve hükümran bir devlet olduğunu söyleyen iktidar, KKTC vatandaşlarına uyguladığı insanlık dışı yasaklarla tam aksi hal sergiliyor ve bu ülkeyi kendi kolonisi üzere yönetmek istiyor. Başbakanları azlettirip, bakanları atamaya kadar varan bir siyasi pervasızlıkla akçalı tüm işlere müdahale ederek talimat ve telkinlerde bulunan iktidar karşısında başta KKTC Cumhurbaşkanı ve Başbakanı olmak üzere sergilenen sessizlik ve biat başlı başına dikkat alımlı.
‘Merkez Bankası üç ay sonrasını bile öngöremiyor’
Merkez Bankası’nın (MB) 2022 yılı üçüncü enflasyon raporunda açıklanan maksatlar ve beklentiler, iktisat idaresindeki gayri ciddiliğin resmi dokümanı niteliğinde. Yılbaşından bu yana açıklanan her üç enflasyon raporunda yılsonu enflasyon gayesini 20’şer puan artıran MB, üç ay sonrasını bile öngöremediğini, ortada hakikat düzgün bir ekonomik siyaset ve program olmadığını, her şeyin günü birlik, el yordamıyla yürütüldüğünü itiraf etti.
MB’nin 2022 yılı üçüncü enflasyon raporu; iktisadın her alanında açık bir öngörüsüzlüğün, gayelerde sapmaların da ötesinde belirsizlik ve bilinmezliğin dokümanı niteliğinde. Liralaşma stratejisinde Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) icadıyla TL tasarruflarını dövize endeksleyerek TL’yi daha da değersizleştirdiklerinden bihaberler. İhracatçıya, şirketlere getirdikleri dövize el koyma, TL ile muahede yapma, dövizini bozdurmayana ticari kredi yasağı vb. sermaye denetimi kararlarıyla her alanda tabloyu daha da kötüleştirdiklerini, dış ticaret açığında makasın uygunca açıldığını görmezlikten geliyorlar.
‘Dış ticaret açığı 50 milyar doları aştı’
Dış ticaret açığındaki tehlike sinyalleri artıyor. Haziran ayında açığın yüzde 184 artması, ihracat yüzde 20 artarken ithalattaki artışın yüzde 40’ın üzerine çıkarak ihracatın iki katını aşması bir kere daha iktidarın iktisat modelinin hiçbir somut hesaba ve programa dayanmadığını ortaya koydu. Dış ticaret açığı altı ayda 50 milyar doları aştı!
IMF kriterlerine nazaran en az üç aylık ithalatını karşılayabilecek döviz rezervine sahip olmayan ülkeler riskli ve her an temerrüde düşebilecek biçimde tanımlanıyor.
İhracatçıların ihracat geliri dövizlerini el konulacağı korkusuyla ülkeye getirmeme eğilimlerinin daha da artmasıyla dış ticaret açığının temmuz ve sonrasında çok daha besbelli formda yükselebileceğini öngörebiliriz.
‘İşsizlik ve sefalet artıyor’
İşsizlik ve enflasyon sayılarının toplamından oluşan sefalet endeksi geçen yıl ortasında yüzde 29,3 idi. Bu yıl ise TÜİK’in son açıkladığı mayıs ayı işsizlik sayıları ve birebir aya ilişkin tüketici enflasyon verisiyle endeks 84,4’e yükselerek geçen yılın üç katına yaklaştı!
Geçen yılın tıpkı devrine kıyasla sefaletteki yükseliş bir yıl öncesinin yaklaşık üç katı. 84,4 olan sefalet endeksi sayısı son 25 yılın en yüksek sayısı. Türkiye’de ise hem işsizlik hem de enflasyon durmaksızın yükseliyor. Muhtemelen haziran ayı işsizlik sayısı açıklandığında tekrar haziranda yüzde 78’i aşan enflasyonla birlikte sefalet endeksi 90’a ulaşacak.
20 yılda yardıma muhtaç hane sayısının dörde katlanmasına karşılık yalnızca bir yılda sefaletin üç misli katlanması, bu hanelerin daha da arttığını sefaletin sıradanlaştığını ortaya koymaktadır. Bu tablo ortada dururken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hâlâ çıkıp halktan şükretmesini istemesi, Allah’ın kullarını açlık ve yoklukla sınadığını söyleyip, sabır telkin etmesi en kolay tabiriyle vicdansızlıktır.
‘Son 50 yılın en ağır ekonomik resesyonu’
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ‘Dünya Ekonomik Görünümü’ raporuna nazaran; başta Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı besin ve güç krizi olmak üzere global seviyede barizleşen ekonomik kötüleşme ve yükselen enflasyon dünyada son 50 yılın en ağır ekonomik resesyonunun yaşanmasına neden olabilecek! IMF raporunda Türkiye için enflasyon, büyüme ve borç yükü konusunda ağır risk ikazlarına yer verilirken, uygulanan ekonomik modelin ve para siyasetlerinin krizi daha da derinleştireceği, borç krizini ağırlaştıracağı görüşüne yer veriliyor.
‘Diplomatik sorun yaratır’
ABD artık Ukrayna buğdayının kara yoluyla Avrupa’ya sevkini gündeme getiriyor. Rusya’nın hububat ve gübre ihracına yönelik ambargoları gevşetme tarafında verdiği kelamdan cayma niyetinde. Rusya’nın İstanbul Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çabucak sonra Ukrayna’nın Odessa Limanı’nı bombalaması, mutabakatın her an bozulabileceğini gösteriyor. … Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Putin’e garanti vermek, muahedeyi bozmaktan vazgeçirmek için Soçi’ye gittiğini öngörmekteyim. Ayrıyeten İstanbul’da açılan Uyum merkezinde gemilerin kontrolünün yalnızca Türkiye tarafından yapılması Montrö Mukavelesi gereği. Şayet Birleşmiş Milletler denetçileri de Türkiye ile gemilerin kontrolünde vazife alırsa bu Montrö mutabakatına karşıt bir egemenlik paylaşımı olur ve diplomatik sorun yaratır. İktidarın bu bahiste gereken iradeyi ve duyarlığı göstereceğini umuyorum.
‘İktidar vizenin kaldırılmasını isteyecek’
5 Ağustos’ta Soçi’de gerçekleşecek Erdoğan-Putin görüşmesi öncesinde Mersin Akkuyu’da Rusya Devlet Nükleer Güç Şirketi Rosatom tarafından imali üstlenilen Akkuyu Nükleer Güç Santralı (ANGS) inşaatında kullanılmak üzere 15 milyar dolarlık yatırım bedelinin 5 milyar dolarlık diliminin Rosatom’un Türkiye’de kurduğu Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin banka hesabına aktarılması farklı pazarlıkların ve kimi odunların olduğunu düşündürüyor…İkili bağlantılarda mütekabiliyet aslının kelam konusu olduğu dikkate alındığında, milyonlarca Rus vatandaşı ülkemize vizesiz seyahat edebilirken, Türk vatandaşlarına vize konulması ve önemli fiyatlarda ücret talep edilmesi önemli bir diplomatik ödündür. Kanımca Soçi buluşmasında iktidarın bu bahisteki talebi bir sefer daha masaya getirilecek ve vizenin kaldırılması istenecek.
‘Suudi idaresi erdoğan mesafeli’
İktidarın swap muahedesi ve yargı egemenliğinden taviz uğruna Suudi Arabistan ile olağanlaşma atılımına karşılık Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Yunanistan ziyaretinde yapılan açıklamalar ve imzalanan mutabakatlar, Doğu Akdeniz’de Türkiye aykırısı ittifakın devam ettiğini Suudilerin tercihini bu istikamette kullandığını gösterdi!… Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin dışlandığı EASTMED Doğalgaz Güç İş Birliği dışında, Suudi Arabistan ile Yunanistan ortasındaki denizaltı ‘yeşil güç nakil sınırı ve bilgi depolama-aktarma hattı’ bölgemizde güç ve teknoloji alanındaki stratejilerden de Türkiye’nin dışlandığını ve Suudi idaresinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a aralı olmaya devam ettiğini gösteriyor. Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye yönelik tecrit siyasetinin sürdüğünü ve tercihin Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ile Yunanistan’dan yana kullanıldığını gösteriyor.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ABD-AB-NATO tarafından Rusya’ya uygulanan doğalgaz ve petrol ambargolar, AB ülkelerini ve ekonomilerini önemli biçimde olumsuz etkilememenin ötesinde üye ülkeler ortasında çatlaklara, bölünmelere neden oldu. Yaklaşan kış nedeniyle AB içinde güç krizi tartışmaları büyüyor!.. Güç darboğazının başta Almanya olmak üzere AB ekonomilerini olumsuz etkilemesi kaçınılmaz görünüyor. Bundan en sert formda olumsuz etkilenecek ülkelerin başında ise dış ticaretinin ve ihracatının yüzde 60’ından fazlasını AB ile yapan Türkiye geliyor.”