CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı bütçesinin görüşmeleri sırasında, “İsrail’de, 3 yaşından küçük çocuğu olan annelerin yüzde 76’sı istihdam ediliyor. Türkiye’de bu oran kaç biliyor musunuz, yüzde 25,2. Dehşet bir fark var. Türkiye’de bayanlar dolaylı olarak meskene hapsedilmiş durumda” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesi görüşüldü. Komitede kelam alan Gamze Taşcıer, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a hitaben, “Bakanlığınızın bayana bakışında sorun var” diye konuştu. Taşcıer, şunları söyledi:
“Hem sunumunuzda hem de Genel Başkan’ınız başta olmak üzere hepiniz her konuşmanızda ‘Önceliğimiz aile’ diyorsunuz. Aile natürel ki değerlidir. Lakin devletin önceliği birey olmalıdır. Siz, bayanı birey olarak değil öncelikle aile içinde söz ederseniz yalnızca eş olarak görürsünüz. Lakin size eş olmak da yetmiyor alışılmış, ‘çocuk sahibi olmalı’ diyerek tek mesleği annelik olarak görüyorsunuz. Ki bu bakış açınızı, son açıkladığınız, eşi vefat etmiş üç çocuklu annelere konut yardımı projenizde görüyoruz. Gelen reaksiyonlar üzerine muhtemelen sunum kitapçığınıza bu ayrıntıyı yazmamışsınız.”
Bakanlığa hangi vilayette kaç huzurevi olduğunu sorduğunu belirten Taşcıer, bakanlıktan “Büyük vilayetlerde yaşlı nüfusun fazla olması, çekirdek aile yapısının olması, bayanın çalışma hayatına katılmasıyla birlikte yaşlısına bakmakta zorlanması vs. nedeni ile doluluk oranı kentten kente farklılık gösterebilmektedir” cevabı aldığını söyledi.
Taşcıer, “Sayın Bakan, ne demek bayanın çalışma hayatına katılmasıyla birlikte yaşlısına bakmakta zorlanması? Bayanların doğuştan gelen, tabiat maddeleriyle belirlenmiş bir bakım sorumluluğu mu vardır? Çocuk ve yaşlı bakımı bayanlar için bir mecburiyeti mi? Bu nasıl bir bakış açısıdır? Çocuk bakımı da yaşlı bakımı da ailenin, ebeveynlerin ortak sorumluluğundadır. Bayan da erkek de eşit derecede sorumludur. Bayanlarla ilgili bakanlığın bile bu bakış açısı son derece problemlidir” dedi.
Taşçıer, “Kadına bakış açısı sorunlu olunca, bayanların hayata iştiraklerini sağlama konusunda da ilerleme sağlanamıyor. Çocuk bakım hizmetleri bu açıdan hayatidir lakin iktidarınızın bu türlü bir kederi yok. 2020 bütçesi görüşülürken selefiniz bakana kreş ve gündüz bakım meskeni sayısını sorduğumda, ‘Bakanlığımızca açılış müsaadesi verilen 2 bin 405’ demişti. Siz bugün bu sayının 2 bin 365 olduğunu söylediniz. Yani özellerde bir azalma var. Kamuda da önemli bir artışı yıllardır göremiyoruz. Maalesef bayana bakım sorumluluğu tek başına yüklendiği için istihdamını da etkiliyor” diye konuştu.
‘Türkiye’de bayanlar dolaylı olarak meskene hapsedilmiş durumda’
Çocuk bakım hizmetlerinin bayanların çalışma hayatına iştirakini nasıl etkilediğini verdiği örnek üzerinden anlatan Taşcıer, şunları söyledi:
“İsrail’de, 3 yaşından küçük çocuğu olan annelerin yüzde 76’sı istihdam ediliyor. Türkiye’de bu oran kaç biliyor musunuz, yüzde 25,2. Dehşet bir fark var. Türkiye’de bayanlar dolaylı olarak konuta hapsedilmiş durumda. Ne toplumsal hayata ne de çalışma hayatına iştirak sağlayamıyorlar. 2023 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda deniyor ki ‘Erken çocukluk eğitiminin 5 yaş için zarurî olması hedeflenmektedir.’ Erken çocukluk devri eğitiminin gerek toplumsal marifetler gerekse de ileriki akademik muvaffakiyet için üstün faydaları olduğu bilimsel bir gerçeklik. Bu açıdan doğrudur. Fakat bunun nasıl başarılacağını merak ediyorum.”
‘Kadınlar nasıl hayata katılacak’
OECD ülkeleri genelinde çocukların yaklaşık yüzde 98’inin ilkokula giriş yaşından bir yıl evvel okulöncesi eğitime kaydolduğunu ve 38 ülkeden 33’ünde bu bahiste tam iştirak sağlandığını aktaran Taşcıer, konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı:
“Maalesef Türkiye, yüzde 81 ile son sırada. Daha da değerlisi, Türkiye’nin bildirdiği 2030 maksadı kaç biliyor musunuz? Mevcut durumdan sadece yüzde 1,8 puan üstte, yüzde 82,8. Bu da Türkiye’yi, OECD içinde tam kayıt oranını yakalayamayan 5 ülke ortasında, maksadı en aşağıda olan ülke yapıyor. Pekala nasıl olacak Sayın Bakan? 2023 programında zarurî yapılacağı yazıyor, lakin milletlerarası amacınız 8 yılda iştiraki 82,8 yapmak. Bu yolla bayanlar nasıl hayata katılacak? Erken çocukluk devri eğitim kapasitesi nasıl artırılacak?”